Rządowy projekt ustawy o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA

– 10 –
Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy
wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia
ustawodawstwa FATCA.”.
Rozdział 6
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 17. Obowiązek
przekazywania informacji o amerykańskich rachunkach
raportowanych określony w art. 5 ust. 1 pkt 2 obejmuje w odniesieniu do roku:
1)
2014 informacje określone w art. 2 ust. 2 lit. a pkt 1–4 Umowy FATCA;
2)
2015 informacje określone w art. 2 ust. 2 lit. a pkt 1–7 Umowy FATCA, z wyjątkiem
przychodów brutto określonych w art. 2 ust. 2 lit. a pkt 5 ppkt B tej umowy.
Art. 18. W odniesieniu do amerykańskich rachunków raportowanych prowadzonych
przez raportującą polską instytucję finansową na dzień 30 czerwca 2014 r. informacje,
o których nowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, przekazywane za lata 2014–2016 nie muszą zawierać
informacji o amerykańskim NIP, jeżeli numer ten nie jest dostępny w rejestrach raportującej
polskiej instytucji finansowej. W takim przypadku raportująca polska instytucja finansowa
jest obowiązana przekazać informacje o dacie urodzenia, o ile instytucja ta posiada takie
dane.
Art. 19. W przypadku gdy na dzień 30 czerwca 2014 r. istniejący rachunek
indywidualny był rachunkiem o wysokiej wartości, o którym mowa w ust. D części II
załącznika I do Umowy FATCA, raportująca polska instytucja finansowa jest obowiązana
przeprowadzić rozszerzone procedury weryfikacji, opisane w ust. D części II załącznika I do
tej Umowy, w stosunku do takiego rachunku, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie
niniejszej ustawy.
Art. 20. 1. W przypadku dokonania w 2015 lub 2016 roku płatności na rzecz
wyłączonej instytucji finansowej raportujące polskie instytucje finansowe przekazują
ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych informacje o nazwie tej wyłączonej
instytucji finansowej oraz łącznej kwocie płatności.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1, są sporządzane za rok kalendarzowy
i przekazywane w formie dokumentu elektronicznego, w terminie do dnia 30 czerwca roku
następnego. Przepis art. 6 stosuje się odpowiednio.
– 11 –
3. Do weryfikacji poprawności wykonywania obowiązku określonego w ust. 1 stosuje
się odpowiednio przepisy rozdziału 3.
Art. 21. 1. Na potrzeby identyfikacji rachunków finansowych, otwartych między dniem
1 lipca 2014 r. a dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jako amerykańskich rachunków
raportowanych, raportujące polskie instytucje finansowe:
1)
w przypadku rachunków finansowych posiadanych przez osoby fizyczne – występują do
posiadacza rachunku z żądaniem przedstawienia oświadczenia, o którym mowa w ust. B
części III załącznika I do Umowy FATCA, oraz potwierdzają jego zasadność, zgodnie
z zasadami i procedurami opisanymi w części III załącznika I do Umowy FATCA, albo
2)
w przypadku rachunków finansowych posiadanych przez osoby prawne lub jednostki
organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej – stosują zasady i procedury
określone w części V załącznika I do Umowy FATCA, w tym występują z żądaniem
przedstawienia wymaganych oświadczeń.
2. W ramach procedury, o której mowa w ust. 1, raportujące polskie instytucje
finansowe stosują wyłączenia od weryfikacji, identyfikacji oraz raportowania rachunków
finansowych określone:
1)
w ust. A części III załącznika I do Umowy FATCA – w odniesieniu do rachunków
finansowych posiadanych przez osoby fizyczne, oraz
2)
w ust. A części V załącznika I do Umowy FATCA – w odniesieniu do rachunków
finansowych posiadanych przez osoby prawne lub jednostki organizacyjne
nieposiadające osobowości prawnej
– przy czym wskazane w ust. A części III oraz w ust. A części V załącznika I do Umowy
FATCA salda ustala się na dzień wejścia w życie niniejszej ustawy.
3. Raportujące polskie instytucje finansowe są obowiązane do przeprowadzenia,
określonej w ust. 1, procedury identyfikacji rachunków finansowych jako amerykańskich
rachunków raportowanych, w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy, z tym że żądanie przedstawienia wymaganych oświadczeń powinno zostać
skierowane do posiadacza rachunku nie później niż w terminie 120 dni od tego dnia.
4. W żądaniu, o którym mowa w ust. 1, raportująca polska instytucja finansowa
informuje posiadacza rachunku, że w przypadku nieotrzymania wymaganych oświadczeń
przed upływem 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy rachunek finansowy
zostanie zablokowany.
– 12 –
5. Posiadacz rachunku jest obowiązany do przedstawienia oświadczeń wskazanych
w żądaniu, o którym mowa w ust. 1. Oświadczenia są składane pod rygorem
odpowiedzialności karnej za podanie danych niezgodnych ze stanem faktycznym i zawierają
klauzulę następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie
fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie o odpowiedzialności karnej za
składanie fałszywych zeznań.
6. Raportująca polska instytucja finansowa jest obowiązana do blokady rachunku
finansowego, jeżeli w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie
otrzymała w odniesieniu do tego rachunku oświadczenia wskazanego w żądaniu, o którym
mowa w ust. 1 pkt 1 albo 2.
7. Blokada rachunku polega na czasowym uniemożliwieniu dysponowania i korzystania
ze wszystkich wartości majątkowych zgromadzonych na rachunku finansowym, w tym
również przez instytucję finansową. W przypadku rachunku zbiorczego blokada może
dotyczyć części wartości majątkowych znajdujących się na takim rachunku.
8. Blokady rachunku dokonuje się w terminie 3 dni roboczych, liczonym od upływu
terminu, o którym mowa w ust. 6.
9. Raportująca polska instytucja finansowa niezwłocznie informuje posiadacza rachunku
o blokadzie rachunku i warunkach jego odblokowania.
10. Nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania od posiadacza
rachunku oświadczeń określonych w ust. 1, raportująca polska instytucja finansowa dokonuje
odblokowania rachunku.
11. Przez wartości majątkowe, o których mowa w ust. 7, rozumie się środki płatnicze,
instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie
instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94, z późn. zm.), a także inne papiery
wartościowe lub wartości dewizowe, prawa majątkowe, rzeczy ruchome oraz nieruchomości.

5)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 586 oraz z 2015 r.
poz. 73, 978 i 1045.
– 13 –
Art. 22. 1. Jeżeli rachunek finansowy, objęty procedurą określoną w art. 21, został
zamknięty przed upływem terminu 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy,
a raportująca polska instytucja finansowa nie otrzymała oświadczeń, o których mowa w art.
21 ust. 1 pkt 1 albo 2, instytucja ta, w celu identyfikacji takiego rachunku jako
amerykańskiego rachunku raportowanego, jest obowiązana do zastosowania:
1)
w przypadku rachunków posiadanych przez osoby fizyczne – zasad i procedur
określonych w części II załącznika I do Umowy FATCA, albo
2)
w przypadku rachunków posiadanych przez osoby prawne lub jednostki organizacyjne
nieposiadające osobowości prawnej – zasad i procedur określonych w części IV
załącznika I do Umowy FATCA.
2. Raportujące polskie instytucje finansowe są obowiązane do zakończenia, określonej
w ust. 1, procedury identyfikacji rachunków finansowych jako amerykańskich rachunków
raportowanych w terminie 15 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 23. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
UZASADNIENIE
I. Wprowadzenie
1. Celem przedmiotowego projektu ustawy jest wprowadzenie regulacji
umożliwiających wykonywanie umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej
a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania
międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa
FATCA, wraz z towarzyszącymi Uzgodnieniami Końcowymi, (dalej: Umowa FATCA).
2. W dniu 28 marca 2010 r. w Stanach Zjednoczonych Ameryki (USA) została
przyjęta ustawa o ujawnianiu informacji o rachunkach zagranicznych dla celów
podatkowych (Foreign Account Tax Compliance Act – FATCA).
Celem FATCA było zobligowanie zagranicznych instytucji finansowych (FFI) do
zawierania porozumień, bezpośrednio z amerykańską administracją skarbową (IRS),
zobowiązujących do przekazywania do USA danych o stanach rachunków,
uzyskiwanych dochodach oraz ich właścicielach, będących podatnikami tego kraju, dla
celów weryfikacji prawidłowości zobowiązań podatkowych. Intencją FATCA było
zapobieżenie wykorzystywaniu przez amerykańskich podatników zagranicznych
instytucji finansowych w celu ukrywania dochodów lub tworzenia struktur
agresywnego planowania podatkowego.
W celu nakłonienia zagranicznych instytucji finansowych do przystępowania do
porozumień z IRS ustawodawstwo FATCA wprowadza specyficzny rodzaj sankcji.
W przypadku odmowy zawarcia porozumienia z IRS przewidziano dla instytucji
finansowych oraz osób uzyskujących dochody z USA za pośrednictwem tych instytucji
sankcję w postaci obciążenia dochodów (przychodów) uzyskiwanych ze źródeł w USA
podatkiem w wysokości 30%. Ze względu na wysokość stawki tego podatku,
skutkowałby on de facto koniecznością odstąpienia przez instytucje finansowe od
inwestowania na rynku amerykańskim m.in. w emitowane w tym państwie papiery
wartościowe.
W konsekwencji, w celu uniknięcia obciążenia tym podatkiem, polskie instytucje
finansowe (PIF) powinny były zawrzeć odrębne porozumienia z IRS, w których miały
zobowiązać się do przekazywania stosownych informacji oraz prawidłowego
wykonywania obowiązków wynikających z FATCA. Pierwsze informacje odnoszące
się do roku 2014 i dotyczące amerykańskich klientów, PIF miały być przekazane nie
później niż do 30 września 2015 r.
1