Naruszenie praw pracownika a kodeks karny

Przeczytaj także: Co grozi za łamanie praw pracownika?

Niezgłoszenie danych dotyczących ubezpieczenia społecznego

Zadaniem przepisu art. 219 K.k jest ochrona praw pracownika w zakresie otrzymywania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkiem szefa jest zgłaszanie zgodnych z prawdą danych, które mają wpływ na prawo do świadczeń pracowniczych (emerytalnych, rentowych, w zakresie zasiłku chorobowego) oraz na ich wysokość. Pracodawca, który nie zgłasza, nawet za zgodą zainteresowanego, wymaganych danych albo zgłasza dane odbiegające od rzeczywistości może spodziewać się grzywny, kary ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Warto podkreślić, że ochrona w zakresie, który gwarantuje art. 219 K.k. przysługuje pracownikowi niezależnie od jego stanowiska w tej kwestii, a więc nawet w przypadku gdy np. pod naciskiem pracodawcy zrezygnował on ze zgłoszenia ubezpieczenia.

Narażenie zdrowia lub życia pracownika

Kodeks pracy statuuje odpowiedzialność pracodawcy za wszelkie wykroczenia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Na osobach odpowiedzialnych za stan bhp, które nie wypełniają ciążącego na nich obowiązku, narażając przy tym pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, ciąży również odpowiedzialność karna (art. 220 K.k.). Uchybienia w tym zakresie podlegają karze pozbawienia wolności do lat 3.

Wolą ustawodawcy, podmiotem omawianego przepisu nie jest jedynie pracodawca, ale wszystkie osoby, w których gestii leży nadzór nad przestrzeganiem zasad bhp. Odpowiedzialności nie uniknie więc np. brygadzista czy kierownik działu.

Przestępstwo w tym zakresie może zostać popełnione zarówno z winy umyślnej, jak i nieumyślnej. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeśli jednak dobrowolnie uchyli on grożące pracownikom niebezpieczeństwo, nie grozi mu żadna kara.

Niezawiadomienie o wypadku przy pracy

Przepisy prawa pracy obligują pracodawcę do podjęcia stosownych działań w razie, gdy na terenie firmy dojdzie do nieszczęśliwego zdarzenia z udziałem pracownika. Chodzi tu m.in. o niezwłoczne powiadomienie właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy. Niedopełnienie tego obowiązku może być brzemienne w skutkach.

Stosownie bowiem do art. 221 K.k., pracodawca, który wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie sporządza lub nie przedstawia wymaganej dokumentacji, podlega grzywnie do 180 stawek dziennych albo karze ograniczenia wolności. Co ważne, kara za powyższe uchybienia jest niezależna od powstania szkody po stronie pracownika.