eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoAkty prawneProjekty ustaw › Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej

projekt dotyczy wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego i rozszerzenia katalogu przypadków wyłączających stosowanie zasady przepracowania u danego pracodawcy co najmniej 6 m-cy w roku kalendarzowym jako warunku nabycia prawa do wynagrodzenia rocznego o korzystanie z urlopu macierzyńskiego (także z dodatkowego macierzyńskiego) a także urlopu ojcowskiego

  • Kadencja sejmu: 7
  • Nr druku: 1215
  • Data wpłynięcia: 2013-03-19
  • Uchwalenie: Projekt uchwalony
  • tytuł: Ustawa o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej
  • data uchwalenia: 2013-05-10
  • adres publikacyjny: Dz.U. poz. 746

1215


Druk nr 1215

Warszawa, 19 marca 2013 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-13-13




Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy


- o zmianie ustawy o dodatkowym
wynagrodzeniu rocznym dla
pracowników jednostek sfery
budżetowej
.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Prezes Rady
Ministrów.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt
U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników
jednostek sfery budżetowej
Art. 1. W ustawie z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym
dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080, z późn. zm.))
w art. 2 w ust. 3 w pkt 6 po lit. a dodaje się lit. aa–ae w brzmieniu:
„aa) z urlopu macierzyńskiego,
ab) z dodatkowego urlopu macierzyńskiego,
ac) z urlopu ojcowskiego,
ad) z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
ae) z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,”.
Art. 2. Do nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla pracowników
jednostek sfery budżetowej, przysługującego za rok 2012, stosuje się art. 2 ust. 3 pkt 6
ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.


1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 155, poz. 1014, z 1999 r. Nr 72, poz.
802 i Nr 110, poz. 1255, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 199, poz. 1939 i Nr 223, poz. 2217, z 2004 r.
Nr 116, poz. 1202, z 2005 r. Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 34, poz. 243 i Nr 104, poz. 708 i 711, z 2009 r.
Nr 157, poz. 1241 oraz z 2012 r. poz. 819.

25/02/KC
UZASADNIENIE

Przedmiotowy projekt ustawy stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia
9 lipca 2012 r., sygn. akt P 59/11. W wyroku tym Trybunał orzekł, że art. 2 ust. 3 ustawy z dnia
12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery
budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080, z późn. zm.) w zakresie, w jakim pomija okres urlopu
macierzyńskiego jako umożliwiający nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego
w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, w sytuacji nieprzepracowania w ciągu
całego roku kalendarzowego faktycznie 6 miesięcy, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku
z art. 71 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
1. Stan prawny uznany za niezgodny z Konstytucją
Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników
jednostek sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080, z późn. zm.), zwana dalej „ustawą
o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym”, wprowadziła świadczenie dla pracowników jednostek
sfery budżetowej, tzw. trzynastą pensję (art. 1 ust. 2), charakteryzujące się stałością,
nieuznaniowością oraz ścisłym związaniem ze stosunkiem pracy – co przemawia za uznaniem go za
składnik szeroko rozumianego wynagrodzenia za pracę. Dodatkowe wynagrodzenie roczne, zwane
dalej „wynagrodzeniem rocznym”, przyjęte we wskazanym wyżej kształcie zastąpiło roczną nagrodę
z zakładowego funduszu nagród, przyznawaną na podstawie ustawy z dnia 10 lipca 1985 r.
o rocznych nagrodach z zakładowego funduszu nagród w państwowych jednostkach organizacyjnych
niebędących przedsiębiorstwami państwowymi (Dz. U. Nr 32, poz. 141, z 1989 r. Nr 35, poz. 192
oraz z 1991 r. Nr 104, poz. 450) – uchylonej z dniem 1 stycznia 1998 r.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, nabycie przez pracownika
prawa do tego wynagrodzenia w pełnej wysokości, obliczanej na podstawie art. 4 ust. 1 ww. ustawy,
jest uzależnione od przepracowania u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, z tym że
pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa
prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego
(art. 2 ust. 2). Warunkiem jest jednak, aby okres przepracowany w roku kalendarzowym – rozumiany
jako faktyczne wykonywanie pracy, a nie tylko pozostawanie w zatrudnieniu u tego pracodawcy –
wynosił co najmniej 6 miesięcy. Jednocześnie w art. 2 ust. 3 ww. ustawy został sformułowany
wyjątek zwalniający od konieczności spełnienia tego warunku w przypadkach wskazanych
w pkt 1–7 tego ustępu, m.in. w sytuacji korzystania przez pracownika z urlopu wychowawczego,
z urlopu dla poratowania zdrowia oraz z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia
zawodowego (pkt 6).
W świetle wskazanego wyżej stanu prawnego, Trybunał Konstytucyjny w wyroku P 59/11 zauważył,
że katalog przypadków wyłączających stosowanie zasady przepracowania u danego pracodawcy co
najmniej 6 miesięcy w roku kalendarzowym, jako warunku nabycia prawa do wynagrodzenia
rocznego (art. 2 ust. 3 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym), jest istotnie zróżnicowany
oraz w niejasny sposób opiera się na wartościach i zasadach konstytucyjnych, gdyż obejmuje
zarówno przypadki, w których „(…) brak efektywnego wykonywania pracy związany jest
z realizacją innego obowiązku ustawowego (obowiązek służby wojskowej), jak i te, w których
przerwa w wykonywaniu pracy związana jest ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem
(urlop wychowawczy)”. Zastrzeżenia Trybunału wzbudził przede wszystkim fakt, iż w katalogu
podmiotów objętych preferencyjnym traktowaniem nie uwzględniono tych podmiotów, które
w pierwszej kolejności powinny być nim objęte – nie tylko ze względu na racjonalność takiego
rozwiązania, ale przede wszystkim dlatego, że na potrzebę ich szczególnego potraktowania –
w trakcie kształtowania polityki społecznej i gospodarczej państwa, zwrócił uwagę ustrojodawca
w Konstytucji.
Do podmiotów, których sytuację prawną Konstytucja nakazuje szczególnie mieć na względzie,
należy bez wątpienia matka przed i po urodzeniu dziecka, ponieważ zgodnie z art. 71 ust. 2
Konstytucji, ma ona prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa.
Jak zauważa Trybunał Konstytucyjny, posłużenie się terminem „szczególna pomoc”, w art. 71 ust. 2
Konstytucji: „(…) podkreśla wyraźnie prawo do bardziej intensywnej ochrony przysługującej matce
ze względu na fakt urodzenia dziecka (…) i oznacza konieczność preferencyjnego traktowania osób
należących do danej kategorii podmiotów, wyprzedzając konstytucyjną ochronę o „zwykłej”
intensywności”. Wprawdzie Konstytucja pozostawiła ustalenie zakresu „szczególnej pomocy”
ustawodawcy, który decyduje o sposobie i formie zapewnienia szczególnej pomocy matkom przed
i po urodzeniu dziecka – wprowadzając do systemu prawa rozwiązania dostosowywane do
zmieniających się warunków społecznych, ekonomicznych czy demograficznych – co oznacza, że
w art. 71 ust. 2 Konstytucji nie da się wyprowadzić samoistnego prawa podmiotowego (art. 81
Konstytucji). Niemniej jednak, przewidując konkretne rozwiązania, ustawodawca zobligowany jest
każdorazowo do zachowania istotnego minimum praw przyznanych matce na gruncie art. 71 ust. 2
Konstytucji. Szczególna pomoc nie może bowiem mieć charakteru iluzorycznego, lecz musi dać się
ustalić na gruncie obowiązujących przepisów.
2
Jednocześnie Trybunał zwrócił uwagę, że istotnym przejawem realizacji przez władze publiczne
obowiązku szczególnej pomocy matkom przed i po urodzeniu dziecka jest przyznanie pracownicy-
-matce (również pracownikowi-ojcu) prawa do urlopu macierzyńskiego, na podstawie art. 180
i nast. ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94,
z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą – Kodeks pracy”. Celem urlopu macierzyńskiego jest ochrona
zdrowia pracownicy i
dziecka, w tym zapewnienie czasu na regenerację sił fizycznych
i psychicznych matki, oraz zapewnienie dziecku osobistej opieki z jej strony. Matka nie może zrzec
się uprawnienia do urlopu macierzyńskiego i zobowiązana jest wykorzystać go w wymiarze co
najmniej 14 tygodni. Paradoksalnie jednak, ukształtowanie sytuacji prawnej matek przed i po
urodzeniu dziecka na gruncie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu
rocznym – polegające z jednej strony na zobowiązaniu do wykorzystania co najmniej 14 tygodni
urlopu macierzyńskiego, a z drugiej na nieuwzględnieniu tego urlopu w ramach wyłączeń w art. 2
ust. 3 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym – nie tylko nie stanowi przejawu szczególnej
pomocy ze strony władz publicznych w ramach przysługującego pracownikom prawa do
dodatkowego wynagrodzenia, ale może nawet prowadzić do pogorszenia statusu prawnego akurat tej
grupy pracowników. Dlatego też, zdaniem Trybunału, taki stan rzeczy wymagał stwierdzenia
niezgodności z zasadą równości podmiotów wobec prawa w kontekście obowiązku zapewnienia
szczególnej pomocy matce przed i po urodzeniu dziecka (art. 32 ust. 1 w związku z art. 71 ust. 2
Konstytucji).
2. Rozwiązania proponowane w projekcie ustawy
Niezgodność art. 2 ust. 3 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym z art. 32 ust. 1 w związku
z art. 71 ust. 2 Konstytucji wynika z braku uwzględnienia okresu urlopu macierzyńskiego wśród
przypadków wyłączających stosowanie zasady przepracowania u danego pracodawcy co najmniej
6 miesięcy w roku kalendarzowym jako warunku nabycia prawa do wynagrodzenia rocznego.
W powyższym przypadku doszło do pominięcia ustawodawczego, którego stwierdzenie nie
powoduje utraty mocy obowiązującej art. 2 ust. 3 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym.
Na skutek ww. wyroku nie uległo również modyfikacji brzmienie niekonstytucyjnego przepisu, gdyż
w przypadkach stwierdzonego wyrokiem TK pominięcia ustawodawczego – polegającego na tym, że
wskazując uprawnienia dla pewnej kategorii adresatów określonych norm nie uwzględnia się danej
grupy, która powinna się w tym wyliczeniu znaleźć – konieczna jest interwencja ustawodawcy
umożliwiająca całkowity powrót do stanu konstytucyjności regulacji (wyrok z dnia 2 czerwca
2010 r., sygn. akt SK 38/09). Dlatego też w celu pełnego usunięcia stanu niekonstytucyjności art. 2
ust. 3 ustawy o
dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, konieczne jest podjęcie działań
3
strony : [ 1 ] . 2 ... 4

Dokumenty związane z tym projektem:



Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Akty prawne

Rok NR Pozycja

Najnowsze akty prawne

Dziennik Ustaw z 2017 r. pozycja:
1900, 1899, 1898, 1897, 1896, 1895, 1894, 1893, 1892

Monitor Polski z 2017 r. pozycja:
938, 937, 936, 935, 934, 933, 932, 931, 930

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: