Rządowy projekt ustawy o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA

w przekazywaniu informacji i Model II IGA bez tej zasady wzajemności, w oparciu o które poszczególne państwa
indywidualnie zawierają porozumienia ze stroną amerykańską. Wszystkie państwa UE podjęły działania w celu zawarcia
umowy. Na dzień 14 sierpnia 2015 r. porozumienia FATCA podpisało 63 państw (wraz z Polską). Kolejne 34 uzgodniło z
USA treść umowy i trwają procedury zmierzające do jej podpisania.
Problem ochrony danych oraz tajemnicy bankowej dotyczy każdego z państw UE, w związku z tym wszystkie państwa
podjęły działania zmierzające do usunięcia problemu legalności zbierania i przekazywania informacji do amerykańskich
organów skarbowych. W zależności od obowiązującego systemu prawnego państwa muszą indywidualnie wprowadzić
zmiany pozwalające na wykonywanie tych umów.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Banki
609
KNF
Projekt oddziałuje na wskazane
Towarzystwa funduszy
58
KNF
podmioty poprzez nałożenie
inwestycyjnych
obowiązków związanych z
Zakłady ubezpieczeń
31
KNF
pozyskiwaniem i
Domy maklerskie
55
KNF
przekazywaniem do
administracji podatkowej



informacji o rachunkach
finansowych posiadanych przez
amerykańskich rezydentów
podatkowych.
Ministerstwo Finansów


Projekt oddziałuje na wskazany
podmiot poprzez nałożenie na
polskie instytucje finansowe
obowiązku przekazywania
informacji o rachunkach
finansowych posiadanych przez
amerykańskich rezydentów
podatkowych ministrowi
właściwemu do spraw finansów
publicznych.
Organy podatkowe


Projekt oddziałuje na wszystkie
organy podatkowe, w tym
wskazane przez MF jako
właściwe do realizacji
konkretnych zadań, poprzez
nałożenie obowiązków
związanych z realizacją
zobowiązań wynikających z
Umowy FATCA przez stronę
polską.
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Projekt ustawy został poddany konsultacjom publicznym z takimi podmiotami i organizacjami jak: Business Centre Club,
Forum Związków Zawodowych, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Izba Domów Maklerskich, Izba
Zarządzających Funduszami i Aktywami, Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, Krajowa Izba
Gospodarcza, Krajowa Rada Doradców Podatkowych, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”,
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Konfederacja Lewiatan, Polska Rada Biznesu, Polska Izba
Ubezpieczeń, Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Stowarzyszenie Kupców
i Przedsiębiorców Polskich Razem, Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych, Związek Banków Polskich,
Związek Rzemiosła Polskiego.
Stosownie do postanowień art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa
(Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) oraz § 52 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. –
Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. poz. 979), projekt ustawy został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej
Rządowego Centrum Legislacji.
W ramach konsultacji publicznych uwagi zgłosiły następujące podmioty: Związek Banków Polskich, Izba Domów
Maklerskich, Polska Izba Ubezpieczeń, Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami, Kasa Krajowa, Pracodawcy RP,
Konfederacja Lewiatan.
32

Uwagi co do zasady dotyczyły kwestii merytorycznych.
Partnerzy publiczni krytycznie odnieśli się m.in. do konieczności zamykania rachunków otwartych w okresie od dnia 1
lipca 2014 do dnia wejścia w życie przedmiotowej ustawy w sytuacji braku pozyskania przez instytucję odpowiedniego
oświadczenia posiadacza rachunku oraz odwołania się do regulacji (definicji) określonych w Umowie FATCA. Partnerzy
publiczni postulowali m.in. wprowadzenie możliwości zlecania przez instytucje finansowe podmiotom trzecim
(outsourcing) czynności w zakresie wykonywania obowiązków wynikających z Umowy FATCA, usunięcie sankcji
z Kodeksu karnego skarbowego za złożenie nieprawdziwych informacji, wskazanie podmiotów nieraportujących oraz
rachunków niepodlegających raportowaniu (na podstawie załącznika II Umowy FATCA), wydłużenie terminu do usunięcia
nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku kontroli amerykańskich rachunków raportowanych oraz wydłużenie terminu
wejścia w życie ustawy. Ponadto partnerzy publiczni wskazali m.in. na ryzyko naruszenia tajemnicy zawodowej w związku
z realizacją obowiązków w zakresie identyfikacji rachunków oraz podczas kontroli.
Część uwag uwzględniono. Odstąpiono od propozycji zamykania rachunków (otwartych w okresie od dnia 1 lipca 2014 do
dnia wejścia w życie przedmiotowej ustawy). W zamian zaproponowano procedurę mającą na celu identyfikację
rachunków, w której środkiem wymuszającym złożenie oświadczenia będzie w ostateczności zablokowanie rachunku (do
momentu uzyskania przez instytucję finansową odpowiedniego oświadczenia lub informacji). Ponadto uzupełniono
projektowane przepisy o rozwiązania, które wzmacniają ochronę tajemnicy zawodowej (nie tylko bankowej) w związku
z realizacją obowiązków określonych w projektowanych przepisach. Uwzględniono również propozycję dot. wydłużenia
terminu do usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku kontroli amerykańskich rachunków raportowanych.
Pozostałe ww. uwagi/postulaty nie zostały uwzględnione.
Szczegółowe uwagi wraz ze stanowiskiem projektodawcy zostały przedstawione w raporcie z konsultacji.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z …… r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Łącznie (0-10)
Dochody ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki (oddzielnie)












Wydatki ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki (oddzielnie)












Saldo ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki (oddzielnie)












Źródła finansowania

Dodatkowe informacje,
Wszystkie prace techniczne związane z przygotowaniem rozwiązań informatycznych obsługujących
w tym wskazanie
wymianę informacji finansowych pomiędzy polską i amerykańską administracją podatkową są
źródeł danych i
realizowane w ramach Programu e-Podatki. W ramach podpisanej 1 lutego 2013 r. umowy na
przyjętych do obliczeń „Budowę, wdrożenie i utrzymanie systemu e-Podatki zostanie wbudowany system ww. informacji.
założeń
Wartość umowy współfinansowana przez UE w ramach 7 osi Programu Operacyjnego Innowacyjna
Gospodarka to 232 mln zł. Na obecnym etapie zespół techniczny analizuje dostępną architekturę
teleinformatyczną pod kątem możliwości jej wykorzystania na potrzeby przedmiotowego systemu.
7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
2
3
5
10
Łącznie (0-10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa







33

pieniężnym
sektor mikro-, małych i







(w mln zł,
średnich
ceny stałe z
przedsiębiorstw
2014 r.)
rodzina, obywatele oraz







gospodarstwa domowe
Banki
0,6–20





0,6–20
Zakłady ubezpieczeń
0,12–5
0,12–5
Domy maklerskie
1,95
1,95
Fundusze inwestycyjne
0,1-0,85
0,1–0,85
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa

niepieniężnym
sektor mikro-, małych i

średnich
przedsiębiorstw
rodzina, obywatele oraz

gospodarstwa domowe
(dodaj/usuń)

Niemierzalne
(dodaj/usuń)

(dodaj/usuń)

Dodatkowe informacje,
Większość oszacowanych przez instytucje finansowe kosztów przypada na rok wejścia w życie
w tym wskazanie
regulacji. Jest to związane z dostosowaniem się instytucji finansowych do zbierania, przetwarzania
źródeł danych i
i przesyłania informacji.
przyjętych do obliczeń Korzyścią dla instytucji finansowych jest brak utraty dochodów na skutek potrącenia 30% podatku u
założeń
źródła, co miałoby miejsce w przypadku niezawarcia umowy międzyrządowej.
Wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń:
1) Dane Związku Banków Polskich z dnia 8 lipca 2014 r. otrzymane od 14 banków, 4 zakładów
ubezpieczeń, Izby Domów Maklerskich (średnia z 21 członków) oraz 3 funduszy inwestycyjnych.
2) Dane Departamentu Administracji Podatkowej Ministerstwa Finansów.
8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli
nie
zgodności).
nie dotyczy
zmniejszenie liczby dokumentów
X zwiększenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
X zwiększenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne:
inne:

Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
X tak
elektronizacji.
nie
nie dotyczy

Komentarz:
Wprowadzony przez Umowę FATCA obowiązek zbierania i przetwarzania informacji nie był wykonywany dotychczas.
Jest on nową procedurą nałożoną na instytucje finansowe, wykonywaną poprzez wprowadzenie regulacji określonych
w projektowanej ustawie.
9. Wpływ na rynek pracy
Nie dotyczy
10. Wpływ na pozostałe obszary



środowisko naturalne
demografia
informatyzacja
sytuacja i rozwój regionalny
mienie państwowe
zdrowie
inne:
Omówienie wpływu
Nie dotyczy
11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego
Planowane jest, że ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
34

12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane?
Procedura weryfikacji prawidłowości działania instytucji finansowych zaangażowanych w proces wymiany informacji
przewidziana jest w Umowie. Zatem, biorąc pod uwagę cel projektowanej ustawy, ewaluacja efektów projektu będzie
dotyczyła funkcjonowania w praktyce wprowadzonych rozwiązań prawnych. Będzie to możliwe w oparciu o sygnały
napływające od administracji podatkowej lub instytucji finansowych. Ze względu na specyfikę projektu nie jest możliwie
określenie mierników służących ewaluacji.
13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)


35

RAPORT Z KONSULTACJI
projektu ustawy o wykonywaniu umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania
międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA (UD192) - projekt z dnia 13 maja 2015 r.
(tytuł projektu)
Uwaga ogólna Ministerstwa Finansów
W rezultacie uwzględnienia uwag zgłoszonych w toku uzgodnień i konsultacji publicznych obecny projekt ustawy odbiega od treści projektu z dnia 13 maja 2015 r.
W celu lepszej przejrzystości raportu w kolumnie 2 wskazano jednostki redakcyjne projektu z 13 maja 2015 r. oraz dodatkowo w nawiasie odpowiadające im jednostki
redakcyjne z aktualnego projektu ustawy. W kolumnie 5 (Stanowisko MF) posłużono się numeracją z aktualnego projektu ustawy.

1.
Omówienie wyników przeprowadzanych konsultacji publicznych
Jednostka
redakcyjna/cz
ęść projektu
Podmiot, który
założeń
przedstawił
Stanowisko/opinia podmiotu
Stanowisko MF
stanowisko/ opinię
projektu
ustawy
Uwagi ogólne Związek Banków
Uwaga 1
Uwaga uwzględniona
Polskich
Wprowadzenie podstawy prawnej aby formularze stosowane Uwzględniając przedmiotową uwagę w projekcie ustawy dodano

przez polskie instytucje zawierały ostrzeżenie o zapisu, w myśl którego wszelkie oświadczenia i wyjaśnienia
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań, co wymagane na podstawie niniejszej ustawy oraz procedur
miałoby zastosowanie do składania oświadczeń objętych sprawdzających, o których mowa w art. 5 ust. 2, związane z
regulacją FATCA wdrożoną do przepisów prawa polskiego.
identyfikacją rachunków finansowych składane są pod rygorem

odpowiedzialności karnej za podanie danych niezgodnych ze

stanem faktycznym. Regulacja ta obejmie oświadczenia i

wyjaśnienia składane w ramach procedury weryfikacji nowych

rachunków jak i weryfikacji rachunków otwartych w okresie od 1

lipca 2014 r. do dnia wejścia w projektowanej ustawy składanych

w ramach procedury uregulowanej w art. 21 projektu ustawy.

Przepis ten wzoruje się na art. 9e ust. 5 ustawy z dnia 16 listopada

2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu

terroryzmu (Dz. U. z 2014 r. poz. 455). Na skutek dodania ww.

zapisu nieprawdziwe złożenie oświadczenia przez klienta będzie

penalizowane na podstawie art. 233 § 6 KK.
Uwaga 2
Uwaga nieuwzględniona
Rozważenie możliwości wydania przez Ministra Finansów W świetle umowy FATCA oraz przyjętych w projekcie ustawy
1