Rządowy projekt ustawy o działalności leczniczej

Ogólnopolskiemu Związkowi Zawodowemu Techników Medycznych „Medyk”,
Ogólnopolskiemu Związkowi Zawodowemu Techników Medycznych
Elektroradiologii, Ogólnopolskiemu Związkowi Zawodowemu Pracowników Bloku
Operacyjnego, Anestezjologii i
Intensywnej Terapii, Związkowi Zawodowemu
Farmaceutów, Związkowi Zawodowemu Anestezjologów, Związkowi Zawodowemu
Chirurgów Polskich, Związkowi Zawodowemu Neonatologów, Związkowi
Zawodowemu Lekarzy Specjalności Chirurgicznych, Ogólnopolskiemu Związkowi
Zawodowemu Pracowników Fizjoterapii, Ogólnopolskiemu Związkowi
Zawodowemu Ratowników Medycznych, Stowarzyszeniu Magistrów i Techników
Farmacji, Krajowemu Związkowi Zawodowemu Pracowników Medycznych
Laboratoriów Diagnostycznych, Stowarzyszeniu Menedżerów Ochrony Zdrowia,
Ogólnopolskiemu Związkowi Pracodawców Prywatnej Służby Zdrowia, Business
Center Club, Związkowi Rzemiosła Polskiego, Unii Metropolii Polskich, Związkowi
Gmin Wiejskich RP, Związkowi Miast Polskich, Unii Miasteczek Polskich,
Związkowi Powiatów Polskich, Unii Uzdrowisk Polskich, Federacji Regionalnych
Związków Gmin i Powiatów RP, Konwentowi Marszałków Województw,
Stowarzyszeniu Primum Non Nocere, Krajowej Radzie Transplantacyjnej, Federacji
Pacjentów Polskich, Instytutowi Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, uczelniom
medycznym, instytutom badawczym prowadzącym działalność medyczną,
Narodowemu Instytutowi Zdrowia Publicznego – PZH, Ogólnopolskiej Izbie
Gospodarczej Wyrobów Medycznych POLMED, Polskiej Izbie Przemysłu
Farmaceutycznego i Sprzętu Medycznego „POLFARMED”, Izbie Gospodarczej
„Farmacja Polska", Izbie Gospodarczej „Apteka Polska", Polskiemu Związkowi
Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego, Stowarzyszeniu Przedstawicieli Firm
Farmaceutycznych w Polsce, Polskiemu Stowarzyszeniu Producentów Leków bez
Recepty PASMI, Unii Farmaceutów Właścicieli Aptek, Związkowi Pracodawców
Hurtowni Farmaceutycznych, Związkowi Pracodawców Innowacyjnych Firm
Farmaceutycznych INFARMA, Krajowej Izbie Gospodarczej, Polskiemu
Towarzystwu Ortoptyki i Protetyki Narządu Ruchu, Polskiemu Towarzystwu
Ortopedycznemu i Traumatologicznemu, Polskiemu Towarzystwu Neurologicznemu,
Polskiemu Towarzystwu Chirurgii Onkologicznej, Polskiemu Towarzystwu
Urologicznemu, Kolegium Pielęgniarek i Położnych Rodzinnych w Polsce, Kolegium
Lekarzy Rodzinnych w Polsce, Ogólnopolskiemu Związkowi Pracodawców
Rehabilitacji Dziecięcej, konsultantom medycznym.


31
Najistotniejsze uwagi zgłoszone w trakcie konsultacji społecznych dotyczyły
następujących kwestii:
1) Zmiany w zakresie wymiaru czasu pracy pracowników podmiotów
leczniczych, polegającej na odstąpieniu od szczególnej regulacji dla pracowników
zakładów (pracowni) radiologii, radioterapii, medycyny nuklearnej, fizykoterapii,
patomorfologii, histopatologii, cytopatologii, cytodiagnostyki oraz medycyny sądowej
oraz prosektoriów. Zgodnie z projektem czas pracy w tych przypadkach nie może
przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w
przeciętnie pięciotygodniowym tygodniu pracy w okresie rozliczeniowym.

W obecnym stanie prawnym (na podstawie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej)
czas pracy tych pracowników nie może przekraczać 5 godzin na dobę i przeciętnie 25
godzin na tydzień w przeciętnie pięciotygodniowym tygodniu pracy w okresie
rozliczeniowym. Regulacja powyższa spotkała się ze sprzeciwem środowiska
radiologów, w szczególności Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Techników
Medycznych Elektroradiologii. Uwagi w tym zakresie nie zostały uwzględnione.
Proponowane w ustawie rozwiązanie uwzględnia opinie specjalistów z zakresu prawa
pracy oraz uregulowania zawarte w ustawie - Prawo atomowe. Podkreślić należy
również, iż kierunek proponowanych zmian znajduje odzwierciedlenie m.in. w opinii
Instytutu Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera, w której stwierdzono, iż skracanie
czasu pracy nie jest skuteczną i optymalną metodą zapobiegania negatywnym
skutkom wykonywania pracy w szkodliwych warunkach. Jako najbardziej efektywną
i zalecaną metodę Instytut wskazuje respektowanie przez pracodawców przepisów
Kodeksu pracy, a w szczególności obowiązku przestrzegania przepisów bhp oraz
systematycznego monitorowania wszystkich zagrożeń na poszczególnych
stanowiskach pracy. Na brak uzasadnienia dla obowiązywania skróconych norm
czasu pracy z punktu widzenia bezpieczeństwa pracy i potencjalnych następstw
zdrowotnych narażenia zawodowego wielokrotnie wskazywali również Konsultanci
Krajowi m. in. w dziedzinie Onkologii Klinicznej, Medycyny Pracy, Radioterapii
Onkologicznej oraz Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia rodowiskowego. Z
informacji uzyskanych z 24 państw Unii wynika, iż w żadnym z nich nie obowiązują
skrócone normy czasu pracy, których wymiar odpowiadałby normie 5 godzin na dobę
oraz przeciętnie 25 godzin na tydzień.
2) Stworzenia wspólnego rejestru wszystkich podmiotów wykonujących
działalność leczniczą. Uwagi w tym zakresie zgłosiły samorządy zawodów
medycznych, które w obecnym stanie prawnym prowadzą rejestry indywidualnych i

32
grupowych praktyk lekarskich oraz pielęgniarek i położnych. Podmioty te
argumentują, iż przekazanie zadań w tym zakresie wojewodom, pozbawia samorządy
zawodowe uprawnień w zakresie kontroli prawidłowości prowadzenia praktyk
zawodowych oraz nadzoru nad działalnością regulowaną w tych zawodach, co w
konsekwencji wyłącza możliwość sprawowania pieczy nad należytym
wykonywaniem zawodów medycznych. Należy wobec powyższego podkreślić, iż
samorządy zawodowe nadal będą prowadzić rejestry lekarzy, pielęgniarek i
położnych, a zatem nie utracą one uprawnienia wynikającego z art.17 ust. 1
Konstytucji, w myśl którego samorządy zawodowe, reprezentują osoby wykonujące
zawody zaufania publicznego i sprawują pieczę nad należytym wykonywaniem tych
zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.
3) Przepisów regulujących wzmocnienie nadzoru podmiotów tworzących nad
samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej oraz mechanizmów
wsparcia w procesie przekształceń w spółki kapitałowe. Uwagi w tym zakresie zgłosił
Związek Powiatów Polskich w ramach Zespołu ds. Ochrony Zdrowia Komisji
Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Zdaniem ZPP przepisy w tym zakresie wprowadzają obciążenie jednostek samorządu
nadmiernymi wydatkami. Należy w tym miejscu wyjaśniać, iż obowiązek pokrywania
ujemnego wyniku finansowego samodzielnego publicznego zakładu opieki
zdrowotnej przez podmiot tworzący istnieje w obowiązującej ustawie o zakładach
opieki zdrowotnej. Podmioty prowadzące szpitale mają odpowiedni czas na reakcję
na powstające zadłużenie (12 miesięcy roku budżetowego + 3 miesiące po jego
zakończeniu). Dodatkowo ZPP zgłasza uwagę, iż proponowane w projekcie
rozwiązania spowodują obniżenie dochodów gmin z tytułu podatku od
nieruchomości. W odniesieniu do powyższego należy wyjaśnić, iż gminy nie mają
obowiązku ustawowego umorzenia podatku od nieruchomości analogicznie jak inne
podmioty publiczne. Ustawa daje gminom taką możliwość, fakultatywnie, po
podjęciu stosownej uchwały przez radę gminy. Kolejny zarzut odnosi się do
warunków wsparcia finansowego, które są – zdaniem ZPP – gorsze niż w tzw. „planie
B”. Projekt ustawy zawiera korzystniejsze regulacje niż „plan B” (dodano nowy tytuł
do uzyskania dotacji – pożyczki udzielone przez podmiot tworzący), pomoc
finansową w przekształceniach zwiększono o niemal 500 mln. zł, wydłużono również
termin funkcjonowania programu przekształceń do końca roku 2013.


33
3) Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Projekt ustawy przewiduje powstanie jednego, centralnego rejestru podmiotów
wykonujących działalność leczniczą. Koszty jego stworzenia oraz przeniesienia
danych z rejestru Ministra Zdrowia wyniosą ok. 5 mln zł. Będą to środki pochodzące
z programów realizowanych ze środków unijnych.
Ponadto projekt przewiduje podniesienie minimalnego kapitału zakładowego
(w stosunku do minimum określonego w kodeksie spółek handlowych) do kwoty
5 mln złotych dla spółek prowadzących szpitale oraz 10 mln złotych w przypadku
szpitali klinicznych. Jednak majątek, jakim dysponują potencjalnie przekształcane
zakłady jest wystarczający dla spełnienia tego warunku, a to oznacza, iż przepisy te
nie będą wiązały się z koniecznością poniesienia wydatków na podniesienie kapitału
przez podmioty tworzące.
Szacunkowe skutki finansowe z tytułu ewentualnego pokrywania ujemnego
wyniku finansowego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przez ich
organy tworzące.
Z danych sprawozdawczych przekazywanych przez spzoz do Ministerstwa Zdrowia
wynika, że ujemna wartość wyniku finansowego obliczonego poprzez zsumowanie
ujemnego wyniku finansowego oraz kosztów amortyzacji wykazanych w
sprawozdaniach finansowych przez 228 jednostek wyniosła łącznie ok. 408,2 mln zł,
w tym dla spzoz tworzonych przez:
- jednostki samorządów terytorialnych – 346 mln zł (dotyczy 211 spzoz),
- uczelni medycznych - 48 mln zł (dotyczy 9 spzoz),
- ministra zdrowia - 14,7 mln zł (dotyczy 8 spzoz).
Powyższe dane nie uwzględniają spzoz utworzonych przez Ministra Obrony
Narodowej i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, którzy nie są
zobowiązani do przekazywania danych. Z uwagi na wejście tego przepisu w życie od
2012 roku, w odniesieniu do sprawozdań za 2011 rok, przy postępującym procesie
przekształceń samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w spółki
kapitałowe, oraz stałym zmniejszaniu się odsetka samodzielnych publicznych
zakładów opieki zdrowotnej niewykazujących straty, można spodziewać się, że skutki
finansowe dla podmiotów tworzących będą znacząco niższe.
Koszty z tytułu przekształcenia samodzielnych publicznych zakładów opieki
zdrowotnej w spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo akcyjne:

34
•
wycena wartości nieruchomości; opłata za wycenę nieruchomości ustalana jest
indywidualnie w umowie zawartej przez zamawiającego z rzeczoznawcą
majątkowym. Jej wysokość uzależniona jest między innymi od miejsca
położenia nieruchomości, charakteru, wielkości i rodzaju nieruchomości
stanowiącej przedmiot wyceny, nakładu pracy rzeczoznawcy majątkowego
niezbędnego do wykonania czynności, koniecznych dla właściwego
przeprowadzenia procesu wyceny, terminu i warunków wykonania czynności
szacunkowych, kosztów ponoszonych przez rzeczoznawcę majątkowego w
związku z wykonanymi przez niego czynnościami (dojazd, wyszukanie i
przygotowanie dokumentów źródłowych, opłaty, podatki); szacuje się, iż
wysokość takiej opłaty wynosiła będzie średnio 10 tys. zł.
•
wycena wartości mienia ruchomego; wysokość opłaty za taką wycenę szacuje
się średnio na 5 tys. zł.
•
koszty rejestracji - szacunkowy koszt rejestracji 1 spółki – 1.000 zł.
•
koszty funkcjonowania rad nadzorczych. Przyjmuje się, iż średnia liczba
członków rady nadzorczej to 3 osoby (średnie miesięczne wynagrodzenie
członka rady to 2.500 zł brutto, co daje rocznie 30 tys. zł, a zatem szacunkowy
roczny koszt funkcjonowania rady w 1 spółce może wynieść ok. 100 tys. zł).
Projekt zakłada umorzenie części zobowiązań przekształcanych
samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej wobec ZUS (1. 644 mln zł –
stan na dzień 31.12.2009 r.) z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w części
finansowanej przez płatnika oraz na Fundusz Pracy, z wyjątkiem składek na
ubezpieczenie emerytalne (22, 46 % od kwoty ok. 1. 644 mln zł., co daje ok. 369 mln.
zł. Ponadto umorzeniu podlegałyby inne zobowiązania publicznoprawne, tj. z tytułu
podatków wobec budżetu państwa oraz należności celnych, wobec Państwowego
Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz z tytułu: opłat za gospodarcze
korzystanie ze środowiska w rozumieniu przepisów o ochronie i kształtowaniu
środowiska, opłat za korzystanie ze środowiska w rozumieniu przepisów ustawy –
Prawo ochrony środowiska, opłat za szczególne korzystanie z wód w rozumieniu
przepisów ustawy – Prawo wodne – stanowiących przychody Narodowego Funduszu
Ochrony
rodowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy ochrony
środowiska i gospodarki wodnej oraz dochody budżetów powiatów i budżetów gmin,
niezależnie od tego, na rachunek bankowy którego organu administracji publicznej
opłaty te powinny być wpłacone przez zakład, a także z tytułów: administracyjnych

35