Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji

Druk nr 2738

Warszawa, 4 grudnia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Marszałek Senatu



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Zgodnie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. mam zaszczyt powiadomić Pana Marszałka, że Senat na 45
posiedzeniu w dniu 3 grudnia 2009 r. podjął uchwałę w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy


- o zmianie ustawy o komornikach
sądowych i egzekucji.
Projekt ustawy stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu
prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Jednocześnie pragnę poinformować, że Senat upoważnił senatora
Bohdana Paszkowskiego do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym
projektem.
W załączeniu przesyłam opinię Komitetu Integracji Europejskiej o
pozostawaniu projektu ustawy poza obszarem prawa Unii Europejskiej.

Z poważaniem

(-) Bogdan Borusewicz
U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 3 grudnia 2009 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o komornikach
sądowych i egzekucji
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie
ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.
Jednocześnie upoważnia senatora Bohdana Paszkowskiego do reprezentowania Senatu
w pracach nad projektem.
MARSZAŁEK SENATU
Bogdan BORUSEWICZ
p r o j e k t
USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji
Art. 1.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2006 r.
Nr 167, poz. 1191, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 8:
a) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
"7. Komornik wybrany przez wierzyciela może odmówić przyjęcia wniosku o wszczęcie
egzekucji, dokonania zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności wchodzących
w zakres jego ustawowych zadań, które byłyby prowadzone poza obszarem
właściwości sądu apelacyjnego obejmującego jego rewir.",
b) w ust. 9 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:
"W przypadku odmowy przyjęcia wniosku o wszczęcie egzekucji oraz odmowy, o której
mowa w ust. 8, komornik wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia egzekucji,
dokonania zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności.";
2) w art. 32 ust. 7 otrzymuje brzmienie:
"7. Rada właściwej izby komorniczej może zobowiązać komornika do zatrudnienia
wskazanego asesora komorniczego.".
Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 25, poz. 162, Nr 44,
poz. 288, Nr 85, poz. 571 i Nr 112, poz. 769 oraz z 2009 r. Nr 26, poz. 156, Nr 81, poz. 687 i Nr 105, poz. 879.
UZASADNIENIE
1. Ustawa wykonująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 maja 2009 r. (sygn. akt K 21/08),
stwierdzającego niezgodność art. 8 ust. 7, art. 32 ust. 7, art. 40 ust. 2, art. 45 ust. 2 oraz art. 49a
ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2006 r.,
Nr 167, poz. 1191 ze zm.) z Konstytucją.
Zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają
moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
Sentencja orzeczenia opublikowana została w Dz. U. z 2009 r., Nr 81, poz. 687 (dzień
publikacji wyroku – 2 czerwca 2009 r.). Pełny tekst orzeczenia wraz z uzasadnieniem
zamieszczony został w OTK Z.U. z 2009 r. Nr 5A, poz. 67.
2. Przedmiot i istota rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego
2.1. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją art. 8 ust. 7 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji w zakresie, w jakim wyklucza
możliwość odmowy przyjęcia wniosku o wszczęcie egzekucji lub podjęcia innych czynności
wchodzących w zakres ustawowych zadań komornika, poza granicami właściwości sądu
apelacyjnego.
Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjną uznał regulację, która uniemożliwia
komornikowi wybranemu przez wierzyciela sprzeciw wobec wyboru wierzyciela i odmowę
przyjęcia wniosku o wszczęcie egzekucji lub dokonanie zabezpieczenia (za wyjątkiem
przypadku, gdy w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaległość przekracza sześć
miesięcy). Zdaniem TK doszło do naruszenia zasady poprawnej legislacji przez
nieproporcjonalne ujęcie obowiązku komornika w zakresie przyjęcia wyboru dokonanego
przez wierzyciela. Z punktu widzenia komornika, pominięcie przez ustawodawcę
jakichkolwiek gwarancji umożliwiających wyważenie kolidujących ze sobą interesów
2
wierzyciela uprawnionego do dokonania wyboru i zobligowanego do przyjęcia tego wyboru
komornika – charakteryzuje się nadmiernym (nieproporcjonalnym) rygoryzmem. Prowadzenie
czynności egzekucyjnych w dowolnym (nieraz odległym od rewiru) miejscu kraju – jest
kosztowne i czasochłonne. Czasochłonność tego rodzaju postępowań nie zawsze znajduje
ekwiwalent w kosztach postępowania, ponoszonych przez wierzyciela.
2.2. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją art. 32 ust. 7 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji w zakresie, w jakim przyznaje
prezesowi sądu apelacyjnego uprawnienie do zobowiązania komornika do zatrudnienia
wskazanego asesora komorniczego (bez wskazania choćby ogólnych dyrektyw, którymi
powinien kierować się prezes sądu apelacyjnego). Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego taka
konstrukcja przepisu w istocie odebrała samorządowi komorniczemu wpływ na sprawowanie
pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu komornika sądowego, co narusza gwarancje
konstytucyjne.
2.3. Trybunał Konstytucyjny orzekł także o niezgodności z Konstytucją art. 40 ust. 2,
art. 45 ust. 2 oraz art. 49a ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i
egzekucji.
TK zakwestionował przepisy wprowadzające zwolnienia dla Skarbu Państwa z
obowiązku pokrywania kosztów postępowania zabezpieczającego lub egzekucyjnego, których
skutkiem będzie (tymczasowe lub ostateczne) obciążenie komornika takimi kosztami w
konkretnej sprawie. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego uprzywilejowanie Skarbu Państwa
w kwestionowanych przepisach nie jest konieczne z punktu widzenia ochrony interesu państwa
(brak zwolnienia nie zamyka Skarbowi Państwa możliwości występowania o dokonanie
zabezpieczenia czy egzekucję świadczeń). Jednocześnie komornik, jako osoba fizyczna został
obciążony dodatkowym ciężarem o charakterze publicznoprawnym, co spowodowane zostało
brakiem odróżnienia jego statusu, jako organu państwa (organu egzekucji sądowej) od
osobistego i majątkowego statusu komornika, jako określonej osoby, tzw. piastuna organu
egzekucyjnego. Dodatkowo Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, iż uprzywilejowanie
Skarbu Państwa (jako wierzyciela) w zakresie wnoszenia opłat i zaliczek na wydatki
gotówkowe, względem innych wierzycieli także budzi wątpliwości natury konstytucyjnej
(z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równej ochrony praw majątkowych).
2.4. Wyrok wywołuje skutki prawne z dniem publikacji. Trybunał nie zdecydował się
na odsunięcie w czasie terminu utraty mocy obowiązującej przepisu.