Poselski projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących przekształceń własnościowych nieruchomości

Orzeczenie sądu jest podstawą wpisu do księgi wieczystej prawa
własności nieruchomości.
2. Roszczenie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również osobom
fizycznym, które nabyły prawo najmu lub uzyskały decyzję
administracyjną o jego przydziale, w okresie do dnia 7 lutego 2001 r.,
przed procesami przekształceniowymi, o których mowa w ust. 1.
3. Przepis ust. 1 stosuje się, jeżeli w procesach przekształceniowych
wymienionych w tym przepisie:
1) nie umożliwiono osobie fizycznej, określonej w ust. 1, nabycia w
pierwszeństwie zajmowanego przez nią mieszkania, zanim
mieszkanie to przestało być własnością przedsiębiorstwa
państwowego, spółki handlowej albo osoby prawnej lub jednostki
organizacyjnej, o której mowa w ust. 1, lub
2) naruszono interes prawny osoby fizycznej, określonej w ust. 1,
3) zaoferowano tej osobie nabycie zajmowanego mieszkania za cenę
co najmniej 20% wyższą niż cena, za jaką zostało ono następnie
zbyte.
4. W przypadku nabycia lokalu mieszkalnego, osobie uprawnionej
przysługuje również własność pomieszczeń przynależnych w
rozumieniu art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności
lokali (Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 i Nr 29, poz. 355 oraz z 2004 r.
Nr 141, poz. 1492), o ile dotychczasowy najemca korzystał z tych
pomieszczeń jako ich jedyny oraz współwłasność nieruchomości
wspólnej, w tym udział we współwłasności gruntu albo udział we
współużytkowaniu wieczystym gruntu, jeśli budynek został wzniesiony
na gruncie oddanym zbywcy w użytkowanie wieczyste.
5. Dochodzenie roszczeń, na podstawie ust. 1, nie narusza prawa
dochodzenia roszczeń odszkodowawczych na zasadach ogólnych.
6. Przepis ust. 1 stosuje się także do osoby bliskiej, w rozumieniu art. 4 pkt
13 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(Dz.U z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.)), w stosunku do osoby
fizycznej określonej w ust. 1, której przysługuje prawo wstąpienia w
stosunek najmu mieszkania na podstawie odrębnych przepisów.
7. W przypadku złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, nabycie
własności mieszkania następuje na warunkach i po cenie, na jakich
nieruchomości zostały nabyte od przedsiębiorstwa państwowego,
uczelni publicznej, spółdzielni pracy, związku spółdzielni pracy lub jego
struktury centralnej, państwowej osoby prawnej lub innej państwowej
jednostki organizacyjnej albo spółki handlowej, o których mowa w ust.
1, przez pierwszego nabywcę, powiększonej o wartość poczynionych
nakładów koniecznych. Cena podlega waloryzacji według zasad
określonych w przepisach o gospodarce nieruchomościami. Na wniosek
osoby uprawnionej cena może być rozłożona na raty płatne w okresie do
10 lat.
8. Prawo dochodzenia roszczeń na podstawie ust. 1 wygasa, jeżeli do dnia
31 grudnia 2011 r., nie złożono wniosku, o którym mowa w ust. 1.
9. W przypadku różnicy pomiędzy ceną nabycia mieszkania przez osobę
uprawnioną a wartością rynkową tego mieszkania, na wniosek
dotychczasowego właściciela, podmiot, który naruszył prawo lub interes

6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2004 r. Nr 281, poz. 2782, z
2005 r. Nr 130, poz. 1087, Nr 169, poz. 1420 i Nr 175, poz. 1459 oraz z 2006 r. Nr 64, poz. 456, Nr 104,
poz. 708 i Nr 220, poz. 1600 i 1601.
prawny, o których mowa w ust 3, albo jego następca prawny, wypłaci
dotychczasowemu właścicielowi odszkodowanie w wysokości
odpowiadającej tej różnicy. W razie sporu co do wysokości
odszkodowania sprawę rozstrzyga sąd, a zapłacie podlega część
niesporna.
10. Osoba fizyczna, o której mowa w ust. 1, 2 i 6, może odstąpić od drogi
sądowej w przedmiocie nabycia przez nią prawa odrębnej własności
lokalu mieszkalnego, jeśli zbywca ustanowi dla niej takie prawo na
warunkach określonych w ust. 7.
11. Hipoteka obciążająca dotychczas nieruchomość, w której ustanowiono
odrębną własność lokalu na rzecz osoby uprawnionej, nie obciąża
powstałej nieruchomości lokalowej i związanej z nią nieruchomości
gruntowej.
12. Jeżeli wartość pozostałej części nieruchomości, w której ustanowiono
odrębną własność lokalu na rzecz osoby uprawnionej, nie zapewnia
wierzycielowi hipotecznemu dostatecznego zabezpieczenia, może on
żądać od właściciela obciążonej nieruchomości ustanowienia
zabezpieczenia dodatkowego w odpowiednim terminie przez siebie
wyznaczonym.”.
Art. 7.
W ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr
167, poz. 1398, z późn. zm.)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 95 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
„4. Nie pobiera się opłat od wniosku o ustanowienie odrębnej własności lokalu albo o
przeniesienie własności zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym
nieruchomości gruntowej, złożonego na podstawie art. 4 lub art. 5 ustawy z dnia 7
lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania własności
nieruchomości (Dz.U. Nr 157, poz. 1315 oraz z 2008 r. Nr ..., poz. ...) oraz art. 11
ustawy z dnia .... 2008 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących przekształceń
własnościowych nieruchomości (Dz.U. Nr ..., poz. ...), a także wniosku, o którym
mowa w art. 57 ust. 4 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398, z późn.
zm.)).”;
2) w art. 96 w ust. 1 dodaje się pkt 13 w brzmieniu:
„13) strona dochodząca ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego albo
przeniesienia własności zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym
nieruchomości gruntowej w postępowaniu nieprocesowym, o którym mowa w art. 4
ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania
własności nieruchomości.”;
3) po art. 98 dodaje się art. 98a w brzmieniu:
„Art. 98a. W toku postępowania o ustanowienie odrębnej własności lokalu albo o
przeniesienie własności zabudowanej jednorodzinnym budynkiem
mieszkalnym nieruchomości gruntowej, na podstawie art. 4 lub art. 5
ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących
nabywania własności nieruchomości oraz art. 12 ustawy z dnia .... 2008
r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących przekształceń
własnościowych nieruchomości, wydatki ponosi Skarb Państwa.”.

7) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2006 r. Nr 126, poz. 876 i Nr 218, poz. 1592 oraz
z 2007 r. Nr 21, poz. 123, Nr 25, poz. 162, Nr 82, poz. 560, Nr 123, poz. 849 i Nr 125, poz. 873
8) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2005 r. Nr 132, poz. 1110 oraz
z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 170, poz. 1217 i Nr 249, poz. 1832.
Art. 8.
W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego
w prawo własności nieruchomości (Dz.U. Nr 175, poz. 1459) wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 5 dodaje się pkt 3 w brzmieniu:

„3) którzy nabyli prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej przed
dniem 30 maja 1990 r. bądź ich następcy prawni, a nieruchomość ta
wykorzystywana jest na cele rolne lub zabudowana jest budynkiem mieszkalnym i
użytkownicy ci nabyli własność tej nieruchomości na podstawie przepisów ustawy
z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa
własności nieruchomości (Dz. U. Nr 113, poz. 1209, z 2002 r. Nr 113, poz. 984
oraz z 2003 r. Nr 3, poz. 24 i Nr 64, poz. 592), lecz w odniesieniu do nich nie
wykonano przepisów tej ustawy.”;
2) po art. 5 dodaje się art. 5a w brzmieniu:
„Art. 5a. Kto będąc starostą, wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta w
rozumieniu przepisów określonych w art. 3 ust. 1, nie wykonuje
obowiązków wynikających z ust. 1 pkt 3, podlega karze grzywny albo
karze ograniczenia wolności.”.
Art. 9.
Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu
umowy o przekształcenie nieruchomości, o których mowa w art. 2, 3 i 5-7, wynosi 1/4
minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz. 1679 i Nr 240, poz.
2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314).
Art. 10.
1. Do spraw wszczętych, lecz nie zakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy, stosuje się przepisy tej ustawy.
2. Jeżeli postępowanie sądowe wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na
podstawie art. 4 lub art. 5 ustawy, o której mowa w art. 6, prowadzone było w trybie
procesowym, sąd prowadzi je od tego dnia w trybie nieprocesowym lub przekazuje
właściwemu sądowi do rozpoznania w takim trybie. W wypadku przekazania stosuje
się odpowiednio przepisy art. 200 § 2 i 3 Kodeksu postępowania cywilnego. Jednak
każdy uczestnik postępowania może żądać powtórzenia czynności sądu dokonanych
bez jego udziału.
Art. 11.
1. Na wniosek osoby uprawnionej, w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia
2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw
państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa,
państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu
Państwa (Dz.U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24 i Nr 102, poz. 1118, z 2004 r. Nr 141, poz.
1492, z 2005 r. Nr 157, poz. 1315 i Nr 184, poz. 1539 oraz z 2008 r. Nr ..., poz. ...) w
brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, sąd
orzeknie w postępowaniu nieprocesowym o ustanowieniu na rzecz tej osoby odrębnej
własności lokalu mieszkalnego albo o przeniesieniu na nią własności zabudowanej
jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym nieruchomości gruntowej, na zasadach
preferencyjnych, o których mowa w art. 6 tej ustawy, jeżeli:
1) właścicielem tego lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej jest spółka
handlowa, w odniesieniu do której Skarb Państwa nie jest podmiotem
dominującym w rozumieniu przepisów o ofercie publicznej i warunkach
wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu
oraz o spółkach publicznych, oraz
2) w okresie od dnia 7 lutego 2001 r. do dnia poprzedzającego wejście w życie
niniejszej ustawy Skarb Państwa był w odniesieniu do tej spółki podmiotem
dominującym.
2. Roszczeń, na podstawie ust. 1, mogą dochodzić osoby uprawnione, którym nie
zaproponowano zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach
zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych
spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz
niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa prawa pierwszeństwa w
nabyciu ich mieszkania na zasadach i w trybie określonym w tej ustawie w okresie,
kiedy im to prawo przysługiwało, zanim mieszkania te stały się własnością spółki
handlowej, w odniesieniu do której Skarb Państwa nie był już podmiotem
dominującym.
3.Postępowanie sadowe o którym mowa w ust 1 jest wolne od opłat sądowych. Pozostałe
koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.
4. Orzeczenie sądu jest podstawą wpisu do księgi wieczystej prawa własności
nieruchomości.
5. Przepisy art. 4 ust. 6, 11 i 12 ustawy, o której mowa w art. 6, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą stosuje się odpowiednio.
6. Ustanowienie na rzecz osoby uprawnionej odrębnej własności lokalu oraz przeniesienie
na taką osobę własności zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym
nieruchomości gruntowej, nie może naruszać praw osób trzecich.
7. W przypadku istnienia hipoteki obciążającej dotychczas nieruchomość, w której
ustanowiono odrębną własność lokalu na rzecz osoby uprawnionej, stosuje się przepisy
art. 4 ust. 11 i 12 ustawy, o której mowa w art. 6, w brzmieniu nadanym niniejszą
ustawą.

Art. 12.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1, który
wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.



UZASADNIENIE


Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania
własności nieruchomości (Dz.U. Nr 157, poz. 1315) oraz ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r.
o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych,
niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych
oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa (Dz.U. z 2001 r. Nr 4, poz.
24 i Nr 102, poz. 1118, z 2004 r. Nr 141, poz. 1492 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1315 i Nr
184, poz. 1539) wymagają zasadniczych zmian. Z uprawnień przyznanych tymi ustawami
nie skorzystało dotychczas z różnych przyczyn jeszcze około 600 tys. polskich rodzin.

Zasadniczym celem niniejszego projektu jest umożliwienie Polakom wykonania ich
uprawnień, tj. prawa pierwokupu i prawa do preferencyjnego nabywania lokali Skarbu
Państwa, poprzez przedłużenie terminu do złożenia wniosku o stwierdzenie prawa
pierwokupu, który upływa w dniu 19.09.2008 r. oraz terminu do złożenia wniosku
o preferencyjne nabycie mieszkania, który upływa w dniu 31.12.2008 r.
Konstytucja w art. 31 ust. 3 dopuszcza ograniczenie prawa własności pod trzema
warunkami:
• musi zostać zachowana ustawowa forma ograniczenia,
• ograniczenie to jest konieczne dla ochrony praw i wolności
innych osób,
• ma ono służyć ochronie innych konstytucyjnie
chronionych wartości.
Projekt, przewidując ograniczenie prawa własności, służy ochronie innych
konstytucyjnie chronionych wartości - przede wszystkim służy realizacji wyrażonej w art.
2 Konstytucji zasadzie sprawiedliwości społecznej. Wyraża się ona w przyznaniu
roszczenia o nabycie lokalu mieszkalnego osobom, które w przeszłości aktywnie
przyczyniały się poprzez zakładowe fundusze mieszkaniowe do wytworzenia
prywatyzowanego majątku.
Zgodność z Konstytucją projektowanych przepisów nie budzi zatem wątpliwości, co
potwierdzają również liczne opinie konstytucjonalistów. Ponadto projektowana ingerencja
w prawo własności nie narusza w żadnym wypadku wiążącej Polskę Europejskiej
Konwencji Praw Człowieka. Konwencja chroni prawo własności w swym art. 1 protokołu
dodatkowego nr 1, który wiąże Polskę od 1 października 1994 r. Artykuł ten brzmi
następująco „ Każda osoba fizyczna i prawna ma prawo do poszanowania swego mienia.