Substancje chemiczne a ocena ryzyka zawodowego

Przeczytaj także: Zasady BHP w firmie: umywalnie, natryski i ustępy

W poszukiwaniu kryteriów i metod klasyfikacji substancji oraz preparatów chemicznych należy sięgnąć do przepisów rozporządzenia MZ z 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 ze zm.).

Ryzyko należy ocenić

Zgodnie z §2 rozporządzenia, na pracodawcy spoczywa obowiązek ustalenia, czy w środowisku pracy występuje czynnik chemiczny stwarzający zagrożenie oraz dokonania i udokumentowania oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez ten czynnik.

Szef musi zatem zdawać sobie sprawę, jak duże jest prawdopodobieństwo wystąpienia potencjalnej szkody zdrowotnej w warunkach stosowania czynnika chemicznego lub narażenia na czynnik chemiczny w miejscu pracy. Co istotne, konieczne jest, aby ocena ryzyka zawodowego sporządzana była w formie pisemnej (§ 3 ust. 5 rozporządzenia).

Co wchodzi w zakres oceny ryzyka?

W ocenie ryzyka zawodowego związanego z występowaniem stwarzającego zagrożenie czynnika chemicznego, pracodawca jest zobowiązany uwzględnić następujące elementy (§ 3 ust. 1 rozporządzenia):

• niebezpieczne właściwości czynnika chemicznego,
• otrzymane od dostawcy informacje dotyczące zagrożenia czynnikiem chemicznym oraz zaleceń jego bezpiecznego stosowania, w szczególności zawarte w karcie charakterystyki, o których mowa w odrębnych przepisach,
• rodzaj, poziom i czas trwania narażenia,
• wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy, jeżeli zostały ustalone,
• wartości dopuszczalnych stężeń w materiale biologicznym, jeżeli zostały ustalone,
• efekty działań zapobiegawczych,
• wyniki oceny stanu zdrowia pracowników, jeżeli została przeprowadzona,
• warunki pracy przy użytkowaniu czynników chemicznych, z uwzględnieniem ilości tych czynników.

Każda substancja musi mieć kartę

Chwilę uwagi warto poświęcić wspomnianej wyżej karcie charakterystyki czynnika chemicznego, bez której posiadania pracodawcy nie wolno stosować niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych (por. art. 221 § 2 K.p.). Czym jest owa karta? Otóż, stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy, karta charakterystyki substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego to zbiór informacji o niebezpiecznych właściwościach substancji lub preparatu oraz zasadach i zaleceniach ich bezpiecznego stosowania.