Rządowy projekt ustawy o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA

zaproponowana w projekcie blokada rachunku generuje wypadku różnorodność i mnogość produktów na rynku rachunków
szereg wątpliwości.
finansowych uniemożliwiała by jego zastosowanie w części

przypadków.
Uwaga 2
Uwaga nieuwzględniona.
Brak przepisu, który normowałby maksymalny okres Projektodawca nie znajduje uzasadnienia dla wprowadzenia
blokowania rachunków finansowych w sytuacji kiedy proponowanego rozwiązania. Wskazać w szczególności należy, że
posiadacz tego rachunku (np. osoba fizyczna) mimo terminowy charakter blokady zniweczyłby cel jej ustanowienia, tj.
wyznaczenia terminu przez polską instytucję finansową w wyegzekwowanie złożenia oświadczenia o rezydencji podatkowej.
ogóle nie przedstawi oświadczenia i informacji niezbędnych
dla celów identyfikacji rachunków finansowych otwartych
między 1 lipca 2014 r. a dniem wejścia w życie projektowanej
ustawy, jako amerykańskich rachunków raportowanych.
Kwestia ta wymaga doprecyzowania w projekcie ustawy.
Pracodawcy RP
Proponowany przepis nie definiuje dostatecznie charakteru Uwaga nieuwzględniona.
blokady i nie precyzuje tego, czy dotyczy ona tylko wypłaty Zdaniem projektodawcy brak jest konieczności precyzowania tej
środków/transferu papierów wartościowych, czy też powinna kwestii. Formuła art. 21 ust. 8 jest w tym zakresie jednoznaczna i
uniemożliwiać również obrót na rachunku. Przepis nie określa wskazuje, że blokada będzie dotyczyła wszystkich wartości
również kwoty tej blokady ani kryteriów ustalenia jej majątkowych zgromadzonych na rachunku finansowym. Jedynym
wysokości „części wartości majątkowych”. Nie jest jasne, czy wyjątkiem będzie blokada rachunku zbiorczego, która będzie
blokada rachunku wyłącza możliwość obciążenia rachunku mogła dotyczyć części wartości majątkowych znajdujących się na
kwotą odsetek od salda debetowego lub obciążenia rachunku takim rachunku. Z kolei wartości majątkowe zdefiniowane zostały
kosztami prowizji i innych opłat związanych z prowadzeniem jako środki płatnicze, instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2
rachunku.
Zablokowanie
rachunków
zgodnie
z ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami
postanowieniami projektu ustawy uniemożliwi w naszej finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94 i 586 oraz z 2015 r. poz.
ocenie wypłatę środków z rachunku osób zmarłych, w tym 73), a także inne papiery wartościowe lub wartości dewizowe,
m.in. z tytułu kosztów pogrzebu, spadkobrania. Konieczne jest prawa majątkowe, rzeczy ruchome oraz nieruchomości.
również uregulowanie kwestii zbiegu instytucji blokowania
rachunków, wynikającej z przepisu ustawy, z instytucją
blokowania rachunków na potrzeby AML czy w związku z
zajęciami komorniczymi.
Izba Źomów
Uwaga 1
Uwaga nieuwzględniona.
Maklerskich
Mechanizm blokady rachunku jest bardzo niekorzystany Projektodawca nie znajduje uzasadnienia dla wprowadzenia
zarówno dla Klienta jak i dla firmy inwestycyjnej. W proponowanego rozwiązania. Wskazać w szczególności należy, że
przypadku gdy na rachunku inwestycyjnym Klienta znajdują umożliwienie podejmowania działań na rachunku finansowym
się instrumenty pochodne całkowite ograniczenie możliwości zniweczyłby cel jej ustanowienia, tj. wyegzekwowanie złożenia
działania na rachunku inwestycyjnym może doprowadzić do oświadczenia o rezydencji podatkowej.
olbrzymich strat, które Klient nie będzie w stanie pokryć i
obowiązek ich uregulowania w stosunku do rynku spadnie na
firmę inwestycyjną. Postuluje się zatem zmianę art. 20 ust. 8
w ten sposób, aby zapis ten przewidywał formę blokady
37

pozwalającą na działanie na rachunku inwestycyjnym, bez
możliwości wypływu z rachunku inwestycyjnego zarówno
papierów wartościowych jak i środków pieniężnych.

Uwaga 2
Uwaga uwzględniona.
Należałoby zastąpić w przedmiotowym ustępie określenie Uwzględniając przedmiotową uwagę dokonano korekty art. 21 ust.
„amerykański rachunek raportowy” określeniem „rachunek 8 (poprzednio art. 20 ust. 8) zastępując wyrażenie „amerykański
Klienta, który nie złożył oświadczenia”, gdyż w chwili rachunek raportowany” wyrażeniem „rachunek finansowy”.
blokowania nie mamy wiedzy czy jest to amerykański
rachunek raportowy czy nie.
Art. 20 ust. 9
Związek Banków
Poinformowanie posiadacza rachunku o jego blokadzie, Uwaga nieuwzględniona.
(obecnie art. 21 Polskich
wydaje się zbyteczne. Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 3 w W ocenie projektodawcy przewidziany w art. 21 ust. 7 ustawy
ust. 9)

skierowanym do posiadacza rachunku żądaniu, instytucja obowiązek informacyjny przyczyni się do osiągnięcia celu blokady
finansowa jest zobowiązana poinformować posiadacza rachunku w postaci wyegzekwowania obowiązku złożenia
rachunku, że w przypadku nieotrzymania oświadczenia i oświadczenia o rezydencji podatkowej. Informacja o blokadzie
informacji przed upływem terminu 180 dni, rachunek zostanie rachunku i warunkach jego odblokowania będzie przy ty stanowiła
zablokowany. Tym samym, posiadacz będzie miał wiedzę w swoiste potwierdzenie dokonania blokady.
zakresie konsekwencji niezłożenia stosownego oświadczenia.
Proponuje się zatem usunięcie tego przepisu, bowiem jego
wykonanie naraża instytucje na kolejne koszty związane z
implementacja FATCA.
Pracodawcy RP
Propozycja usunięcia tego przepisu, bowiem jego wykonanie Uwaga nieuwzględniona.
naraża instytucje na kolejne koszty związane z implementacją Uzasadnienie jak wyżej.
FATCA. Zwracamy uwagę na to, że ust. 3 tegoż artykułu
przewiduje, iż w skierowanym do posiadacza rachunku
żądaniu instytucja finansowa jest zobowiązana poinformować
posiadacza rachunku o tym, że w przypadku nieotrzymania
oświadczenia i informacji przed upływem terminu 180 dni
rachunek zostanie zablokowany. Tym samym posiadacz
uzyska wiedzę o konsekwencji niezłożenia stosownego
oświadczenia. Poinformowanie posiadacza rachunku o jego
blokadzie wydaje się już zbyteczne.
Art. 20 ust. 10
Izba Źomów
Wskazane jest doprecyzowanie w projektowanej ustawie czy Uwaga nieuwzględniona.
(obecnie art. 21 Maklerskich
blokadzie powinny podlegać również energia albo limity Pojęcie wartości majątkowych bazuje na definicji uregulowanej w
ust. 10)
wielkości produkcji lub emisji zanieczyszczeń.
ustawie z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu
pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Źz. U. z 2014 r. poz.
455). Pojęcie to obejmuje środki płatnicze, instrumenty finansowe
w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie
instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94 i 586 oraz z
2015 r. poz. 73), a także inne papiery wartościowe lub wartości
dewizowe, prawa majątkowe, rzeczy ruchome oraz nieruchomości.
38

W ocenie projektodawcy definicje tę należy uznać za zupełną.
Art. 20 ust. 12
Polska Izba
Propozycja zmiany określenia „w którym dokonano Uwaga częściowo uwzględniona.
(obecnie art. 21 Ubezpieczeń
identyfikacji rachunku” na „w którym nastąpiła blokada W celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwości na tle terminu
ust. 12)
rachunku”, z uwagi na spiętrzenie i kumulację w 2016 r. raportowania w projekcie ustawy zrezygnowano z odrębnej
danych za 2015 r., tj. danych klientów istniejących, danych regulacji dotyczącej tej kwestii w odniesieniu do rachunków
klientów nowych od dnia wejścia w życie ustawy oraz finansowych otwartych w okresie przejściowym, które
dodatkowo,
danych
klientów
objętych
procedurą zidentyfikowane zostały jako amerykańskie. Tym samym
alternatywną. W związku z tym, że będzie to pierwsze raportowanie tego rodzaju rachunków będzie się odbywało na
raportowanie, zasadnym jest wprowadzenie możliwie jak zasadach ogólnych określonych w art. 5 ust. 7 ustawy.
największego ograniczenia w przekazywanych danych, tak
aby ta kumulacja nie spowodowała przekazania
nieprawidłowych
informacji
zagrożonych
wysokimi
sankcjami karnoskarbowymi.
Art. 21
Związek Banków
Uwaga 1
Uwaga 1 i 2 uwzględniona.
(obecnie art.
Polskich
Źo 31 sierpnia 2015 r. możliwe będzie zaraportowanie Uwzględniając wątpliwości na tle przepisu przejściowego
23)

wyłącznie pozyskanych informacji, dotyczących roku 2014 i określającego termin pierwszego raportowania projektodawca
to pozyskanych do określonego momentu przed datą 31 zdecydował o przeformułowaniu jego treści oraz przesunięciu daty
sierpnia 2015 r., np. na tydzień – dwa tygodnie przed tym pierwszego raportowania. Zgodnie z art. 23 ustawy pierwszego
terminem granicznym (ponieważ nawet przy obecnym przekazania
informacji
o
amerykańskich
rachunkach
brzmieniu proponowanego art. 20 ust. 2 Projektu polska raportowanych polskie raportujące instytucje finansowe
instytucja ma na przeprowadzenie identyfikacji czas obowiązane będą dokonać w terminie do dnia 30 listopada 2015 r.
przekraczający tę datę). Ponadto, jak wynika z art. 20 ust. 12
Projektu, raportowanie po odblokowaniu rachunków,
dotyczących roku 2014, będzie się potencjalnie odbywać
przez kolejne lata po 31 sierpnia 2015 r.

Uwaga 2

Nie jest jasne, o jakie dane w art. 21 za rok 2014 chodzi.
Powinno być doprecyzowane, czy raport ten ma obejmować
tylko rachunki o wysokiej wartości – do nich i terminu w 2015
r. odwołuje się bezpośrednio IGA. Ponadto art. 20 projektu
ustawy również odnosi się do rachunków otwartych po dniu 1
lipca 2014 r., ale tutaj ma obowiązywać tryb szczególny
identyfikacji tych rachunków.

Uwaga 3
Uwaga nieuwzględniona.
W art. 21 określono termin przekazania informacji, tj. 31 W ocenie projektodawcy nie jest konieczne wskazywanie w
sierpnia 2015 r., natomiast nie ma terminu wydania przepisów ustawie terminów do wydania rozporządzeń wykonawczych.
wykonawczych do ustawy, które będą stosowane przy
przekazywaniu informacji, co może powodować trudności
raportowaniu przez polskie instytucje finansowe.

39

Polska Izba
Zgodnie z częścią II litera C Załącznika I do umowy FATCA, Uwaga uwzględniona
Ubezpieczeń
weryfikacja istniejących rachunków indywidualnych pod W projekcie ustawy wprowadzono zasadę, w myśl której

kątem występowania U.S. indicia musi zostać zakończona do procedury due dilligence dotyczące tzw. istniejących rachunków
30 czerwca 2016r. Brzmienie art. 21 projektu ustawy może indywidualnych będących rachunkami o wysokiej wartości należy
zaś wskazywać na skrócenie tego terminu. W związku z zakończyć w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie
powyższym wnosimy o doprecyzowanie art. 21 projektu projektowanej ustawy.
ustawy.
Pracodawcy RP
W zaproponowanym art. 21 ustalono termin przekazania Uwaga nieuwzględniona.
informacji na 31 sierpnia 2015 r. Nie wskazano natomiast W ocenie projektodawcy nie jest konieczne wskazywanie w
terminu wydania przepisów wykonawczych do ustawy, które ustawie terminów do wydania rozporządzeń wykonawczych.
będą stosowane przy przekazywaniu informacji ‒ co może
powodować trudności w raportowaniu przez polskie instytucje
finansowe.
Art. 24
Związek Banków
Niezmiernie istotny z punktu widzenia działalności Uwaga nieuwzględniona.
Polskich
operacyjnej instytucji finansowych oraz ich ewentualnej Projektodawca nie widzi uzasadnienia dla wydłużenia vacatio

odpowiedzialności za przestrzeganie projektowanej ustawy legis. Należy zauważyć, że projektowana ustawa dotyczy jedynie
jest odpowiednio dłuższy termin na wdrożenie obowiązków z szczegółowego wykonania umowy FATCA, której treść dostępna
ustawy, która zgodnie założeniami projektu ma wejść w życie jest dla instytucji finansowych od października 2014 r.
w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia. W tym kontekście celowe
byłoby wydłużenie do co najmniej 30 dni vacatio legis.
Pracodawcy RP
Wydłużenie vacatio legis do minimum 30 dni, ze względu na Uwaga nieuwzględniona.
charakter oraz zakres niniejszego projektu ustawy.
Uzasadnienie jak wyżej.
Uzasadnienie
Polska Izba
Uwaga 1
Uwaga bezprzedmiotowa.
Ubezpieczeń
W pkt 6 zdania 2 uzasadnienia do projektu ustawy, w którym Analiza uzasadnienia nie wykazała wskazanej w uwadze
Ministerstwo Finansów wskazuje na brak możliwości nieprawidłowości.
zawarcia umowy w przypadku braku oświadczenia klienta.
Jest to rozwiązanie odmienne od brzmienia art. 4 ust. Umowy
FATCA, który wskazuje wprost, że dla osób odmawiających
współpracy wymagane jest przekazane informacji w raporcie.
Uwaga 2
Uwaga uwzględniona.
W pkt. 10 uzasadnienia Ministerstwo Finansów wskazuje, że W projekcie ustawy dodano zapis, w myśl którego wszelkie
nieprawdziwe złożenie oświadczenia przez klienta będzie oświadczenia i wyjaśnienia wymagane na podstawie niniejszej
penalizowane na podstawie art. 233§6 KK i, tym samym, ustawy oraz procedur sprawdzających, o których mowa w art. 5
formularze powinny zawierać informację o odpowiedzialności ust. 2, związane z identyfikacją rachunków finansowych składane
karnej. Zgodnie jednak z ww. przepisem, możliwość są pod rygorem odpowiedzialności karnej za podanie danych
odebrania od klienta oświadczenia pod rygorem niezgodnych ze stanem faktycznym. Regulacja ta obejmie
odpowiedzialności karnej istnieje wyłącznie w przypadku, oświadczenia i wyjaśnienia składane w ramach procedury
jeżeli przepis ustawy przewiduje taką możliwość. weryfikacji nowych rachunków jak i weryfikacji rachunków
Proponujemy zatem, aby projekt ustawy przewidywał rygor otwartych w okresie od 1 lipca 2014 r. do dnia wejścia w
40

odpowiedzialności karnej dla oświadczeń klienta.
projektowanej ustawy składanych w ramach procedury
uregulowanej w art. 21 projektu ustawy. Przepis ten wzoruje się na
art. 9e ust. 5 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu
praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Źz. U. z 2014 r.
poz. 455). Na skutek dodania ww. zapisu nieprawdziwe złożenie
oświadczenia przez klienta będzie penalizowane na podstawie art.
233 § 6 KK.

2.
Przedstawienie wyników zasięgnięcia opinii, dokonania konsultacji albo uzgodnienia projektu z właściwymi organami i instytucjami Unii Europejskiej,
w tym Europejskim Bankiem Centralnym .
Projekt nie wymaga zasięgnięcia opinii, dokonania konsultacji oraz uzgodnienia z właściwymi organami i instytucjami Unii Europejskiej, w tym Europejskim
Bankiem.
3.
Podmioty, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem w trybie przepisów o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Brak zgłoszeń w trybie przepisów o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.


41