Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw

 
 
zimne itp.): 
 
  
 –   związki tlenowe, np. alkohole (metanol, etanol), etery (jak MTBE (eter 
metylo-tertbutylowy), ETBE (eter etylo-tert-butylowy), TAME (eter 
 
 
 
metylo-tert-amylowy)); 
 
  
 –   estry (np. olej rzepakowy lub ester dimetylowy itp.) 
 
 
 
 
  
 –   związki chemiczne (np. TML, TEL i detergenty). 
 
 
 
 
  
 Uwaga: Ilości dodatków lub związków tlenowych (alkoholi, eterów, estrów 
i innych związków chemicznych) zgłaszane w  tej kategorii  powinny odnosić 
 
 
się do ilości przeznaczonych do mieszania lub do wykorzystania jako paliwa. 
 
4.1. 
 W tym: biopaliwa 
 Biobenzyna  i  biodiesle.  Stosuje  się  definicje  z  rozdziału  5  "Energia 
odnawialna i wytwarzana z odpadów". 
 
 
Ilości biopaliw płynnych zgłaszane w tej kategorii odnoszą się wyłącznie do 
tych  komponentów,  a  nie  do  łącznej  ilości  płynów,  w  których  są  one 
domieszką. 
Pozycja ta nie obejmuje wszelkiego obrotu biopaliwami niebędącymi 
domieszką  do  paliw  transportowych  (czyli  biopaliwami  w  postaci  czystej); 
należy je zgłaszać w rozdziale 5. Biopaliwa będące przedmiotem obrotu jako 
część  paliw  transportowych  należy  zgłaszać  w  ramach  odpowiednich 
produktów, wskazując zawartość biopaliwa. 
 
5. 
 Inne węglowodory 
 Syntetyczna ropa naftowa z piasków bitumicznych, olej łupkowy itp., płyny 
pochodzące  z  upłynniania  węgla  (zob.  rozdział  1),  płynne  produkty 
 
 
przetwarzania  gazu  ziemnego  w  benzynę  (zob.  rozdział  2),  wodór  i  oleje 
emulgowane (np. „Orimulsion”). 
 
Pozycja nie obejmuje  produkcji  łupków  bitumicznych,  której  dotyczy 
rozdział 1. 
Produkcję oleju łupkowego (produktu wtórnego) należy zgłaszać w pozycji 
„Pozyskanie z innych źródeł” w kategorii „Inne węglowodory”. 
 
6. 
 Gaz rafineryjny 
 Gaz  rafineryjny  obejmuje  mieszankę  nieskraplających  się  gazów, 
(nieskroplony) 
składających  się  głównie  z  wodoru,  metanu,  etanu  i  olefin,  otrzymanych 
 
w trakcie destylacji ropy naftowej lub przetwarzania produktów naftowych 
 
(np. krakingu) w rafineriach. Obejmuje to również  gazy  zwracane 
z przemysłu petrochemicznego. 
 
7. 
 Etan 
 Węglowodór o łańcuchu prostym (C
), występujący naturalnie w postaci 
2H6
gazowej, uzyskiwany z gazu ziemnego i strumieni gazu rafineryjnego. 
 
 
 
8. 
 LPG 
 LPG  (skroplony  gaz  ropopochodny)  to  lekkie  węglowodory  parafinowe 
uzyskane z procesów rafineryjnych, stabilizacji ropy naftowej oraz 
 
 
zakładów przetwarzania gazu ziemnego. Składają się one głównie z propanu 
9 
 
(C
)  lub  połączenia  tych  dwóch
3H8) i butanu (C4H10
  związków.  Mogą 
również zawierać propylen, butylen, izopropylen i izobutylen. Gazy LPG są 
zwykle skraplane pod ciśnieniem w celach transportu i magazynowania. 
 
9. 
 Benzyna ciężka 
 Benzyna  ciężka  jest  surowcem  przeznaczonym 
dla  przemysłu 
petrochemicznego (np. produkcja etylenu lub związków aromatycznych) lub 
 
 
do produkcji benzyny poprzez reforming lub izomeryzację w rafinerii. 
Benzyna ciężka zawiera materiały w przedziale destylacji od 30°C do 210°C 
lub w części tego przedziału. 
 
10. 
 Benzyna silnikowa 
 Benzyna  silnikowa  składa  się  z  mieszanki  lekkich  węglowodorów 
destylujących  w  przedziale  od  35°C  do  215°C. Wykorzystywana jest jako 
 
 
paliwo do silników o zapłonie iskrowym  w pojazdach lądowych. Benzyna 
silnikowa  może  zawierać  dodatki,  związki  tlenowe  i  środki  zwiększające 
liczbę oktanową, w tym związki ołowiu, jak TEL i TML. 
Obejmuje  domieszki  do  benzyny  silnikowej  (z  wyjątkiem 
dodatków/związków  tlenowych),  np.  alkilaty,  izomerat,  reformat, 
krakowana benzyna przeznaczona do komponowania benzyny silnikowej. 
 
10.1. 
 W tym: biobenzyna 
 Stosuje  się  definicje  z  rozdziału  5  „Energia odnawialna i wytwarzana 
z odpadów”. 
 
 
 
11. 
 Benzyna lotnicza 
 Benzyna  przeznaczona  specjalnie  do  tłokowych  silników  lotniczych, 
z liczbą  oktanową  odpowiednio  dostosowaną  do  silnika,  temperaturą 
 
 
krzepnięcia  wynoszącą  -60°C i przedziałem  destylacji  zwykle  od  30°C  do 
180°C. 
 
12. 
 Paliwa typu 
 Ta  pozycja  obejmuje  wszystkie  lekkie  oleje  węglowodorowe  używane 
benzynowego do silników  w turbinowych 
lotniczych  jednostkach  napędowych,  destylujące 
 
odrzutowych 
w temperaturze od 100°C do 250°C. Otrzymuje się je przez mieszanie naft i 
benzyny  lub  benzyn  ciężkich  w  taki  sposób,  aby  zawartość  związków 
 
aromatycznych  nie  przekroczyła  25%  objętości,  a  ciśnienie  pary  wynosiło 
między 13,7 kPa do 20,6 kPa. 
 
13. 
 Paliwo typu nafty do 
 Produkt destylacji wykorzystywany w turbinowych lotniczych jednostkach 
silników odrzutowych 
napędowych.  Pod  względem  temperatury  destylacji  (między  150°C  
 
a  300°C,  zwykle  nie  więcej  niż  250°C)  i  temperatury  zapłonu  jego 
 
właściwości są podobne, jak w przypadku nafty. Ponadto ma ono szczególne 
cechy  (np.  temperaturę  krzepnięcia)  ustalone  przez  Zrzeszenie 
Międzynarodowego Transportu Lotniczego (IATA). 
Obejmuje domieszki do nafty. 
 
14. 
 Inne nafty 
 Rafinowany produkt destylacji ropy naftowej wykorzystywany w sektorach 
innych niż  transport  lotniczy.  Destyluje  w  temperaturze  między  150°C 
 
 
a 300°C. 
 
10 
 
15. 
 Oleje napędowe 
 Olej napędowy jest głównie pośrednim produktem destylacji, destylującym 
(destylowane oleje 
w temperaturze od 180°C do 380°C. Pozycja obejmuje domieszki. Obejmuje 
 
opałowe) 
kilka gatunków o różnych przeznaczeniach: 
 
 
15.1. 
 W tym: olej napędowy 
 Olej  napędowy  wykorzystywany  w  wysokoprężnych  silnikach  pojazdów 
drogowych  (samochodów  osobowych,  ciężarowych  itp.),  zwykle 
 
 
o niewielkiej zawartości siarki. 
 
15.1.1.   W tym, w ramach 
 Stosuje  się  definicje  z  rozdziału  5  „Energia odnawialna i wytwarzana 
pozycji 15.1, w tym: 
z odpadów”. 
 
biodiesle 
 
 
15.2. 
 W tym: lekki olej 
 Lekki  olej  opałowy  wykorzystywany  w  przemyśle  i  gospodarstwach 
opałowy i pozostałe oleje  domowych;  olej  napędowy  wykorzystywany  w  transporcie  morskim 
 
napędowe 
i szynowym;  inne  oleje  opałowe,  w  tym  oleje  opałowe  destylujące 
w temperaturze  między  380°C  a  540°C, wykorzystywane jako wsad 
 
w przemyśle petrochemicznym. 
 
16. 
 Ciężki olej opałowy 
 Wszystkie resztkowe (ciężkie) oleje opałowe (w tym otrzymane  w  wyniku 
mieszania) o lepkości  kinematycznej  powyżej  10  eSt w temperaturze 80°C 
 
 
i temperaturze zapłonu zawsze powyżej 50°C, a gęstości zawsze wyższej niż 
0,9 kg/l. 
 
16.1. 
 W tym: o niskiej 
 Ciężki olej opałowy o zawartości siarki poniżej 1%. 
zawartości siarki 
 
16.2. 
 W tym: o wysokiej 
 Ciężki olej opałowy o zawartości siarki wynoszącej lub przekraczającej 1%. 
zawartości siarki 
17. 
 Benzyna lakowa 
 Rafinowane  pośrednie  produkty  destylacji,  o  przedziale  temperatur 
destylacji podobnym jak  w przypadku benzyny ciężkiej i  nafty.  Dzielą  się 
 
i benzyny przemysłowe 
na: 
 
  
–   benzyny  przemysłowe:  lekkie  oleje  destylujące  w  temperaturze  między 
30°C a 200°C.  Wyróżnia  się  7  lub  8  gatunków  benzyn  przemysłowych, 
 
 
  zależnie od miejsca frakcji w przedziale destylacji. Gatunki definiuje się 
według  różnicy  temperatur  pomiędzy  punktami  destylacji  5%  objętości 
i 90 % objętości (nie więcej niż 60°C). 
 
  
 
benzyna lakowa: benzyna przemysłowa o temperaturze zapłonu powyżej 
–  30°C.  Przedział  destylacji benzyny lakowej wynosi od 135°C do  
200°C. 
 
18. 
 Smary 
Węglowodory  produkowane  z  produktów  ubocznych  destylacji; 
wykorzystywane głównie do zmniejszania tarcia pomiędzy powierzchniami 
 
 
nośnymi. 
Obejmuje wszystkie gatunki gotowych olejów smarowych, od oleju 
wrzecionowego do oleju cylindrowego, oraz wykorzystywane w smarach 
stałych, olejach silnikowych, a także wszelkie gatunki olejów bazowych. 
11 
 
19. 
 Asfalt 
Stały,  półstały  lub  lepki  węglowodór  o  strukturze  koloidalnej,  w  kolorze 
brązowym  lub  czarnym,  otrzymywany  jako  pozostałość  w  procesie 
 
 
destylacji  ropy  naftowej  poprzez  destylację  próżniową  szlamu  olejowego 
pozostałego z destylacji atmosferycznej. Asfalt wykorzystywany jest przede 
wszystkim do budowy dróg i krycia dachów. 
Obejmuje asfalt upłynniony i rozcieńczony. 
 
20. 
 Parafiny 
Są  to  węglowodory  alifatyczne  nasycone  odzyskane  jako  pozostałość 
odparafinowywania  olejów  smarowych.  Mają  strukturę  krystaliczną, 
 
 
bardziej  lub  mniej  drobną  zależnie  od  gatunku.  Ich  główne  właściwości: 
bezbarwne, bezwonne i przejrzyste, o temperaturze topnienia powyżej 45°C. 
 
21. 
 Koks naftowy 
Czarny,  stały  produkt  uboczny,  otrzymywany  głównie  w  wyniku 
krakowania i uwęglania surowców pochodzących z przerobu ropy naftowej, 
 
 
pozostałości  destylacji  próżniowej,  smoły  i  paku  w  procesach  takich  jak 
koksowanie  opóźnione  lub  koksowanie  fluidalne.  Składa  się  głównie 
z węgla (90–95%) i ma niską zawartość popiołu. Wykorzystywany jest jako 
wsad w koksowniach w hutnictwie, do ogrzewania, produkcji elektrod oraz 
produkcji  substancji  chemicznych.  Dwa  najważniejsze  gatunki  to  koks 
zielony i koks kalcynowany. 
Obejmuje koks osadzony na katalizatorze podczas procesów rafinacji – koks 
ten  jest  niemożliwy  do  odzyskania  i  zwykle  jest  spalany  jako  paliwo 
rafineryjne. 
 
22. 
 Pozostałe produkty 
Wszystkie produkty niewymienione powyżej, np. smoła i siarka. 
 
 
Obejmuje  związki  aromatyczne  (np.  BTX  –  benzen, toluen, ksylen) oraz 
olefiny (np. propylen) wytwarzane w rafineriach. 
W artykule 4 dyrektywa 2009/119/WE reguluje zasady obliczania zapasów utrzymywanych 
przez  państwa  członkowskie.  Metodologia  obliczania  zarówno  wymaganej  ilości  zapasów 
naftowych,  jak  i  zapasów  utrzymywanych  przez  państwa  członkowskie,  przyjęta 
w dyrektywie  2009/119/WE  oparta  jest  na  stosowanej  w  Międzynarodowej  Agencji 
Energetycznej, której Polska jest członkiem od 2008 r.  
W odniesieniu do obliczania ilości utrzymywanych zapasów ropy naftowej i paliw dyrektywa 
2009/119/WE  daje  państwom  członkowskim  możliwość  wyboru  jednej  z  dwóch  metod, 
zastrzegając jednocześnie, że wybór metody obowiązuje co najmniej przez rok. 
Pierwsza metoda  pozwala  na  uwzględnienie  zapasów  wszystkich  produktów  naftowych 
i przeliczenie  ich  ilości  na  ekwiwalent  ropy  naftowej  poprzez  pomnożenie  ich  ilość  przez 
współczynnik 1,065. Druga metoda pozwala uwzględnić wyłącznie zapasy paliw, takich jak: 
benzyny silnikowe, benzyny lotnicze, paliwa lotnicze typu benzyny do silników odrzutowych 
(paliwa lotnicze  do silników odrzutowych na bazie nafty  lub  JP4),  materiały  pędne  do 
12 
 
silników lotniczych na bazie nafty, inne  nafty,  olej  napędowy  i  lekki  olej  opałowy  (średnie 
destylaty) oraz ciężki olej opałowy (o niskiej bądź wysokiej zawartości siarki), i przeliczenie 
ich na ekwiwalent ropy naftowej poprzez pomnożenie ich ilości przez współczynnik 1,2. 
Ponadto art. 9  ust. 5 (w zw. z art. 9  ust. 2 i 3)  dyrektywy 2009/119/WE stanowi,  że  każde 
państwo  członkowskie,  które  nie  podjęło  na  cały  okres  danego  roku  kalendarzowego 
zobowiązania  do  utrzymywania  zapasów  specjalnych  wynoszących  co  najmniej  30  dni, 
zapewnia,  aby  co  najmniej  jedna  trzecia  jego  obowiązkowej  wielkości  zapasów  była 
przechowywana  w  postaci  kategorii  produktów  zdefiniowanych  załącznika  B  rozdział  4  do 
rozporządzenia (WE) nr 1099/2008, tj.: 
– 
etan, 
– 
LPG, 
– 
benzyna silnikowa, 
– 
benzyna lotnicza, 
– 
paliwo lotnicze typu benzyny do silników odrzutowych (paliwo lotnicze do 
silników odrzutowych na bazie nafty lub JP4), 
– 
materiały pędne do silników lotniczych na bazie nafty, 
– 
inne nafty, 
– 
oleje napędowe i lekkie oleje opałowe (średnie destylaty), 
– 
ciężki olej opałowy (o niskiej bądź wysokiej zawartości siarki), 
– 
benzyna lakowa i benzyny przemysłowe, 
– 
smary, 
– 
bitumen, 
– 
woski parafinowe, 
– 
koks naftowy.  
Z przepisu art. 9 ust. 3 wynika dodatkowy wymóg zapewnienia przez państwa członkowskie 
odpowiedniego  udziału  zapasów  produktów  gotowych  dominujących  w zużyciu 
wewnętrznym (stanowiących łącznie co najmniej 75% konsumpcji wewnętrznej) w zapasach 
ogółem.  Dla  każdej  z  wybranych  przez  państwo  członkowskie  kategorii  paliw  zapasy 
powinny  odpowiadać  określonej  liczbie  dni  średniego  dziennego  zużycia,  ustalanego  na 
podstawie ekwiwalentu  ropy  naftowej  w  roku  referencyjnym,  określonym  zgodnie 
z przepisami art. 3. Ekwiwalenty ropy naftowej, o których mowa,  obliczane  są  przez 
zastosowanie  współczynnika  1,2  sumy  zagregowanych  danych  dotyczących  „faktycznych 
13