Pełnomocnik na zgromadzeniu wspólników

Przeczytaj także: Pełnomocnik spółki z o.o. do zawarcia umowy z członkiem zarządu

Zgodnie z art. 243 § 1 Kodeksu spółek handlowych wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może nie tylko być zastępowany podczas zgromadzenia wspólników, ale również może oddać głos poprzez wybranego przez siebie pełnomocnika. Zakres umocowania zależeć będzie od woli mocodawcy, czyli wspólnika, oraz od treści pełnomocnictwa. Wspólnik będzie mógł zatem udzielić pełnomocnictwa do uczestniczenia w zgromadzeniu wspólników z wyraźnym zastrzeżeniem, iż nie obejmuje ono prawa wykonywania głosu. Upoważnienie do udziału w zgromadzeniu wspólników uprawniać będzie wtedy pełnomocnika do podejmowania w imieniu wspólnika takich czynności jak: zabieranie głosu w dyskusji, składanie wniosków porządkowych, czy też żądania głosowania tajnego.

Jedna osoba może być pełnomocnikiem jednocześnie kilku wspólników na danym zgromadzeniu. Wówczas pełnomocnik, który może wykonywać prawo głosu, głosuje każdym pakietem udziałów oddzielnie, w zależności którego wspólnika w danej chwili reprezentuje. Można zatem w takim przypadku przewidzieć sytuację, w której ten sam pełnomocnik głosuje nad jedną uchwałą odmiennie. Nie można wykluczyć także sytuacji, w której jeden wspólnik udziela pełnomocnictwa kilku osobom. Przyjęcie dopuszczalności łącznego reprezentowania wspólnika przez dwóch lub więcej pełnomocników niesie jednak ze sobą problemy praktyczne. Może się bowiem zdarzyć tak, że pełnomocnicy tego samego wspólnika zajmą niejednolite stanowisko, co uwidocznić się może w szczególności podczas głosowania. Aby nie dopuścić do takiej sytuacji, wspólnik powinien udzielić pełnomocnictwa w taki sposób, aby wykluczyć możliwość jednoczesnego głosowania przez wszystkich pełnomocników. Przykładowo wspólnik mógłby udzielić każdemu z pełnomocników uprawnienia do głosowania, ale w różnych sprawach, będących w porządku obrad zgromadzenia.

Przepisy Kodeksu spółek handlowych przewidują jednak pewne wyłączenia w zakresie możliwości uczestniczenia w zgromadzeniu wspólników przez pełnomocnika. Przepis art. 244 Kodeksu spółek handlowych stanowi, że wspólnik nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu, w tym udzielenia absolutorium, zwolnienia z zobowiązania wobec spółki oraz sporu między nim a spółką. Wyraźnie jednak należy zaznaczyć, iż powyższe ograniczenia dotyczą jedynie głosowania w ww. sprawach. Zatem za dopuszczalne należy uznać uczestnictwo pełnomocnika wspólnika w obradach zgromadzenia i branie czynnego udziału w dyskusji w sprawach, o których mowa w art. 244 ksh.

Ponadto członek zarządu, jak i pracownik spółki, nie mogą być pełnomocnikami na zgromadzeniu wspólników (art. 243 § 3 ksh). Zatem ww. osoby jako pełnomocnicy wspólników spółki nie tylko nie mogą wykonywać prawa głosu, ale nie mogą w ogóle uczestniczyć w zgromadzeniu wspólników. Pojęcie pracownika, o którym mowa w ww. przepisie należy odnosić do osób, z którymi zawarto umowę o pracę. Nie dotyczy to więc osób związanych ze spółką np. na podstawie umów cywilnoprawnych.

Poza powyższymi ustawowymi ograniczeniami sama umowa spółki może przewidzieć kolejne - w zakresie uczestniczenia w zgromadzeniu wspólników czy też wykonywania na nim prawa głosu. Pamiętać jednak należy, że umowa spółki nie może modyfikować ograniczeń przewidzianych Kodeksem spółek handlowych, a jedynie przewidywać dodatkowe.

Odnaleźć można w literaturze stanowisko, że umowa spółki nie może całkowicie wyłączyć udziału pełnomocnika w zgromadzeniu wspólników. Uzasadnieniem tego poglądu jest okoliczność, że przepis art. 243 § 1 ksh mówi jedynie o „ograniczeniach”, których nie należy utożsamiać z „wyłączeniem”. Jeżeli zatem ustawodawca dopuszczałby możliwość całkowitego wyłączenia drogą umowy udziału pełnomocnika w zgromadzeniu, wówczas w sposób wyraźny wskazałby taką możliwość w ww. przepisie.