Rządowy projekt ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego

Zadania systemu powiadamiania ratunkowego będą wykonywać CPR. CPR będzie
współpracować z Policją, Państwową Strażą Pożarną, dysponentami zespołów
ratownictwa medycznego oraz fakultatywnie z innymi podmiotami, do których zadań
należy ochrona życia, zdrowia, bezpieczeństwa i porządku publicznego, mienia lub
środowiska (np. straże miejskie, pogotowia energetyczne, pogotowie gazowe).
CPR będą tworzone w taki sposób, aby możliwe było zapewnienie prawidłowej obsługi
zgłoszeń alarmowych, przy zachowaniu jednolitych standardów funkcjonowania na
terenie całego kraju, natomiast system powiadamiania ratunkowego będzie tworzony
przy zastosowaniu zasady zastępowalności centrów w razie miejscowej awarii systemu
teleinformatycznego bądź jego przeciążenia.
Mówiąc o „jednolitych standardach” obsługi zgłoszeń, projektodawca ma na myśli to,
że wszystkie CPR, funkcjonujące na terenie całego kraju, pracować będą według tych
samych procedur. Powyższe należy rozumieć w ten sposób, że z punktu widzenia
obywatela nie będzie miało znaczenia, czy jego zgłoszenie alarmowe odebrane zostanie
w CPR właściwym względem miejsca położenia (pobytu), czy też w jakimkolwiek
innym, bowiem działania służb ratowniczych w związku z jego zgłoszeniem będą
podjęte dokładnie w taki sam sposób i w takim samym czasie. Taki sposób reakcji na
zgłoszenie alarmowe wynika także z wprowadzanej ustawą zasady „wzajemnej
zastępowalności”, którą należy rozumieć w ten sposób, że system teleinformatyczny,
o ile z jakichkolwiek względów (np. miejscowej awarii lub przeciążenia systemu) nie
będzie mógł skierować połączenia do CPR właściwego względem miejsca położenia
(pobytu) wykonującego połączenie telefoniczne do numeru obsługiwanego w ramach
systemu powiadamiania ratunkowego, automatycznie skieruje je do innego CPR, co
skutkować będzie – o czym była mowa powyżej – uruchomieniem właściwych zasobów
ratowniczych.
W CPR obsługiwane będą zgłoszenia alarmowe, kierowane do numerów alarmowych
112, 997, 998 i 999. W projekcie ustawy przewiduje się także możliwość obsługi
zgłoszeń alarmowych kierowanych do innych numerów alarmowych podmiotów, do
których zadań należy ochrona przynajmniej jednej z następujących wartości: życie,
zdrowie, bezpieczeństwo i porządek publiczny, mienie lub środowisko, albo numerów
991, 992, 993, 994, 996 lub 987. W projekcie regulacji nie zamieszczono katalogu
„innych numerów alarmowych”, gdyż przyjęto założenie, że ich enumeratywne
4

wyliczenie mogłoby utrudnić włączanie do systemu powiadamiania ratunkowego
kolejnych numerów.
Podmiot, który podejmie decyzję o wystąpieniu z wnioskiem o włączenie swojego
numeru do systemu powiadamiania ratunkowego, będzie musiał uprzednio uzgodnić
z dostawcami publicznie dostępnych usług telefonicznych warunki techniczne obsługi
użytkowanego numeru oraz własnego stanowiska kierowania, w sposób umożliwiający
współpracę z systemem powiadamiania ratunkowego (uzgodnienie to jest warunkiem
włączenia tego podmiotu do systemu powiadamiania ratunkowego). Rozpatrywanie
wniosku podmiotu o włączenie jego numeru do systemu powiadamiania ratunkowego
będzie dokonywane w drodze czynności materialno-technicznych. Podmiot ten będzie
też zobowiązany pokrywać koszty włączenia swojego numeru do systemu
powiadamiania ratunkowego, ewentualnego jego wyłączenia z systemu oraz jego
utrzymania w wysokości proporcjonalnej do ilości zgłoszeń kierowanych do tego
numeru.
W CPR obsługiwane będą również zgłoszenia alarmowe przekazane za pośrednictwem
zewnętrznych systemów monitoringu (np. system eCall), z wyłączeniem systemów
sygnalizacji pożarowej, które w dalszym ciągu obsługiwane będą przez Państwową
Straż Pożarną.
W dobie szybkiego postępu technicznego, regulacja nie powinna zamykać możliwości
przekazywania do CPR zgłoszenia alarmowego za pośrednictwem środków
komunikacji, które obecnie nie są zdefiniowane, ale mogą wejść do powszechnego
użytku w przyszłości. W projekcie przewidziano więc możliwość przekazania
zgłoszenia alarmowego przy wykorzystaniu „środków komunikacji, które umożliwiają
niezwłoczne przekazanie tej informacji” do CPR.
Podstawowe zadania stawiane CPR sprowadzają się do realizacji obsługi zgłoszenia
alarmowego w systemie powiadamiania ratunkowego od wpłynięcia zgłoszenia, przez
jego szczegółową kwalifikację, aż po monitorowanie statusu zgłoszenia przekazanego
do właściwych podmiotów. Przewiduje się m.in., że CPR prowadzić będą ewidencję
danych dotyczących treści zgłoszeń alarmowych, w tym nagrań rozmów telefonicznych
obejmujących całość zgłoszenia alarmowego obsługiwanego w CPR oraz danych osób
zgłaszających i innych osób wskazanych w trakcie przyjmowania zgłoszenia przez
okres 3 lat. Zakładany okres ewidencjowania danych przez CPR wynika z konieczności
5

zapewnienia właściwym służbom publicznym możliwości wykorzystania,
w szczególności w celach dowodowych, informacji zgromadzonych w trakcie
przyjmowania zgłoszenia alarmowego. Należy mieć na uwadze to, że wszczęcie
stosownego postępowania w sprawie, dla której istotne znaczenie może mieć oryginalna
treść zgłoszenia alarmowego, nie zawsze następuje natychmiast bądź w krótkim okresie
od daty zarejestrowania tego zgłoszenia. Niejednokrotnie zdarza się, że
np. postępowanie przygotowawcze wszczynane jest po upływie dość długiego okresu
od daty przyjęcia zgłoszenia alarmowego, gdyż wcześniej np. zdarzenie drogowe mogło
być kwalifikowane jako kolizja, zaś późniejsze ustalenia, w szczególności związane ze
stanem zdrowia uczestnika ww. zdarzenia drogowego, wskazują, że mamy do czynienia
z wypadkiem drogowym wyczerpującym znamiona określone w Kodeksie karnym.
Wcześniejsze usunięcie treści zgłoszenia alarmowego może zatem pozbawić organ
procesowy możliwości skorzystania z bezpośredniego dowodu, którym mogłaby być
oryginalna treść zgłoszenia alarmowego. W konsekwencji, również sam pokrzywdzony
może mieć trudności w dochodzeniu swych praw (m.in. w wymiarze
odszkodowawczym).
W CPR obsługiwane będą wszelkie zgłoszenia alarmowe, w tym pochodzące od osób
obcojęzycznych. Należy wskazać, że jednym z ustawowych wymagań stawianych
operatorom numerów alarmowych jest konieczność posługiwania się co najmniej
jednym językiem obcym w stopniu komunikatywnym.
W CPR, na równych prawach z innymi zgłoszeniami alarmowymi, będą także
przyjmowane i obsługiwane zgłoszenia alarmowe pochodzące od osób
niepełnosprawnych.
Przez pojęcie „zakwalifikowania” zgłoszenia, zawartego w definicji obsługi zgłoszeń
alarmowych, projektodawca rozumie filtrowanie i selekcję zgłoszeń alarmowych, czyli
zidentyfikowanie i odrzucenie zgłoszeń pomyłkowych, fałszywych, złośliwych
i powielonych, a następnie przekazanie zgłoszeń wymagających działania służb
ratunkowych do służby właściwej dla danej kategorii zdarzenia.
Wykonywanie zadań w CPR wspomagane będzie przez system teleinformatyczny.
Komunikacja pomiędzy wszystkimi komponentami systemu powiadamiania
ratunkowego oraz dyspozytorniami Policji, Państwowej Straży Pożarnej i Państwowego
Ratownictwa Medycznego odbywać się będzie z wykorzystaniem dedykowanej,
6

niezawodnej Ogólnopolskiej Sieci Teleinformatycznej na potrzeby obsługi numeru
alarmowego 112. System teleinformatyczny wykorzystywany w CPR służy wyłącznie
realizacji zadań systemu powiadamiania ratunkowego.
Z systemem teleinformatycznym współpracować będą:
1) Platforma Lokalizacyjno-Informacyjna Centralna Baza Danych (PLI CBD) –
system przekazujący w czasie rzeczywistym informację o danych adresowych oraz
pozycji geograficznej osoby dokonującej zgłoszenia alarmowego;
2) Centralny punkt systemu powiadamiania ratunkowego (CP SPR) – umożliwiający
wymianę danych z systemami zewnętrznymi, w tym dostęp do zasobów PLI CBD;
3) System Wspomagania Dowodzenia Policji – umożliwiający efektywne
dysponowanie zasobami Policji;
4) System Wspomagania Decyzji Państwowej Straży Pożarnej – umożliwiający
efektywne dysponowanie zasobami PSP;
5) System Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego –
umożliwiający efektywne dysponowanie zespołami ratownictwa medycznego;
6) Uniwersalny Moduł Mapowy – zapewniający dostęp do baz teleadresowych,
danych geograficznych oraz szczegółowe wektorowe podkłady mapowe.
System teleinformatyczny wyposażony będzie w mechanizmy zapewniające m.in.
zachowanie ciągłości jego funkcjonowania. Policja, Państwowa Straż Pożarna oraz
dysponenci zespołów ratownictwa medycznego zobowiązani będą zapewnić warunki
techniczne i organizacyjne umożliwiające przyjęcie zgłoszeń kierowanych do nich
z CPR za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. System teleinformatyczny
będzie połączony z systemami teleinformatycznymi ww. służb za pomocą interfejsu
komunikacyjnego. Minister właściwy do spraw administracji publicznej
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, m.in. wymagania
funkcjonalne jakie spełniać powinny systemy teleinformatyczne, oraz interfejs
komunikacyjny, a także warunki współpracy systemu powiadamiania ratunkowego
z Policją, Państwową Strażą Pożarną oraz dysponentami zespołów ratownictwa
medycznego.
Ustawa nałoży obowiązki na wybranego zgodnie z przepisami ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych dostawcę publicznie dostępnych
usług telefonicznych, który zobowiązany będzie zapewnić: połączenia z CPR,
7

mechanizmy umożliwiające funkcjonowanie systemu powiadamiania ratunkowego
w sytuacji awarii oraz mechanizmy monitorowania funkcjonowania połączenia z CPR.
Z kolei w umowie, która może być zawarta na podstawie art. 15 ust. 3, zostaną
określone warunki techniczne połączenia publicznej sieci telekomunikacyjnej z CPR, w
tym czasu usunięcia przez wybranego dostawcę publicznie dostępnych usług
telefonicznych awarii tego połączenia.
Przyjęte rozwiązania zapewnić mają możliwość reagowania w czasie rzeczywistym na
awarie łączy międzysystemowych oraz dysfunkcję lub przeciążenie ośrodka
regionalnego systemu powiadamiania ratunkowego. Wprowadzenie automatycznej
zastępowalności ośrodków regionalnych wpłynie na zdecydowaną poprawę
niezawodności systemu oraz zwiększy odporność na wielkoobszarowe sytuacje
kryzysowe. Przewidywany model zakłada, że dostawca publicznie dostępnych usług
telefonicznych zapewni, aby w sytuacji awaryjnej zgłoszenie alarmowe, przy braku
technicznych możliwości jego odbioru przez właściwe terytorialnie CPR, było
natychmiast, w sposób automatyczny, przekazywane przez system do innego CPR,
które będzie mogło przyjąć zgłoszenie alarmowe i przekazać je właściwym służbom
ratowniczym.
Projekt przewiduje, iż minister właściwy do spraw administracji publicznej publikuje na
stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej statystyki dotyczące
funkcjonowania systemu. Elementem tego systemu jest sieć telekomunikacyjna, która
będzie wykorzystywana na własne potrzeby, tj. systemu powiadamiania ratunkowego.
Ponadto niezbędne jest zapewnienie sieci radiokomunikacyjnej dla Systemu
Wspomagania Dowodzenia PRM, w tym w szczególności zespołów ratownictwa
medycznego. W związku z powyższym konieczna jest zmiana art. 4 ustawy z dnia
16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne, dająca ministrowi takie uprawnienia.
Do projektu ustawy przeniesiono regulację zawartą dotychczas w art. 77 ustawy z dnia
16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne, nakładającą na dostawców publicznie
dostępnych usług telefonicznych obowiązek kierowania zgłoszeń alarmowych do
właściwego terytorialnie wojewódzkiego centrum powiadamiania ratunkowego albo
centrum powiadamiania ratunkowego. Z przepisu w obecnym brzmieniu usunięto
wojewódzkie centra powiadamiania ratunkowego. Ze względu na dużą liczbę
funkcjonujących na rynku dostawców publicznie dostępnych usług telefonicznych brak
8