Rządowy projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja i czerwca 2010 r.

na obszar Natura 2000, wynika, że wykonanie tego urządzenia może znacząco oddziaływać na
środowisko lub na obszar Natura 2000, regionalny dyrektor ochrony środowiska, pod warunkiem,
że nie zajdą przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie
przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.), odmówi zgody na wykonanie tego
urządzenia wodnego. Ponadto, zgodnie z projektowanym art. 6 ust. 6, w przypadku stwierdzenia
możliwości znaczącego transgranicznego oddziaływania wykonania urządzenia wodnego na
środowisko regionalny dyrektor ochrony środowiska wyda postanowienie o przeprowadzeniu
postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko.

W art. 7 projektu ustawy szczegółowo została określona sytuacja pracownika, który nie
stawił się w pracy z przyczyn związanych z powodzią. Przewiduje uznanie za usprawiedliwioną
nieobecność pracownika w pracy w przypadku faktycznej niemożności jej świadczenia ze
względu na powódź. Wówczas pracownikowi przysługuje prawo do odpowiedniej części
minimalnego wynagrodzenia wypłacanego przez pracodawcę przez okres nie dłuższy niż 10 dni
roboczych. Natomiast w związku z koniecznością usuwania w zakładach pracy skutków
powodzi, projekt ustawy dopuszcza możliwość powierzenia pracownikowi wykonywania innego
niż wynikający z umów o pracę, rodzaju pracy, przy zachowaniu dotychczasowego
wynagrodzenia. Zakłada się ponadto, że projektowane w tym zakresie przepisy będą
odpowiednio dotyczyć osób wykonujących prace na podstawie stosunku służbowego.
Rozwiązanie to nie narusza uprawnień pracownika z tytułu nadgodzin.

Celem ułatwienia dokumentowania sytuacji w przypadku zniszczenia dokumentów
niezbędnych do ustalenia świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych lub zaopatrzenia
emerytalnego, w art. 8 projektu wymieniono, jakie dokumenty i dowody będą potwierdzały
prawo do ww. świadczeń oraz wysokość ich podstawy wymiaru.

Projekt ustawy stanowi również w art. 9, że z zakładowego funduszu świadczeń
socjalnych środki mogą być przeznaczone na cele związane z pomocą i likwidacją skutków
powodzi na rzecz swoich pracowników oraz pracowników innego pracodawcy.

W art. 10 projektu ustawy wskazano, na jakie cele będą mogły być przeznaczane środki
z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Przewiduje się również, że

3
szczegółowe warunki i tryb przyznawania tych środków określi, w drodze rozporządzenia,
minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.

Natomiast zgodnie z regulacjami zaproponowanymi w art. 11 projektu środki
zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych mogłyby być także przeznaczane na
odtworzenie infrastruktury i wyposażenia utraconych lub zniszczonych na skutek powodzi miejsc
pracy oraz rehabilitacji osób niepełnosprawnych u dysponenta tego funduszu.

Zgodnie z art. 12 projektu ustawy dopuszczono również możliwość umarzania w całości
lub w części wraz z odsetkami pożyczek przyznanych przed powodzią ze środków
z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych osobom niepełnosprawnym na
działalność gospodarczą lub rolniczą i zakładom pracy chronionej, pod warunkiem, że w związku
z powodzią nastąpiła utrata możliwości spłaty pożyczki.

Analogiczne rozwiązanie zostało przewidziane w przypadku pożyczek, o których mowa
w art. 42 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), jeżeli miejsce pracy uległo zniszczeniu na skutek
powodzi. Umorzenia pożyczki wraz z odsetkami dokonywać będzie starosta, w drodze decyzji,
na wniosek pożyczkobiorcy lub z urzędu w wypadku śmierci pożyczkobiorcy (art. 16 projektu).

Ponadto w art. 15 projektu wskazano, że za okresy przypadające na miesiące od maja
2010 r. do grudnia 2010 r. włącznie refundacja składek, o której mowa w art. 25a ust. 1 ustawy
z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z późn. zm.), może być dokonywana
w przypadku nieterminowego opłacenia składek podlegających refundacji, jeżeli uchybienie
terminu płatności składek było skutkiem powodzi.
Mechanizm umarzania refundacji przyznanych na wyposażenie lub doposażenie
stanowisk pracy, lub na podjęcie działalności gospodarczej, o których mowa w ustawie
z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, określa natomiast
art. 17.

4
W ustawie proponuje się również (w art. 18), aby starosta mógł na wniosek
poszkodowanego przyznać mu prawo do świadczenia w wysokości zasiłku dla bezrobotnych za
okres poprzedzający dzień zarejestrowania się tej osoby w powiatowym urzędzie pracy, pod
warunkiem, że opóźnienie w rejestracji było spowodowane powodzią. Ustala się również,
w stosunku do poszkodowanych z terenów objętych powodzią, którzy w okresie od dnia 1 maja
2010 r. do dnia 31 lipca 2010 r. utracili prawo do zasiłku dla bezrobotnych z powodu upływu
okresu jego pobierania, prawo do zasiłku dla bezrobotnych przez okres 30 dni.

W art. 19 i art. 20 ust. 1 projektu ustawy przyznaje się staroście prawo do dokonywania
zwrotu, ze środków Funduszu Pracy i w trybie określonym dla prac interwencyjnych, o których
mowa w przepisach ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, poniesionych
przez pracodawcę kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne
z tytułu zatrudnienia skierowanych bezrobotnych zamieszkałych na obszarze gmin lub
miejscowości dotkniętych powodzią, a w przypadku zniszczenia zakładu na skutek powodzi
odpowiednio kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne
zatrudnianych pracowników.
Ponadto regulacje zaproponowane w art. 20 ust. 2 – 5 dotyczą instrumentu rynku pracy
w postaci robót publicznych organizowanych do końca 2011 r. Z tej możliwości skorzystałyby
osoby, które utraciły warsztat pracy, a nie mogą ubiegać się o status osoby bezrobotnej, przede
wszystkim z uwagi na fakt prowadzenia gospodarstwa rolnego o powierzchni użytków rolnych
przekraczającej 2 ha przeliczeniowe (lub niepodlegania ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym z tytułu stałej pracy, jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym
o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe).
Zgodnie z art. 21 projektu ustawy świadczenia, o których mowa w art. 17 – 20, będą
finansowane ze środków utworzonej na ten cel rezerwy Funduszu Pracy, będącej w dyspozycji
ministra właściwego do spraw pracy.

W projekcie wskazano również, że w przypadku pracodawcy prowadzącego działalność
gospodarczą, który na skutek powodzi zaprzestał przejściowo prowadzenia tej działalności lub
istotnie ograniczył jej prowadzenie i nie posiada środków na wypłatę pracownikom
wynagrodzenia w przypadkach wskazanych w art. 22 ust. 1, możliwe będzie uzyskanie
nieoprocentowanej pożyczki z Funduszu Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych. Przy

5
czym będzie mogło to dotyczyć jedynie wynagrodzenia za okres nie dłuższy niż od dnia 14 maja
2010 r. do dnia 31 lipca 2010 r. W tym celu pracodawca będzie musiał złożyć wniosek
kierownikowi właściwego Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych wiadczeń
Pracowniczych wraz z wykazem pracowników, których wynagrodzenie będzie podlegało
zaspokojeniu z ww. Funduszu.
Wzory wniosku i wykazu oraz tryb ich składania i rozpatrywania, a także sposób
przekazywania środków z Funduszu i dokonywania wypłaty wynagrodzenia, a także tryb zwrotu
Funduszowi kwot przekazanych pracodawcy, określi minister właściwy do spraw pracy,
w drodze rozporządzenia.
W związku z rozszerzeniem w projekcie ustawy katalogu wydatków, które mogą być
sfinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
Funduszu Pracy oraz Funduszu Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych o zadania związane
z usuwaniem skutków powodzi, w celu realizacji ww. zadań, niezbędne może okazać się
elastyczne dokonanie przeniesienia wydatków między poszczególnymi pozycjami planów
finansowych tych Funduszy. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
Nr 157, poz. 1240 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146) w art. 29 ust. 12 dopuszcza wprowadzanie
takich zmian po uzyskaniu zgody Ministra Finansów i opinii sejmowej komisji do spraw budżetu.
Z tego względu proponuje się zamieszczenie w projektowanej ustawie przepisu szczególnego
(art. 23), upraszczającego tryb dokonywania zmian w planie finansowym ww. funduszy w 2010
r. poprzez wyłączenie wymogu zasięgania opinii sejmowej komisji do spraw budżetu.

Mając na uwadze fakt, że najpoważniejsze szkody powstały w substancji
mieszkaniowej, projekt przewiduje także szereg rozwiązań mających na celu ułatwienie usuwania
tego rodzaju szkód (art. 24 – 26). Przede wszystkim właściciel lub zarządca budynku
mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego uszkodzonego lub zniszczonego przez powódź będzie
mógł z kredytu uzyskanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lipca 1999 r. o dopłatach
do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi (Dz. U. Nr
62, poz. 690, z późn. zm.) dokonać spłaty całości lub części kredytu bankowego lub pożyczki
bankowej, zaciągniętych na budowę, odtworzenie lub remont tego budynku lub lokalu.
Natomiast proponowany art. 25 projektu ustawy odnosi się do ustawy z dnia
30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych,
udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych

6
(Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1115, z późn. zm.). Ustawa ta określa system pomocy państwa
w spłacie długoterminowych (40 – 60-letnich) kredytów mieszkaniowych tzw. „starego portfela”,
zaciągniętych przez spółdzielnie mieszkaniowe do dnia 31 maja 1990 r. (rozliczanych z bankiem
kredytującym nawet do 1995 r.) oraz zasady refundacji bankom wypłacanych premii
gwarancyjnych dla posiadaczy książeczek mieszkaniowych, wystawionych do dnia
23 października 1990 r. Proponowane w projekcie rozwiązania wspierające poszkodowanych
w ww. zakresie przewidują:
1) określenie dodatkowej możliwości czasowego zawieszenia spłaty kredytów spółdzielczych,
objętej pomocą państwa na podstawie ww. ustawy,
2) warunkowe uproszczenie procedury wypłaty premii gwarancyjnej z tytułu działań
remontowych, obejmujące poszkodowanych właścicieli książeczek mieszkaniowych.
Propozycja określona w art. 26 ust. 1 projektu umożliwi dodatkowe zawieszenie spłat
kredytów mieszkaniowych tzw. „starego portfela”. Zawieszenie spłat następowałoby na wniosek
kredytobiorcy, którego mieszkanie (dom jednorodzinny) zostało uszkodzone lub zniszczone
w wyniku powodzi, która miała miejsce w maju i czerwcu 2010 r. W takiej sytuacji bank na
wniosek kredytobiorcy będącego poszkodowanym zawieszałby na okres wskazany we wniosku,
nie dłuższy jednak niż rok, spłatę kredytu wraz z odsetkami bez względu na wysokość
miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy. Jednocześnie przewiduje się, że
wniosek powinien zostać złożony w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie ustawy.
Analogiczne rozwiązanie zostało zastosowane w stosunku do osób, które dotknięte zostały
skutkami powodzi w lipcu 1997 r.
Aktualnie obsługę zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych tzw. „starego portfela”
prowadzi 7 banków: PKO BP SA; BG SA; BPS SA; BZ WBK SA; GBW SA; PeKaO SA
i Mazowiecki Bank Regionalny SA. Zgodnie z danymi banku PKO BP SA na koniec I kwartału
2010 r. pozostało do spłaty 91.039 mieszkań obciążonych spłatą kredytu, z czego uprawnionych
i korzystających z zawieszenia spłaty jest 1.201 kredytobiorców, co stanowi 1,32 %.
Propozycja określona w art. 26 ust. 2 projektu ustawy wprowadza możliwość
warunkowego odstępstwa od systemowych rozwiązań ustawy z dnia 30 listopada 1995 r.
o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii
gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych, przewidujących
realizację wypłat premii gwarancyjnych z tytułu wydatków poniesionych na remont budynku lub
lokalu mieszkalnego zgodnie z harmonogramem uzależnionym od roku założenia książeczki

7