Wypowiedzenie umowy przed rozpoczęciem pracy?

Przeczytaj także: Nieporadność a wypowiedzenie umowy o pracę

Przypomnijmy, stosownie do postanowień art. 26 K.p., stosunek pracy nawiązuje się w terminie oznaczonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli termin ten nie został określony- w dniu zawarcia umowy. Przepis ten wyraźnie zatem wskazuje, że czym innym jest umowa o pracę (podstawa nawiązania stosunku pracy) a czym innym samo nawiązanie stosunku pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy więc uznać, że do nawiązania stosunku pracy w oparciu o jego podstawę (np. umowę o pracę, powołanie, mianowanie) dochodzi z chwilą, gdy pracownik faktycznie podejmie umówioną pracę. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby strony- tak, jak miało to miejsce w sytuacji, o której mowa we wstępie- ustaliły w umowie nawet bardzo odległy termin rozpoczęcia pracy (np. za miesiąc, z dniem przedłożenia dyplomu wyższej uczelni, czy nawet za rok).

W praktyce najwięcej kontrowersji przysparza kwestia charakteru prawnego okresu przypadającego między podpisaniem umowy o pracę a datą rozpoczęcia wykonywania obowiązków przez pracownika. Jako taki stosunek pracy jeszcze w tym okresie nie istnieje, ale pomimo to strony łączy już szczególnego rodzaju stosunek prawny. Czy jego istnienie zezwala na rozwiązanie zawartej umowy?

Jeżeliby odpowiedź na postawione wyżej pytanie oprzeć na założeniu, że rozwiązać można dopiero istniejący stosunek pracy, to należałoby stwierdzić, że rozwiązanie umowy przed przystąpieniem zatrudnionego do pracy jest niedopuszczalne. Innego zdania jest jednak SN, który w wyroku z 29 października 2007 r. (II PK 56/07) wyraźnie wskazał, że przepis art. 26 K.p. nie uzależnia powstania stosunku pracy od jej faktycznego rozpoczęcia przez pracownika. W związku z tym, możliwość wypowiedzenia umowy o pracę również nie zależy od nawiązania się między stronami stosunku pracy (rozpoczęcia się okresu zatrudnienia).

A zatem, w opinii SN nie istnieją przeszkody, aby pracodawca podjął decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę jeszcze przed faktycznym przystąpieniem zatrudnionego do wykonywania obowiązków wynikających z jej postanowień.

Warto też zwrócić uwagę, że zgodnie ze stanowiskiem sądu wyrażonym we wspomnianym już wyroku z 29 października 2007 r., okresem wypowiedzenia dokonanego przed nawiązaniem się stosunku pracy jest okres przewidziany w art. 36 § 1 pkt 1 K.p., chyba że pracownik wcześniej pozostawał z tym samym pracodawcą w stosunku pracy lub strony w umowie o pracę przedłużyły ustawowy okres wypowiedzenia tej umowy.