Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego i zmianie niektórych ustaw

przyjmując średnio 27,94 spraw rocznie, czyli jedynie 2,33 spraw miesięcznie, z
czego 1,55 spraw z wyboru, a 0,77 spraw z urzędu
Popyt na usługi prawnicze najlepiej przedstawić na przykładzie spraw karnych
albowiem o nich dysponujemy najobszerniejszymi danymi statystycznymi. W
roku 2005 do sądów wpłynęło 2.218.272 spraw karnych co daje 359 spraw na
jednego adwokata rocznie.
Zgodnie z danymi Naczelnej Rady Adwokackiej adwokaci w roku 2005 przyjęli
111.180 spraw karnych. W tym samym roku 504.281 osoby zostały skazane
prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa ścigane z oskarżenia
publicznego. Jeżeli przyjąć, że adwokaci zajmowali się tylko tymi sprawami to
tylko 22% skazanych miało możliwość skorzystania z usług obrońcy.
Wprawdzie w tej grupie znajdują się wszyscy skazani więc można przedstawić
inną statystykę. W roku 2005 skazano na bezwzględną karę pozbawienia
wolności 334.378 osób. Jeżeli przyjąć, że adwokaci zajmowali się tylko tymi
sprawami, to tylko 33% skazanych na karę bezwzględnego pozbawienia
wolności miało możliwość skorzystania z usług obrońcy.
Dla porównania, w roku 2005 do sądów wpłynęło łącznie 9.581.613 spraw, z
czego:
−
2.218.272 spraw karnych,
−
4.873.875 spraw cywilnych,
−
1.077.219 spraw rodzinnych,
−
255.767 spraw z zakresu prawa pracy,
−
212.151 spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych,
−
944.329 spraw gospodarczych
W roku 2005 :
−
liczba adwokatów wykonujących zawód wynosiła 6.179,
−
liczba radców prawnych wykonujących zawód wynosiła 17.501, w tym 9.453
radców prawnych wykonujących zawód w kancelariach prawnych i
spółkach.

3
Współczynnik adwokatów i radców prawnych w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców
kształtuje się w poszczególnych krajach Unii Europejskiej
następująco:
Grecja
323
Hiszpania
259
Włochy
225
Irlandia
200
Anglia i Walia
197
Szkocja
180
Portugalia
177
Malta
157
Niemcy
141
Bułgaria
117
Norwegia
102
Szwajcaria
96
Węgry
84
Dania
82
Chorwacja
78
Holandia
77
Austria
73
Czechy
72
Polska
69
Francja
68
Estonia
68
Turcja
66
Rumunia
64
Ukraina
59
Słowacja
53
Słowenia
47
Szwecja
46
Finlandia
33
Irlandia Pólnocna
33
Litwa
32
Łotwa
25
0
50
100
150
200
250
300
350


4
Aby w Polsce zapewnić dostęp do usług prawniczych w takim zakresie jak w
Hiszpanii na rynku musiałoby funkcjonować 100.022 adwokatów i radców, we
Włoszech 86.892 adwokatów i radców, Anglii i Walii 76.078 adwokatów i
radców prawnych, a w Niemczech 54.452 adwokatów i radców prawnych.

Wiele problemów dotyczących sprawnego funkcjonowania polskiej
gospodarki wiąże się z ograniczonym dostępem do prawników, wynikającym
z faktu zmonopolizowania przez korporacje rynku usług prawniczych.
Obowiązujące ograniczenia w dostępie do rynku usług prawnych dla
młodych prawników i wprowadzający monopol dla członków korporacji
prawniczych wykonujących ten zawód, nie stanowi sam w sobie gwarancji
jakości usług świadczonych przez osoby dopuszczone do wykonywania zawodu.
O jakości usług świadczy poziom zadowolenia klientów, stąd jednym z
możliwych rozwiązań, które nie ograniczałoby jednocześnie konkurencji,
mógłby być mechanizm zbierający opinie klientów o jakości usług prawnych i
udostępniający je
na
stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Pozycja w takim rankingu świadczyłaby o jakości usług świadczonych przez
danego prawnika.
W Unii Europejskiej widoczny jest trend do liberalizacji sektora usług, w
tym w szczególności usług prawniczych. W tym zakresie zaleca się, aby
Państwa Członkowskie zainicjowały analizę mającą na celu wyeliminowanie
zbędnych ograniczeń, które ograniczają konkurencję. Punktem wyjścia do
takiego stanowiska był raport komisarza UE ds. konkurencji Mario Montiego pt.
„Raport o konkurencji w usługach profesjonalnych”, przyjęty przez Komisję
Europejską w dniu 9 lutego 2004r. W raporcie wskazano jako szczególnie
problematyczne w aspekcie ograniczania konkurencji następujące kwestie:

1) ilościowe i jakościowe ograniczenia dostępu do zawodu i zarezerwowanie

5
określonych zadań na rzecz określonej grupy zawodowej czyli tzw
monopole,
2) ograniczenia dotyczące struktury prowadzenia działalności, w
szczególności odnośnie formy prawnej, struktury własnościowej i
współpracy z innymi zawodami,
3) ograniczenia na polu reklamy usług,
4) minimalne stawki.

W tym zakresie wypowiedział się również Parlament Europejski, który
w uchwale w roku 2004r. skrytykował wiele organizacji prawniczych za to, iż
ich celem jest ochrona interesów ekonomicznych swoich członków, a nie
ochrona interesu klientów i społeczeństwa. Wskazuje się, iż wprowadzenie w
sektorze usług prawniczych zmian sprzyjających konkurencji pociągnie za sobą
znaczące zyski dla gospodarki i konsumentów.
Absolwenci wydziałów prawa, którzy na skutek zdecydowanie
nadmiernego utrudnienia dostępu do zawodów prawniczych nie mieli
możliwości wykonywania zawodu adwokata lub radcy prawnego, zaczęli
świadczyć usługi prawnicze poza samorządami zawodowymi adwokatów i
radców prawnych. Osoby te, stojąc przed koniecznością całkowitej zmiany
swoich kwalifikacji, rozpoczęły świadczenie usług prawniczych podejmując
pracę w kancelariach prawnych, działach prawnych firm, urzędach lub
rozpoczęły prowadzenie własnej działalności gospodarczej.
Możliwość wyboru, pozwalająca klientowi na świadome decydowanie
w jego własnych sprawach, wydaje się całkowicie zgodna z naturalnym i dobrze
pojętym prawem człowieka do wolności.
Pomoc prawna jest świadczona przez adwokatów i radców prawnych zgodnie z
przepisach ustaw uchwalonych w 1982 r., czyli opiera się na całkowicie

6
odmiennym systemie gospodarczym i prawnym, często nie mającym racji bytu
we współczesnym świecie.
Równocześnie należy podkreślić, iż nierzadko reprezentanci obecnych
korporacji prawniczych otrzymali swoje uprawnienia w znacznie bardziej
liberalny sposób a dziś wypowiadają się o profesionali mie, który może
rzekomo zagwarantować odbyta aplikacji.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Projekt ustawy nie pociąga za sobą obciążenia budżetu państwa lub
budżetów jednostek samorządu terytorialnego, w związku z tym nie ma
potrzeby wskazywania ródeł finansowania. Projekt rodzi jedynie pozytywne
skutki społeczno-gospodarcze

7