eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoAkty prawneProjekty ustawPoselski projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji

Poselski projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji

projekt dotyczy utworzenia urzędu Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji, powoływanego przez Sejm

  • Kadencja sejmu: 7
  • Nr druku: 565
  • Data wpłynięcia: 2012-01-25
  • Uchwalenie: sprawa niezamknięta

565

nie doszło, jest zgodny z art. 8 Rady 2000/43/WE, art. 10 dyrektywy Rady
2000/78/WE, art. 9 dyrektywy Rady 2004/113/WE oraz art. 19 dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/54/WE.
Artykuł 7 pkt 1 projektu ustawy ustanawia wymóg posiadania
obywatelstwa polskiego przez Rzecznika. Przepis ten należy ocenić z punktu
widzenia art. 45 TfUE statuującego swobodę przepływu pracowników wewnątrz
Unii. Wymaga ona zniesienia wszelkich form dyskryminacji w zakresie
zatrudnienia pracowników pochodzących z państw członkowskich ze względu
na obywatelstwo. Swoboda ta nie dotyczy jednak zatrudnienia w administracji
publicznej (art. 45 ust. 4 TfUE). Zgodnie z zasadą interpretacyjną, że wyjątki
należy interpretować zawężająco, Trybunał Sprawiedliwości w swoim
orzecznictwie przyjmuje wąskie rozumienie pojęcia administracji publicznej.
Odnosi on to pojęcie do miejsc pracy, które obejmują uczestnictwo w
wykonywaniu władzy publicznej i funkcji, których przedmiotem jest ochrona
ogólnego interesu państwa lub innych zbiorowości publicznych i które z tego
względu zakładają istnienie szczególnej więzi solidarności między
pracownikiem a państwem, jak również wzajemności praw i obowiązków, które
są podstawą więzi obywatelstwa (wyrok z 17 grudnia 1980 r. w sprawie 149/79
Komisja p. Belgii, ECR 1982 r., s. 1845). Mając na uwadze zakres zadań
Rzecznika określony w art. 10 i 11 projektu ustawy, obejmujący m.in.
opiniowanie projektów aktów prawnych, współpracę w tworzeniu rządowych
programów przeciwdziałania dyskryminacji, a także świadczenie pomocy
prawnej osobom podnoszącym zarzut dyskryminacji, zwracanie się do
oskarżyciela o wszczęcia postępowania w sprawach o przestępstwa ścigane z
urzędu lub w sprawach o wykroczenia i uczestniczenie w postępowaniach
cywilnych lub prawnych na prawach przysługujących prokuratorowi należy
uznać, że wymóg posiadania przez Rzecznika obywatelstwa polskiego jest
zgodny z art.45 ust. 4 TfUE.

4.
Konkluzje

Projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji
jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Autor:
dr Justyna Łacny
ekspert ds. legislacji
w Biurze Analiz Sejmowych

Akceptował:
Szef Kancelarii Sejmu




Lech Czapla


5
Warszawa, 2 maja 2012 r.
BAS– WAPEiM–1022/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu RP


Opinia
w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw
Przeciwdziałania Dyskryminacji (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Ryszard Kalisz) w wersji uwzględniającej autopoprawkę jest projektem
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a
Regulaminu Sejmu

Projekt ustawy przewiduje ustanowienie nowego organu państwa, jakim
ma być Rzecznik do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji, zwany dalej
„Rzecznikiem”. Rzecznik ten, zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 projektu ustawy, ma stać
na straży przestrzegania zasady równego traktowania oraz zakazu dyskryminacji
określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ustawie z dnia 3 grudnia
2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania
(Dz. U. Nr 254 poz. 1700), dyrektywach Unii Europejskiej i ratyfikowanych
przez Rzeczpospolitą Polską umowach międzynarodowych. Ma też
przeciwdziałać dyskryminacji z powodu płci, rasy, pochodzenia narodowego i
etnicznego, religii i przekonań, wieku oraz orientacji seksualnej, zarówno w
publicznej jak i prywatnej sferze życia społecznego.
Projekt ustawy, w art. 2, definiuje pojęcia dyskryminacji bezpośredniej i
dyskryminacji pośredniej, a w art. 3 uwzględnia przepisy dotyczące ciężaru
dowodu stosowane w przypadku sformułowania zarzutu dyskryminacji. W art.
4-9 projektu ustawy określono tryb powoływania Rzecznika, warunki, które
musi spełniać osoba powoływana na to stanowisko, a także zakres zadań
Rzecznika, obowiązek współdziałania Rzecznika z właściwymi organami
administracji publicznej, instytucjami oraz organizacjami pozarządowymi (art.
10-19).
Przepisy unijne zobowiązują państwa członkowskie do utworzenia organu
krajowego (organów krajowych) wspierających działania z zakresu równego
traktowania osób. Przepisy te zawarte są m.in. w:
1) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/41/UE z dnia 7 lipca
2010 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn
prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylająca dyrektywę
Rady 86/613/EWG (Dz. Urz. UE L 180 z 15.7.2010, str. 1)
2) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/54/WE z dnia 5 lipca
2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz
równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy
(Dz. Urz. UE L 204 z 26.7.2006, str. 23).
3) dyrektywę Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzającą w
życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do
towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług (Dz. Urz. UE L 373 z
21.12.2004, str. 37),
4) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/73/WE z dnia 23 września
2002 r. zmieniającą dyrektywę Rady 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia
w życie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu
do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy
(Dz. Urz. UE L 269 z 5.10.2002, str. 15)
5) dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającą
w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie
rasowe lub etniczne (Dz. Urz. WE L 180 z 19.7.2000, str. 22; Dz. Urz. UE
polskie wydanie specjalne: rozdz. 20, t. 1, str. 23),
6) dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą
ogólne warunki ramowe równego traktowania w
zakresie zatrudnienia
i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 2.12.2000, str. 16; Dz. Urz. UE polskie
wydanie specjalne: rozdz. 5, t. 4, str. 79),
Ustanowienie Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji
stanowi wykonanie obowiązku wynikającego ze wskazanych dyrektyw. Należy
zatem uznać, że opiniowany projekt ustawy wykonuje prawo Unii Europejskiej.

Projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji
jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu
art.95a Regulaminu Sejmu.

Autor:
dr Justyna Łacny
ekspert ds. legislacji
w Biurze Analiz Sejmowych

Akceptował: Szef Kancelarii Sejmu



Lech Czapla


2

Warszawa, dnia 7 marca 2012 r.
SĄD NAJWYŻSZY
BIURO STUDIÓW I ANALIZ
Pl. Krasińskich 2/4/6, 00-951 Warszawa

BSA III-021-71/12

Uwagi
do poselskiego projektu ustawy o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania
Dyskryminacji



Opiniowany projekt przewiduje ustanowienie Rzecznika do Spraw
Przeciwdziałania Dyskryminacji (dalej jako Rzecznik) jako organu stojącego na straży
przestrzegania zasady równego traktowania oraz zakazu dyskryminacji.
Wątpliwości wywołuje sposób wyznaczenia zakresu kompetencji Rzecznika w
art. 1 ust. 2 projektu w zakresie dotyczącym prawa Unii Europejskiej. W
przedstawionym do zaopiniowania brzmieniu przepis ten stanowi, że Rzecznik „stoi
na straży przestrzegania zasady równego traktowania oraz zakazu dyskryminacji
określonych w Konstytucji, dyrektywach Unii Europejskiej oraz ratyfikowanych
umowach międzynarodowych”. ródłem zasady równego traktowania oraz zakazu
dyskryminacji w prawie Unii Europejskiej są nie tylko dyrektywy wydawane na
podstawie art. 19 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) ale także sam
Traktat (art. 157 TFUE) oraz zasady ogólne prawa Unii Europejskiej (wyrok
Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 listopada 2005 r. w sprawie C-
144/04 Mangold, Zb. Orz. 2005, s. I-9981, pkt 74 i 75) i – mające taką samą moc
prawną jak TFUE – postanowienia art. 20 i 21 Karty Praw Podstawowych.
Ograniczenia kompetencji Rzecznika do stania na straży przestrzegania zasady
równego traktowania i zakazu dyskryminacji w zakresie wynikającym – w obszarze
prawa unijnego - jedynie z dyrektyw powoduje, że nie będzie mógł on korzystać z
przysługujących mu uprawnień, gdy ródłem zasady równego traktowania lub zakazu
dyskryminacji w konkretnym przypadku nie będzie jedna z dyrektyw unijnych, lecz
TFUE lub zasada ogólna prawa unijnego. Mając na względzie przedstawione w
uzasadnieniu projektu cele ustawy należy rozważyć zastąpienie zwrotu „dyrektywach
Unii Europejskiej” sformułowaniem „prawie Unii Europejskiej”.
Rozważenia wymaga sposób wyliczenia niedozwolonych kryteriów
różnicujących z art. 1 ust. 3. W projekcie wymieniono w sposób enumeratywny
następujące kryteria: 1) płeć, 2) rasa, 3) pochodzenie narodowe i etniczne, 4) religia i
przekonania, 5) niepełnosprawność, 6) wiek oraz 7) orientacja seksualna.
Zastrzeżenia dotyczą kryteriów nr 3 i 4. Aktualne brzmienie oznacza bowiem, że
kryteriami dyskryminującymi może być tylko łącznie występujące w danej sprawie
kryterium pochodzenia „narodowego i etnicznego” lub „religii i przekonań”. W
konsekwencji, projekt nie uznaje za dyskryminację zróżnicowanego traktowania ze
względu na samo pochodzenie narodowe lub wyznawaną religię.
Należy również zasugerować weryfikację kryteriów różnicujących
wymienionych w art. 10 projektu, ponieważ nie zawsze są one spójne z kryteriami
wymienionymi w art. 1 ust. 3. W art. 10 ust. 1 mowa o „pochodzeniu rasowym lub
etnicznym” i „narodowości”, podczas gdy art. 1 ust. 3 stanowi o „rasie” oraz
„pochodzeniu narodowym i etnicznym”.
Kolejne wątpliwości wywołuje ustawowa definicja zasady równego traktowania
z art. 2 ust. 1 projektu, zgodnie z którą pod pojęciem zasady równego traktowania
rozumie się „zakaz stosowania dyskryminacji”. W ten sposób przepis wyjaśniający
znaczenie pojęć, używanych w ustawie normującej utworzenie, kompetencje i
sposób działania organu przeciwdziałającego dyskryminacji, ustanawia jednocześnie
zakaz dyskryminacji z powodów wymienionych w art. 1 ust. 3 projektu. Taki zabieg
nie wydaje się właściwy z punktu widzenia zasad poprawnej legislacji. Z uwagi na
intencje projektodawców (ustanowienie zakazu dyskryminacji bezpośredniej i
pośredniej – uzasadnienie projektu, s. 15) zasadne wydaje się rozważenie
wyodrębnienie odrębnego przepisu (lub jednostki redakcyjnej art. 2),
ustanawiającego zakaz dyskryminacji ze względu na kryteria wymienione w art. 1
ust. 3 projektu.
Niecelowe
wydaje
się wyliczenie w art. 10 pkt 1 projektu kryteriów
różnicujących, branych pod uwagę przez Rzecznika przy promowaniu zasady
równego traktowania, skoro kryteria te zostały wymienione w art. 1 ust. 3, a w
postanowieniach art. 10 pkt 2-4 projektu ograniczono się do odesłania do art. 1 ust. 3
projektu. Z kolei w art. 11 projektu kryteria różnicujące z art. 1 ust. 3 wymieniono w
pkt 1, do którego następnie odsyłają kolejne punkty art. 11.
strony : 1 ... 11 . [ 12 ] . 13

Dokumenty związane z tym projektem:



Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Akty prawne

Rok NR Pozycja

Najnowsze akty prawne

Dziennik Ustaw z 2017 r. pozycja:
1900, 1899, 1898, 1897, 1896, 1895, 1894, 1893, 1892

Monitor Polski z 2017 r. pozycja:
938, 937, 936, 935, 934, 933, 932, 931, 930

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: