Zasiłek chorobowy: co należy wiedzieć?

Przeczytaj także: Świadczenie chorobowe finansowane w całości przez ZUS nadzieją dla wielu pracodawców

W następstwie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oraz pozostałych świadczeń w razie choroby i macierzyństwa, należy, w zasadzie, uwzględniać składniki wynagrodzenia, od których odprowadzana jest składka na ubezpieczenie chorobowe.

Nie należy jednak uwzględniać składników, co do których obowiązujące u pracodawcy przepisy płacowe albo umowy o pracę (u pracodawców niemających obowiązku tworzenia regulaminów wynagradzania), zawierają jednoznaczne postanowienia o zachowywaniu przez pracownika prawa do tego składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku.

W razie braku takich postanowień w przepisach płacowych należy uznać, że nieuregulowany w przepisach płacowych składnik wynagrodzenia nie jest wypłacany za okres pobierania zasiłku (wynagrodzenia za czas choroby), a tym samym powinien być uwzględniony przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia – w kwocie faktycznie wypłaconej, bez uzupełniania.

Jeżeli jednak powstaną wątpliwości, a pracodawca udokumentuje, że wypłaca uznaniowy składnik wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku, mimo że nie zawarł tej zasady w przepisach płacowych lub umowie o pracę, składnika tego nie należy uwzględniać podstawie wymiaru.

Należy pokreślić, że zgodnie z § 2 pkt 24 rozp. MPiPS z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłków, nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Tak więc składniki wynagrodzenia, do których pracownicy zachowują prawo w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby i od których pracodawca nie potrącił za ten okres składek na ZUS, powinny być pominięte przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń chorobowych.

Obowiązek udokumentowania, że istotnie wypłaca dany składnik wynagrodzenia za okres choroby, a tym samym nie powinien go wliczać do podstawy wymiaru świadczenia chorobowego spoczywa więc na pracodawcy. Jeżeli świadczenia chorobowe wypłaca ZUS, pracodawca powinien dostarczyć wypełniony przez siebie, zmodyfikowany w związku z wyrokiem Trybunału, druk ZUS Z3, dostępny na stronie internetowej ZUS. Jeżeli wypełnienie w formularzu ZUS Z-3 informacji dotyczących składników wynagrodzenia budzi wątpliwości, należy wyjaśnić je z miejscową jednostką ZUS.

Wyrównanie zaniżonych zasiłków

Pracownikom, którzy w dniu wejścia w życie wyroku Trybunału, czyli 7.7.2008 r., pobierali świadczenie z ubezpieczenia chorobowego, pracodawcy powinni wyrównać to świadczenie z urzędu, bez konieczności składania wniosku przez pracownika. Wyrównanie powinno dotyczyć całego nieprzerwanego okresu zasiłkowego, w tym również przypadającego przed 7.7.2008 r.

PRZYKŁAD

Pracownica otrzymywała zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad chorym dzieckiem od 10 do 30 czerwca 2008 r. Od 1 lipca do 23 lipca 2008 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu niezdolności do pracy i otrzymywała wynagrodzenie za czas choroby. W zakładzie pracy wypłacana jest nagroda uznaniowa, niewypłacana za okresy nieobecności w pracy z powodu choroby lub opieki. Nagroda ta, otrzymana przez pracownicę za okres, z którego ustalono podstawę wymiaru świadczeń chorobowych, powinna być przez pracodawcę z urzędu uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłku opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas choroby, świadczenia powinny zostać przeliczone, a pracownica powinien otrzymać stosowne wyrównanie wraz z odsetkami ustawowymi.

Świadczenia chorobowe, których wypłatę podjęto po 7.7.2008 r., a do których obliczenia pracodawca nie zastosował jeszcze postanowień wyroku Trybunału, powinny być przeliczone z urzędu i wypłacone niezwłocznie pracownikom, z uwzględnieniem zasad, dotyczących wypłaty odsetek ustawowych, należnych w przypadku opóźnienia w wypłacie świadczeń.