Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska

postępowaniem kompensacyjnym, które wymagają pozwolenia, w zakresie, w jakim
uczestnicy postępowania wyrazili zgodę.
2a. Organ właściwy do przyjęcia zgłoszenia wyda decyzję, o której mowa w art. 154 ust. 1,
uwzględniając odpowiednią i trwałą redukcję ilości gazów lub pyłów wprowadzanych do
powietrza, o której mowa w art. 225 ust. 1, z innych instalacji objętych postępowaniem
kompensacyjnym, które wymagają zgłoszenia; decyzja wydawana jest po otrzymaniu od
prowadzącego instalację wymagającą zgłoszenia informacji, o których mowa w art. 152 ust. 6
pkt 1.
3. Z chwilą, gdy decyzje, o których mowa w ust. 2 i 2a, stały się ostateczne, organ właściwy
do wydania pozwolenia, niezwłocznie informuje o tym wnioskodawcę oraz organ wydający
pozwolenie dla instalacji nowo budowanej lub zmienianej w sposób istotny.
4. Jeżeli decyzja o pozwoleniu, wydana w wyniku postępowania kompensacyjnego, nie stanie
się wykonalna w terminie dwóch lat od jej wydania, organ właściwy do wydania pozwolenia,
stwierdza jej wygaśnięcie.”;
9) po art. 334 dodaje się art. 334a w brzmieniu:
„Kto nie przestrzega ograniczeń, nakazów lub zakazów oraz zasad oznakowania pojazdów,
określonych przez radę gminy w uchwale wydanej na podstawie art. 96b, podlega karze
grzywny.”;
10) w art. 362 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a). Jeżeli liczba stron w postępowaniu przekracza 20, do stron innych niż prowadzący
instalację stosuje się art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego”.

11) w art. 378 w ust. 3 po pkt 3 dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
„4) wydawania zaświadczeń, o których mowa w art. 227 ust. 2.”.

Art. 2. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 poz.
1137, z późn. zm.) w art. 129b ust. 2 pkt 1 i ust. 3 wprowadza się następujące zmiany: :
1)
w ust. 2 pkt 1 dodaje się lit. c w brzmieniu:
„c) niestosującego się do ograniczeń, nakazów lub zakazów, określonych w uchwale rady
gminy, wydanej na podstawie art. 96b ustawy – Prawo ochrony środowiska;”.
1) w ust. 3 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
„2a) sprawdzenia wykonania obowiązku oznakowania pojazdu w zakresie emisji
zanieczyszczeń zawartych w spalinach, o których w art. 96 b ustawy – Prawo ochrony
środowiska;”.




Art. 3. Uchwały wydane na podstawie art. 96 ustawy, o której mowa w art. 1, zachowują moc
do czasu ich uchylenia.
Art. 4. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy
zmienianej zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie
art. 113 ust. 1 ustawy zmienianej, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 5. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.





Uzasadnienie

Cel wprowadzenia ustawy
Projekt ustawy ma na celu wprowadzenie zmian, przede wszystkim w ustawie z dnia
27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.),
zwanej dalej „ustawą - Poś, dla stworzenia lepszych możliwości zastosowania prawnych
narzędzi poprawy jakości powietrza w Polsce, na szczeblu wojewódzkim i lokalnym oraz
w zakresie ochrony przed hałasem.
Za obecny stan jakości powietrza w Polsce odpowiedzialna jest w głównej mierze tzw.
niska emisja pochodząca przede wszystkim z sektora bytowo – komunalnego, obejmującego
zarówno indywidualne źródła wytwarzania ciepła i przygotowania ciepłej wody, jak również
małe ciepłownie komunalne, a także transport. Zgodnie z raportem „Ocena jakości powietrza
za 2013 r.” spośród 46 stref w kraju, przekroczenia poziomu dopuszczalnego PM10
stwierdzone zostały w 36 strefach, a poziomu dopuszczalnego pyłu PM2,5 powiększonego
o margines tolerancji w 24 strefach. Odnotowano także niedotrzymywanie poziomu
dopuszczalnego dwutlenku azotu w 4 strefach. Jednocześnie w 42 strefach występowały
przekroczenia poziomu docelowego dla benzo(a)pirenu, w 4 strefach arsenu oraz w 6 strefach
dla ozonu.
Proponowane zmiany przepisów ustawy - Poś dotyczących jakości powietrza są
zgodne z celami i kierunkami działań przewidzianymi do realizacji w ramach Krajowego
Programu Ochrony Powietrza, przygotowywanego obecnie w Ministerstwie Środowiska, na
podstawie art. 91c w ustawy – Poś.
Zakres proponowanych zmian obejmuje następujące zagadnienia:
1.
Doprecyzowanie możliwości określenia dopuszczalnych rodzajów i jakości paliw
zgodnie z art. 96 ustawy – Poś.
Ze względu na fakt, że za obecny stan jakości powietrza w Polsce odpowiedzialna jest
w głównej mierze tzw. niska emisja pochodząca przede wszystkim z sektora bytowo –
komunalnego, koniecznym jest doprecyzowanie mechanizmu pozwalającego na określenie
dopuszczalnych rodzajów i jakości paliw. W obecnym stanie prawnym możliwość takiego
działania wynika z art. 96 ustawy – Poś. Jednakże praktyczne zastosowanie tego przepisu jest
problematyczne, co potwierdza próba wprowadzenia ograniczeń w zakresie jakości paliw
stosowanych na obszarze Gminy Miejskiej Kraków, podjęta w 2013 r. przez Sejmik
Województwa Małopolskiego. Wątpliwości prawne i nieprecyzyjne regulacje wynikające
z art. 96 ustawy – Poś były przyczyną uchylenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny
w Krakowie uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 listopada 2013 r.
w sprawie określenia rodzajów paliw dopuszczonych do stosowania. Konieczne jest zatem
doprecyzowanie art. 96, co umożliwi samorządom powszechne i skuteczne wykorzystanie
tego narzędzia do ograniczenia negatywnego wpływu emisji zanieczyszczeń pochodzących ze
starych, nieefektywnych urządzeń grzewczych, a tym samym przyczyni się do poprawy stanu
jakości powietrza. Według danych za 2012 r. w Polsce odnotowano 13,6 mln gospodarstw
domowych, w których zainstalowanych było ok. 7,5 mln pieców węglowych. Do produkcji




ciepła w sektorze bytowo – komunalnym wykorzystuje się przede wszystkim paliwa stałe,
czyli węgiel i biomasę. Jednakże stwierdzane są przypadki spalania wysokoemisyjnych
mułów poflotacyjnych, powstających w procesie wzbogacania węgla, które powinny być
wykorzystane jedynie w instalacjach przemysłowych przystosowanych do spalania takiego
rodzaju paliwa. Źródłem ciepła wykorzystywanym w tym sektorze są również odpady
powstające w gospodarstwach domowych, które mają różny skład i mogą wywierać
negatywny wpływ na zdrowie i życie ludzkie oraz na środowisko.
W związku z powyższym proponuje się rozszerzenie przepisu art. 96
i doprecyzowanie zakresu uchwały sejmiku województwa, która może określać rodzaje
i jakość paliw dopuszczonych do stosowania oraz minimalne wymagania techniczne dla
urządzeń spalania paliw.
Zmiana tego przepisu ma na celu wyeliminowanie wątpliwości prawnych związanych
z zakresem uchwały i sposobem jej realizacji. Umożliwi również bardziej elastyczne
zastosowanie tego instrumentu prawnego (np. określenie dopuszczalnych parametrów emisji
dla kotłów) na obszarach, na których wprowadzenie całkowitego zakazu stosowania paliw
stałych jest niemożliwe np. z uwagi na brak infrastruktury ciepłowniczej i gazowej. Ponadto
zaproponowana zmiana jednoznacznie wskazuje, które elementy uchwały są obowiązkowe,
a które fakultatywne. Proponowana zmiana powinna umożliwić samorządom bardziej
powszechne wykorzystanie tego narzędzia do ograniczenia negatywnego wpływu emisji
zanieczyszczeń pochodzących ze starych, nieefektywnych urządzeń grzewczych, a tym
samym przyczynić się do poprawy stanu jakości powietrza.
Dodatkowo realizacja upoważnienia art. 96 może być powiązana z utworzeniem, przez
administrację samorządu terytorialnego, subwencji dla osób zamieszkujących obszar, na
którym określone zostaną dopuszczone do stosowania rodzaje paliw, których wykorzystanie
związane będzie z poniesieniem dodatkowych kosztów za ogrzewanie oraz z możliwością
wykorzystania innych, niskoemisyjnych źródeł ciepła. Na przykład Rada Miasta Krakowa
przyjęła uchwałą Nr XC/1355/13 z dnia 20 listopada 2013 r. lokalny program pomocy
społecznej, tzw. Lokalny Program Osłonowy dla osób, które poniosły zwiększone koszty
grzewcze lokalu związane z trwałą zmianą systemu ogrzewania opartego na paliwach stałych,
na jeden z systemów proekologicznych, w ramach realizowanego Programu Ograniczenia
Niskiej Emisji dla Miasta Kraków lub poza nim. Realizacja programu przewidziana jest
w latach 2014-2022 i przy zaangażowaniu środków finansowych w wysokości 24,256 mln zł.
Nie jest możliwa ogólna ocena skutków finansowych ewentualnego zastosowania
takich rozwiązań, ponieważ skutki te będą warunkowane wieloma czynnikami, w tym m.in.
zakresem i skalą wykorzystania mechanizmu, specyfiką i ilością źródeł eksploatowanych na
danym obszarze i zasobnością podmiotów prowadzących te źródła. Oszacowanie kosztów
wpływu zastosowania art. 96 ustawy – Poś powinno być dokonywane przez organ
kompetentny do wydania stosownej uchwały - przed jej podjęciem – z uwzględnieniem
zarówno finansowych skutków jej wprowadzenia, jak i skutków środowiskowych,
społecznych i gospodarczych.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym Ministerstwo Środowiska oraz
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przygotowały system
finansowania (do 90 % kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia) działań naprawczych
związanych z poprawą stanu jakości powietrza, na obszarach stref, w których notowane są




przekroczenia standardów jakości powietrza. System ten, jako Program Priorytetowy nt.
„Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój
rozproszonych odnawialnych źródeł energii”, tzw. KAWKA, został w dniu 26 lutego 2013 r.
zainaugurowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Na
realizację tego Programu w okresie lat 2013 - 2018 przeznaczono kwotę w wysokości 800
mln zł (400 mln zł środki NFOŚiGW i 400 mln zł środki wfosigw). Głównym celem
Programu jest wsparcie działań mających wpływ na obniżenie emisji i dotrzymywanie
standardów jakości powietrza określonych w dyrektywie 2008/50/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego
powietrza dla Europy (CAFE) oraz zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie
zanieczyszczeń zagrażających zdrowiu i życiu ludzi (pyły PM10 i PM2,5 oraz benzo(a)piren)
w strefach, w których występują znaczące przekroczenia dopuszczalnych i docelowych
poziomów tych zanieczyszczeń. Beneficjentami Programu są podmioty wskazane
w programach ochrony powietrza, które planują albo realizują już przedsięwzięcia mogące
być przedmiotem dofinansowania. Działania te obejmują m.in. wymianę starych
wysokoemisyjnych urządzeń grzewczych opalanych węglem kamiennym na wysokosprawne
piece węglowe oraz urządzenia na inne paliwa bardziej ekologiczne. Ponadto dofinansowaniu
podlegać będą także termomodernizacja budynków oraz podłączenie do miejskiej sieci
ciepłowniczej.
Przykład Krakowa pokazuje, że znaczące środki na realizację działań na rzecz
ograniczania niskiej emisji i eliminacji wysokoemisyjnych urządzeń grzewczych mogą
pochodzić z funduszy ekologicznych. Dotychczas z programu KAWKA dla województwa
małopolskiego przekazane zostały na realizację takich działań: w ramach pierwszego naboru
(2013 r.) środki w kwocie 51,777 mln zł, natomiast w ramach drugiego naboru (2014 r.) –
="callto:86%20410%20524,8" zł.
W województwie małopolskim, ze względu na zły stan jakości powietrza i priorytetowe
podejście do działań na rzecz poprawy tego stanu, działania takie znalazły także
odzwierciedlenie w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Małopolskiego na
lata 2014-2020.
Wprowadzenie zmiany art. 96 ustawy - Poś, poprzez usunięcie formalnych barier
w jego stosowaniu, będzie miało wpływ na wykorzystanie jednego z prawnych mechanizmów
służących poprawie stanu jakości powietrza, a tym samym stanu zdrowia ludzi. Największym
problemem dla jakości powietrza w Polsce jest ponadnormatywne stężenie pyłu
zawieszonego (PM10 i PM2,5) oraz benzo(a)pirenu. Wysokie stężenie pyłu zawieszonego
powoduje i pogłębia choroby płuc i układu krążenia, a benzo(a)piren jest związkiem
rakotwórczym. Zanieczyszczenie powietrza wpływa na wzrost liczby zgonów z powodu
chorób układu oddechowego i krążenia oraz wzrost liczby przypadków wymagających
hospitalizacji. Generuje to koszty zewnętrzne w postaci wydatków budżetowych na leczenie
chorób czy koszty zmniejszonej produktywności, tj. absencji w pracy, przechodzenia na rentę
i wcześniejszą emeryturę. Według danych Instytutu Ekonomii Środowiska szacunkowe
koszty zewnętrzne w województwie małopolskim wynoszą ok. 2,8 mld zł/rok.