Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji

Warszawa, 27 maja 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-24 (5)/10






Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec senackiego
projektu ustawy:
- o zmianie ustawy o komornikach
sądowych i egzekucji (druk nr 2738).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Sprawiedliwości do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk
STANOWISKO RZĄDU

wobec senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych
i egzekucji (druk sejmowy nr 2738)

I. Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji
(druk sejmowy nr 2738) ma na celu wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 14 maja 2009 r. sygn. akt K 21/08. W orzeczeniu tym Trybunał Konstytucyjny
orzekł o niezgodności z Konstytucją:
1) art. 8 ust. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych
i egzekucji (Dz. U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191, z późn. zm.), zwanej dalej ,,ustawą”
w zakresie, w jakim wyklucza możliwość odmowy przyjęcia wniosku o wszczęcie
egzekucji lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres ustawowych zadań
komornika, poza granicami właściwości sądu apelacyjnego;
2) art. 32 ust. 7 ustawy, w zakresie, w jakim przyznaje prezesowi sądu
apelacyjnego uprawnienie do zobowiązania komornika do zatrudnienia wskazanego
asesora komorniczego;
3) art. 40 ust. 2, art. 45 ust. 2 i art. 49a ust. 3 ustawy, jako przepisów określających
sytuacje, w których wierzyciel – Skarb Państwa w sprawach niezwiązanych
z prowadzeniem działalności gospodarczej nie ma obowiązku uiszczania,

w przeciwieństwie do innych wierzycieli, zaliczek na wydatki gotówkowe ani opłat
egzekucyjnych w sprawach o egzekucję lub zabezpieczenie.
W przedmiotowym wyroku Trybunał Konstytucyjny stanął na stanowisku, że
przepis art. 8 ust. 7 ustawy narusza zasadę poprawnej legislacji ze względu na
nieproporcjonalne ujęcie obowiązku komornika w zakresie przyjęcia wyboru dokonanego
przez wierzyciela. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, pominięcie przez ustawodawcę
jakichkolwiek gwarancji umożliwiających wyważenie kolidujących ze sobą interesów
wierzyciela uprawnionego do dokonania wyboru i komornika zobligowanego do
przyjęcia tego wyboru komornika cechuje się nadmiernym rygoryzmem i
nieproporcjonalnością obowiązującej regulacji. Prowadzenie czynności egzekucyjnych w
dowolnym, niejednokrotnie odległym od rewiru komornika miejscu w kraju – jest
kosztowne i czasochłonne. Zgodnie z sugestią Trybunału Konstytucyjnego zawartą
w przedmiotowym wyroku, konieczne jest racjonalne wyważenie interesów zarówno
wierzyciela, jak i komornika, co można osiągnąć m. in. przez ograniczenie
obligatoryjności przyjęcia wniosku tylko do granic właściwości sądu apelacyjnego.
Zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny art. 32 ust. 7 ustawy przyznaje
prezesowi właściwego sądu apelacyjnego a także radzie właściwej izby komorniczej
uprawnienie do zobowiązania komornika do zatrudnienia wskazanego asesora
komorniczego. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, niekonstytucyjność powyższego
przepisu wynika z przyznania prezesowi sądu apelacyjnego uprawnienia do zobowiązania
komornika do zatrudnienia wskazanego asesora komorniczego bez wskazania choćby
ogólnych dyrektyw, którymi powinien przy tym kierować się prezes sądu apelacyjnego.
Przyznanie powyższego uprawnienia prezesowi sądu apelacyjnego spowodowało, z racji
statusu asesora komorniczego, odebranie samorządowi komorniczemu wpływu na
sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu komornika sądowego.
Zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny przepisy art. 40 ust. 2, art. 45 ust.
2 oraz art. 49a ust. 3 ustawy określają sytuacje, w których występujący jako wierzyciel –
Skarb Państwa w sprawach nie związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
nie ma obowiązku uiszczania, w przeciwieństwie do innych wierzycieli, zaliczek na
wydatki gotówkowe ani opłat egzekucyjnych w sprawach o egzekucję lub
zabezpieczenie. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, uprzywilejowanie Skarbu Państwa
wynikające z zakwestionowanych przepisów stanowiło obciążenie komornika takimi
kosztami w konkretnej sprawie. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, wprowadzone
przez zakwestionowane przepisy ograniczenie praw majątkowych komorników nie
pozostawało w odpowiedniej proporcji do chronionego interesu państwa.

2
II. Zawarta w senackim projekcie propozycja nadania nowego brzmienia art. 8
ust.7 ustawy stwarza możliwość dla komornika odmowy przyjęcia wniosku o wszczęcie
egzekucji, dokonania zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności wchodzących
w zakres ustawowych zadań komornika w przypadku, gdy czynności te miałyby być
wykonywane poza obszarem właściwości sądu apelacyjnego obejmującego jego rewir.
Konsekwencją zaproponowanej regulacji jest propozycja nadania również nowego
brzmienia art. 8 ust. 9 ustawy. Zauważyć należy, że projektowana treść ust. 9 w art. 8 nie
odzwierciedla jednak intencji projektodawcy wynikającej z uzasadnienia projektu.
Wydaje się, że zamierzeniem autorów projektu było, aby komornik wydawał
postanowienie w następujących przypadkach: odmowy przyjęcia wniosku o wszczęcie
egzekucji, odmowy wszczęcia egzekucji, odmowy dokonania zabezpieczenia lub
podjęcia innych czynności wchodzących w zakres jego ustawowych zadań, przy czym
forma postanowienia miałaby dotyczyć zarówno odmowy fakultatywnej z uwagi na
konieczność podejmowania czynności poza obszarem właściwości sądu apelacyjnego
obejmującego jego rewir (art. 8 ust. 7), jak i odmowy obligatoryjnej ze względu na
zaległość w egzekucji (art. 8 ust. 8).
Zaproponowana przez Senat zmiana art. 32 ust. 7 ustawy polega na przyznaniu
jedynie radzie właściwej izby komorniczej uprawnienia do zobowiązania komornika do
zatrudnienia wskazanego asesora komorniczego. W ocenie projektodawców przedłożona
propozycja zapewni samorządowi zawodowemu autonomię w sprawowaniu pieczy nad
należytym wykonywaniem zawodu komornika.
III. Materię objętą senackim projektem ustawy reguluje również rządowy projekt
ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Projekt ten w dniu 29
kwietnia 2010 r. został skierowany do Sejmu RP.
Porównując rozwiązania przyjęte w projekcie senackim oraz rządowym należy
wskazać, że regulacje projektu rządowego są szersze. Regulacja rządowa zmierzając do
realizacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 maja 2009 r. nie poprzestaje
jedynie na propozycji nadania nowego brzmienia art. 8 ust. 7 i 9 oraz art. 32 ust. 7

3
ustawy, ale również nowelizuje przepisy dotyczące podmiotów zobowiązanych do
wnoszenia zaliczek na wydatki lub uiszczania opłat egzekucyjnych (projektowane art. 40
ust. 3, 42 ust. 2 i 49a ust.4). Potrzeba zmiany powyższych przepisów wynika z uznania
przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjne przepisów art. 40 ust. 2, 45 ust. 2 i 49a
ust. 3 ustawy. Ponadto regulacja przygotowana przez Rząd zmierza również do
wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 czerwca 2009 r. sygn. akt SK
5/09 (Dz. U. Nr 105, poz. 879), stwierdzającego niezgodność art. 63 ust. 5 ustawy w
zakresie, w jakim nie przyznaje zastępcy komornika - ustanowionego

w związku z odwołaniem albo śmiercią komornika – prawa do opłat egzekucyjnych
prawomocnie przez niego ustalonych przed jego odwołaniem lub śmiercią.
Projekt rządowy przewiduje, tak samo jak projekt senacki, ograniczenie
obligatoryjności prowadzenia egzekucji przez wybranego komornika wyłącznie do granic
właściwości sądu apelacyjnego obejmującego jego rewir (projektowany art. 8 ust. 7
ustawy), przy czym przyjmuje odmienną niż projekt senacki konstrukcję projektowanego
przepisu. Proponowany przepis art. 8 ust. 7 przewiduje, że komornik wybrany przez
wierzyciela nie może odmówić wszczęcia egzekucji, wykonania postanowienia o
udzieleniu zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres jego
ustawowych zadań, jeżeli byłyby prowadzone w obszarze właściwości sądu apelacyjnego
obejmującego jego rewir.
W powyższym projekcie, z uwagi na proponowaną zasadę związania komornika
wyborem wierzyciela tylko w obszarze właściwości sądu apelacyjnego obejmującego
jego rewir, przewidziano również zmianę art. 8 ust. 9 ustawy. W zaproponowanym
przepisie przyjęto, że odmowa wszczęcia egzekucji, wykonania postanowienia

o udzieleniu zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres
ustawowych zadań komornika następuje w formie postanowienia. Powyższa regulacja
odnosi się zarówno do odmowy obligatoryjnej (art. 8 ust. 8 ustawy), jak i fakultatywnej
(projektowany art. 8 ust. 7 ustawy).Wydaje się, że proponowana regulacja art. 8 ust. 9 jest
bardziej czytelna niż propozycja brzmienia tego przepisu zawarta w senackim projekcie.

4