Prawo upadłościowe i naprawcze: zakaz prowadzenia działalności

Przeczytaj także: Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej

Odpis takiego orzeczenia jest przesyłany przez sąd upadłościowy do Krajowego Rejestru Sądowego, a osoba, której zakaz dotyczy zostaje z tego rejestru wykreślona (w zakresie podmiotu w którym uczestniczy). Od momentu ujawnienia zakazu w rejestrze przedsiębiorców, osoba nim objęta nie może prowadzić działalności gospodarczej przez okres na który zakaz orzeczono, ani pełnić funkcji nadzorczych czy związanych z reprezentacją podmiotów. Rodzi się jednak pytanie, co w sytuacji, gdy pomimo orzeczenia zakazu prowadzenia działalności osoba ta prowadzi działalność, w tym np. zasiada w organach nadzoru czy reprezentacji spółek, fundacji, stowarzyszeń? Przepisy prawa upadłościowego nie przewidują żadnej sankcji za takie działanie, co nie oznacza jednak, iż pozostaje ono bezkarne.

Zgodnie bowiem z art. 244 k.k. ”Kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu zajmowania stanowisk, wykonywania zawodu, prowadzenia działalności (...) podlega karze pozbawienia wolności do lat 3” Tak więc prowadząc działalność pomimo zakazu można narazić się na odpowiedzialność karną. Warto również zwrócić uwagę na okoliczność, iż osoba taka z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia traci możność sprawowania funkcji członka organów czy reprezentanta także innych osób prawnych. Powołanie zatem np. na członka zarządu spółki kapitałowej osoby, w stosunku do której orzeczono zakaz będzie nieważne. Niezastosowanie się do orzeczenia sądu może więc rodzić daleko idące skutki czynności prawnych dokonywanych w imieniu i na rzecz samej spółki kapitałowej, włącznie z nieważnością tych czynności.

Warto mocno podkreślić, że prawo wierzyciela, bądź innej uprawnionej do tego osoby, do zgłoszenia żądania orzeczenia wobec dłużnika zakazu prowadzenia działalności gospodarczej ograniczone jest określonym ustawowo rocznym terminem (art. 377 pr. up. i n.). Termin liczony jest od dnia umorzenia lub zakończenia postępowania upadłościowego albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, a gdy nie złożono takiego wniosku – od dnia, w którym dłużnik zobowiązany był go złożyć. Termin ten nie podlega niestety przedłużeniu ani przywróceniu.