Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw

i sądowo–administracyjnych w zakresie bezpośrednich zagrożeń szkodą
w środowisku oraz szkód w środowisku.
5.
Bezpośredni dostęp do wszystkich danych zawartych w rejestrze
posiadają, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, organy
ochrony środowiska oraz organy Inspekcji Ochrony Środowiska.
6.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska przygotowuje i
przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska, w terminie do
końca lutego każdego roku, zbiorczą informację na temat zawartości
rejestru, o którym mowa w ust. 1, za rok poprzedni.
7.
Minister właściwy do spraw środowiska, biorąc pod uwagę zakres
informacji wymagany do sporządzenia raportów dla Komisji Europejskiej
dotyczących doświadczeń nabytych podczas stosowania przepisów w
zakresie odpowiedzialności za zapobieganie szkodom w środowisku i
naprawę szkód w środowisku, użyteczność i zapewnienie sprawnego
funkcjonowania rejestru oraz potrzebę zapewnienia dostępu do informacji
o środowisku, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
informacji, które są gromadzone w rejestrze.”;
Art. 9 pkt 22
w rozdziale 5 po art. 26a dodaje się art. 26b – 26d w brzmieniu:
W związku z przeniesieniem z GIOŚ na GDOŚ kompetencji w
( Art. 26a)
„Art. 26b. W przypadku stwierdzenia, że zgłoszone przez organ ochrony zakresie prowadzenia rejestru bezpośrednich zagrożeń szkodą
środowiska bezpośrednie zagrożenie szkodą w środowisku lub szkoda w w środowisku i szkód w środowisku po art. 26 dodano również
środowisku mogą mieć skutki na terytorium innego niż Rzeczpospolita nowe art. 26b-26d, które stanowią odpowiednik
Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Generalny Dyrektor dotychczasowych, a obecnie uchylanych przepisów art. 28b-
Ochrony Środowiska niezwłocznie zawiadamia o tym właściwy organ 28d ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony
państwa, na którego terytorium skutki te mogą wystąpić.
Środowiska.

Art. 26c. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska po uzyskaniu
informacji o bezpośrednim zagrożeniu szkodą w środowisku lub o
szkodzie w środowisku, które zostały spowodowane na terytorium innego
niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
a których skutki mogą oddziaływać na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, niezwłocznie zawiadamia o tym właściwy organ ochrony
środowiska.
83


Art. 26d. Przepisów art. 26b i art. 26c nie stosuje się do poważnych awarii
przemysłowych w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo
ochrony środowiska.”;
Art. 9 pkt 23
w art. 29 dodaje się ust. 3 i 4 w brzmieniu:
W art. 29 ustawy szkodowej zaproponowano dodanie ust. 3 i 4
(Art. 29)
„3. Tej samej karze podlega, kto będąc obowiązany na podstawie art. 19, mających na celu uzupełnienie przepisów karnych w związku z
nie informuje o zakończeniu działań zapobiegawczych lub naprawczych.
potrzebą egzekwowania obowiązku informowania o
4. Tej samej karze podlega, kto nie prowadzi badań, pomiarów lub zakończeniu działań zapobiegawczych lub naprawczych, a
monitoringu będąc do tego obowiązany decyzją wydaną na podstawie art. także obowiązku prowadzenia badań, pomiarów lub
20 ust. 1 lub nie zapewnia wykonania badań i pomiarów zgodnie z art. 20 monitoringu, o których mowa w art. 20.
ust.
4
lub
nie
przechowuje
wyników
badań
w wymaganym okresie wbrew art. 20 ust. 2.”;
Art. 9 pkt 24
po art. 29 dodaje się art. 29a w brzmieniu:
W projekcie ustawy zaproponowano również dodanie po art.
(Art. 29)
„Art.29a. Orzekanie w sprawach o czyny określone w art. 28 i art. 29 29 ustawy szkodowej nowego przepisu (art. 29 a). Należy
następuje
wskazać, że przedmiotowy przepis ma jedynie charakter
na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o porządkujący i wskazuje, że w sprawach o wykroczenia
wykroczenia.”;
wymienione w art. 28 - 29 ustawy zastosowanie będą miały

przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks
postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr
133, poz. 848 z późn. zm.). Gdyby tego przepisu nie
zamieszczono w ustawie, to i tak zgodnie z ogólną zasadą
wyrażoną w art. 1 kodeksu postępowania w sprawach
wykroczenia, postępowanie w tych sprawach prowadzone
byłoby na zasadach określonych w tym akcie.
Art. 9 pkt 25
uchyla się art. 35.
Proponuje się uchylenie art. 35, pomimo, że jest to przepis

przejściowy, w celu uporządkowania i usunięcia problemów ze
stosowaniem przepisów w zakresie „szkód w środowisku”,
które nie są objęte ustawą „szkodową” z uwagi na czas ich
wystąpienia. Zmiana ta wynika przede wszystkim
z wprowadzenia całkowicie nowych przepisów w zakresie
historycznych
zanieczyszczeń
powierzchni
ziemi.
Dotychczasowe brzmienie art. 35 ustawy szkodowej było
84

skutkiem przepisów dyrektywy ELD. Dyrektywa ELD nie ma
zastosowania do przypadków, które miały miejsce przed 30
kwietnia 2007 r. oraz do przypadków, od których wystąpienia
upłynęło więcej niż 30 lat (art. 17 dyrektywy ELD). Podczas
transpozycji tej dyrektywy do polskiego systemu prawnego w
ustawie „szkodowej” zdecydowano utrzymać w mocy
dotychczasowe krajowe przepisy dotyczące ochrony
powierzchni ziemi w odniesieniu do szkód nie objętych ustawą
„szkodową”. Zatem mimo, że pojęcie „historycznego
zanieczyszczenia powierzchni ziemi” dotychczas nie było
nazwane ani zdefiniowane, funkcjonuje już w obiegu jako
szkoda w środowisku w powierzchni ziemi wyrządzona przed
dniem 30 kwietnia 2007 r., do której nie znajdują zastosowania
przepisy ustawy „szkodowej” (art. 35 ustawy „szkodowej”).

Konsekwencją uchylenia art. 35 jest zmiana brzmienia art. 4
ust. 1, który precyzuje, że ustawa „szkodowa” nie znajduje
zastosowania do bezpośredniego zagrożenia szkodą w
środowisku lub szkody w środowisku sprzed 30 kwietnia 2007
r., a także takiego, od którego/której upłynęło więcej niż 30 lat.
Po ponownym przeanalizowaniu dyrektywy ELD i tekstu
ustawy „szkodowej” dostrzeżono, że wyłączając w
dotychczasowym brzmieniu art. 4 pkt 1 ustawy „szkodowej”
stosowanie tej ustawy do „przedawnionych” szkód w
środowisku, które wystąpiły po 30 kwietnia 2007 r., ale od
których wystąpienia upłynęło więcej niż 30 lat (pierwsza taka
sytuacja może nastąpić w 2037 r.) nie wskazano przepisów,
które znajdą zastosowanie do tego rodzaju przypadków.

Wprowadzenie definicji historycznych zanieczyszczeń
powierzchni ziemi charakteryzowanej przez podanie daty
granicznej, która już funkcjonuje w obowiązującym systemie
85

prawnym (30 kwietnia 2007 r.) oraz przyjęte wyłączenia
stosowania ustawy „szkodowej” do szkód w środowisku, które
nie zostały wykryte przez 30 lat od ich wystąpienia, pozwoli w
prostszy sposób rozróżnić zanieczyszczenia powierzchni ziemi
i stosować właściwą podstawę prawną przy podejmowaniu
remediacji.

Należy wyjaśnić, iż dotychczasowe brzmienie art. 35 odsyłało:
• w ust. 1 – w zakresie bezpośredniego zagrożenia szkodą w
środowisku lub szkody w środowisku, które zaistniały przed
dniem 30 kwietnia 2007 r. lub wynikały z działalności,
która została zakończona przed dniem 30 kwietnia 2007 r. –
do przepisów dotychczasowych, które nie zostały
precyzyjnie wskazane,
• w ust. 2 – w zakresie szkód w środowisku w powierzchni
ziemi , które zaistniały przed dniem 30 kwietnia 2007 r. lub
wynikały z działalności, która została zakończona przed
dniem 30 kwietnia 2007 r. – do uchylonych przepisów
o ochronie powierzchni ziemi ustawy Poś (które zostały tym
samym utrzymane czasowo w mocy dla takich
przypadków).
Rozwiązanie zastosowane w art. 35 ust. 2 okazało się bardzo
niewygodne w stosowaniu i rodziło liczne wątpliwości
interpretacyjne. Dlatego też opracowano projekt przepisów
o historycznych zanieczyszczeniach powierzchni ziemi, które
obecnie będą miały zastosowanie do spraw uprzednio objętych
art. 35 ustawy „szkodowej”.

Należy zwrócić uwagę, że powyżej opisane zmiany w ustawie
szkodowej
pociągają
za sobą
konieczność
zmiany
rozporządzeń:
• z dnia 30 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów oceny
86

wystąpienia szkody w środowisku (Dz. U. Nr 82, poz.
501) – w zakresie zmiany kryteriów odnośnie ochrony
powierzchni ziemi ze standardów jakości gleby i ziemi
na dopuszczalne zawartości substancji powodujących
ryzyko w glebie i w ziemi,
• z dnia 4 czerwca 2008 r. w sprawie rodzajów działań
naprawczych oraz warunków i sposobu ich
prowadzenia (Dz.U. Nr 103, poz. 664) - w zakresie
wskazania sposobu prowadzenia działań naprawczych
w odniesieniu do powierzchni ziemi,
z dnia 26 lutego 2008 r. w sprawie rejestru bezpośrednich
zagrożeń szkodą w środowisku i szkód w środowisku (wydane
na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji
Ochrony Środowiska) – zmiana podstawy prawnej.
Art. 10 pkt 1
w art. 21 w ust. 2:
Zmiany w art. 21 przedmiotowej ustawy są konsekwencją
(Art. 21 ust.2) a) w art. 21 ust. 2 w pkt 23:
zmiany rozdziału o ochronie powierzchni ziemi ustawy Poś
i. w lit. a uchyla się tiret pierwsze,
oraz przeniesienia z GIOŚ na GDOŚ kompetencji w zakresie
ii. uchyla się lit. b,
prowadzenia rejestru bezpośrednich zagrożeń szkodą w
− po lit. e dodaje się lit. ea i eb w brzmieniu:
środowisku i szkód w środowisku, a treść art. 25 ust. 1 pkt 2
„ea) harmonogramach zadań w zakresie historycznych zanieczyszczeń lit. c zapewnia jednocześnie transpozycję art. 24 ust. 3 lit. a
powierzchni ziemi,
Dyrektywy IED. Zmiany w pkt. 23 lit a i b są konsekwencją
eb) rejestrze historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi,”
zmian art. od 13 do 16 ustawy Poś czyli zniesienia obowiązku
− lit. f otrzymuje brzmienie:
przygotowania polityki ekologicznej państwa jako osobnego
„f) wnioskach o wydanie decyzji i o decyzjach ustalających plan dokumentu,
remediacji historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi,”,
Zmiany pkt 35 są konsekwencją zmian w ustawie szkodowej,
b) pkt 29 otrzymuje brzmienie:
w tym dodania obowiązku opracowywania harmonogramów w
„29) z zakresu ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony zakresie bezpośrednich zagrożeń szkodą w środowisku i szkód
Środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 686) – o rejestrach poważnych awarii;”, w środowisku oraz przeniesienia z GIOŚ na GDOŚ
c) w pkt 35 dodaje się lit. c i d w brzmieniu:
kompetencji w zakresie prowadzenia rejestru bezpośrednich
„c) harmonogramach zadań w zakresie bezpośrednich zagrożeń szkodą w zagrożeń szkodą w środowisku i szkód w środowisku.
środowisku i szkód w środowisku, o których mowa w art. 16a tej ustawy,
d) rejestrze bezpośrednich zagrożeń szkodą w środowisku i szkód
87