Odstąpienie od umowy kupna-sprzedaży - kiedy możliwe?

Przeczytaj także: Odstąpienie od części umowy sprzedaży

Termin

Jedynym ograniczeniem realizacji opisywanego uprawnienia jest dziesięciodniowy termin na złożenie oświadczenia, liczony od dnia otrzymania towaru. Jeżeli umowa dotyczyła świadczenia usług, termin ten liczy się od dnia zawarcia umowy. Do dochowania terminu wystarczy wysłanie do sprzedawcy oświadczenia przed jego upływem.

Niejednokrotnie wskazany termin jest jednak znacznie dłuższy i wynosi nawet trzy miesiące, z uwagi na brak realizacji leżącego po stronie przedsiębiorcy obowiązku powiadomienia konsumenta o przysługującym mu uprawnieniu do odstąpienia od umowy. Jeżeli powiadomienie takie wpłynie do kupującego po rozpoczęciu biegu wskazanego wyżej trzymiesięcznego terminu, termin ten ulega odpowiedniemu skróceniu do dziesięć dni od tej daty.


Jak złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy?

Oświadczenie o odstąpieniu od umowy powinno zostać sporządzone w formie pisemnej. Złożenie go w innej formie np. ustnej lub w drodze korespondencji elektronicznej nie rodzi jednak skutku nieważności. Ograniczenia dowodowe w przypadku ewentualnego sporu sądowego są łagodzone w stosunku do konsumentów na mocy art. 74 § 2 k.c. Nie ulega jednak wątpliwości, że przedstawienie sporządzonego w formie pisemnej oświadczenia o odstąpieniu od umowy istotnie ułatwia prowadzenie postępowania dowodowego w ramach zainicjowanego procesu sądowego.

Obowiązki sprzedawcy

Oświadczenie o odstąpieniu od umowy jest jednostronnym oświadczeniem woli. Sprzedawca dla wywołania skuteczności oświadczenia nie musi dokonywać jego akceptacji lub się do niego ustosunkowywać.

Oprócz obowiązku zwrotu ceny, o czym była mowa wyżej, sprzedawca zobowiązany jest do wypłaty odsetek ustawowych w przypadku dokonania przez kupującego przedpłat związanych z zawieraną transakcją. Zwrot wzajemnych świadczeń powinien nastąpić w terminie 14 dni.

Istotny problem pojawia się na gruncie zagadnień związanych kosztami przesyłki towaru. Mamy bowiem do czynienia z kosztami wysłania towaru (do kupującego) oraz jego odesłania w przypadku odstąpienia od umowy. Nabywając towar w Internecie, zazwyczaj sprzedawcy wskazują wysokość ceny oraz dodatkowe koszty związane z dostarczeniem towaru, za które najczęściej płaci kupujący. O ile unormowania ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny pozwalają w sposób pośredni zinterpretować kto i w jakich sytuacjach zobowiązany jest do pokrycia kosztów odesłania towaru, to poważny dylemat pojawia się co do kosztów pierwotnego wysłania towaru. Problematyczne zagadnienie dość skromnie opisywane jest w literaturze.

Ważną wskazówką interpretacyjną stał się wyrok ETS z dnia 15 kwietnia 2010 r. w sprawie C-511/08, który wskazuje, że dostawca nie powinien obciążać konsumenta kosztami wysyłki towarów w przypadku wykonywania przez niego przysługującego mu prawa odstąpienia od umowy.

Autor: Joanna Basińska, Radca prawny w Kancelarii Prawniczej Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k.