Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

– 20 –

FGŚP
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
FP
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
NFZ
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
FUS
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Saldo ogółem
21,55
22,68
24,01
25,32
26,72
28,10
29,46
30,87
32,27
33,69
35,15
309,82
budżet państwa
1,07
1,17
1,28
1,40
1,52
1,64
1,76
1,88
2,00
2,12
2,25
18,08
JST
1,12
1,23
1,35
1,47
1,59
1,72
1,84
1,97
2,10
2,22
2,36
18,97
FGŚP
0,05
0,05
0,05
0,05
0,06
0,06
0,06
0,07
0,07
0,07
0,07
0,66
FP
1,15
1,21
1,27
1,34
1,41
1,47
1,54
1,61
1,68
1,75
1,82
16,24
NFZ
3,15
3,30
3,47
3,65
3,84
4,02
4,20
4,39
4,58
4,77
4,97
44,34
FUS
15,00
15,73
16,57
17,41
18,31
19,19
20,06
20,95
21,85
22,76
23,69
211,52
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł] – 67% wynagrodzenia przeciętnego
(ceny stałe z …… r.)
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Łącznie
(0–10)
Dochody ogółem
33,56
35,39
37,50
39,50
41,62
35,67
37,36
39,02
40,06
41,11
42,19
423,0
budżet państwa
2,11
2,27
2,45
2,62
2,81
-0,94
-0,95
-0,96
-0,98
-1,00
-1,02
6,4
JST
2,21
2,38
2,57
2,75
2,94
-0,98
-0,99
-1,00
-1,02
-1,05
-1,07
6,7
FGŚP
0,07
0,07
0,08
0,08
0,09
0,09
0,10
0,10
0,10
0,11
0,11
1,0
FP
1,74
1,83
1,93
2,03
2,14
2,24
2,34
2,45
2,55
2,66
2,76
24,7
NFZ
4,75
5,00
5,28
5,55
5,83
6,11
6,39
6,68
6,98
7,30
7,62
67,5
FUS
22,67
23,84
25,18
26,46
27,82
29,15
30,48
31,76
32,42
33,10
33,78
316,7
Wydatki ogółem
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
budżet państwa
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
JST
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
FGŚP
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
FP
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
NFZ
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
FUS
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Saldo ogółem
33,56
35,39
37,50
39,50
41,62
35,67
37,36
39,02
40,06
41,11
42,19
423,00
budżet państwa
2,11
2,27
2,45
2,62
2,81
-0,94
-0,95
-0,96
-0,98
-1,00
-1,02
6,42
JST
2,21
2,38
2,57
2,75
2,94
-0,98
-0,99
-1,00
-1,02
-1,05
-1,07
6,74
FGŚP
0,07
0,07
0,08
0,08
0,09
0,09
0,10
0,10
0,10
0,11
0,11
1,01
FP
1,74
1,83
1,93
2,03
2,14
2,24
2,34
2,45
2,55
2,66
2,76
24,67
– 21 –

NFZ
4,75
5,00
5,28
5,55
5,83
6,11
6,39
6,68
6,98
7,30
7,62
67,48
FUS
22,67
23,84
25,18
26,46
27,82
29,15
30,48
31,76
32,42
33,10
33,78
316,67

Źródła finansowania


Dodatkowe informacje,
Wpływy do budżetu państwa zostały obliczone w oparciu o Wytyczne dotyczące stosowania
w tym wskazanie źródeł jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków
danych i przyjętych do
finansowych projektowanych ustaw (czerwiec 2014).
obliczeń założeń
Liczbę osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony, których umowa
zostaje rozwiązana, oszacowano na podstawie struktury osób zatrudnionych na czas określony
w zależności od okresu, na jaki jest zawarta umowa (BAEL). Następnie przełożono procentowe
udziały ww. osób na liczbę osób rejestrujących się w urzędach pracy z powodu rozwiązania
umowy o pracę (CeSAR).
W obliczeniach wzięto pod uwagę dwa prognozowane możliwe scenariusze – 1) osoby są
zatrudnione za płacę minimalną (niższa wartość) lub 2) osoby są zatrudnione za 67% średniej
płacy (wyższa wartość). Przy obliczaniu wpływów do budżetu państwa oszacowano efekt netto
wprowadzanych zmian, tj. konieczność wypłaty przez pracodawców dodatkowego
wynagrodzenia w związku z wydłużeniem okresu wypowiedzenia. Od wysokości tego
wynagrodzenia zostały obliczone wpływy z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne oraz
podatku PIT. Wpływ do JST to wartość 51,19% z PIT.

7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki – wynagrodzenie minimalne
Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
2
3
5
10
Łącznie (0–10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
-17,9
-18,8
-19,8
-20,8
-22,9
-28,3
-252,4
pieniężnym
sektor mikro-, małych







(w mln zł,
i średnich
-38,9
-40,8
-43,0
-45,1
-49,7
-61,4
-548,1
ceny stałe
przedsiębiorstw
z 2014 r.)
rodzina, obywatele oraz
47,0
49,3
52,0
54,6
60,1
74,3
663,1
gospodarstwa domowe
Skutki – 67% wynagrodzenia przeciętnego
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
-27,1
-28,5
-30,1
-31,6
-34,8
-42,5
-382,5
pieniężnym
sektor mikro-, małych
-58,7
-61,8
-65,3
-68,6
-75,6
-92,4
-830,6
(w mln zł,
i średnich
ceny stałe
przedsiębiorstw
z 2014 r.)
rodzina, obywatele oraz
71,1
74,7
78,9
82,9
91,4
112,8
1006,9

gospodarstwa domowe
W ujęciu
przedsiębiorstwa
Wpływ projektowanych zmian na sytuację przedsiębiorstw może mieć charakter
niepieniężnym
wielowymiarowy, ale przede wszystkim zależny od indywidualnych decyzji
samych przedsiębiorców.
Z jednej strony wprowadzenie zależnych od stażu pracy okresów wypowiedzeń
umów na czas określony oraz zrównanie ich z umowami na czas nieokreślony
może spowodować zwiększenie kosztów rozwiązywania umów terminowych
z pracownikami, przy założeniu, że pracownicy, z którymi pracodawca rozwiązuje
umowę, przestają świadczyć pracę od pierwszego dnia okresu wypowiedzenia,
np. w związku ze zwolnieniem z obowiązku świadczenia pracy w tym okresie.
Trudno jednak zakładać, że wszystkie osoby, którym wypowiedziano umowę
o pracę, znajdą się w takiej sytuacji, stąd też trzeba założyć, że jedynie część
pracowników w okresie wypowiedzenia nie będzie świadczyć pracy na rzecz
pracodawcy. Dlatego też dodatkowe koszty (straty) po stronie pracodawców będą
proporcjonalnie mniejsze, jednakże oszacowanie ich wysokości jest utrudnione
w związku z brakiem informacji dotyczących produktywności pracowników
w okresie wypowiedzenia oraz skali świadczenia pracy w tym okresie, tj. liczby
dni świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia.
– 22 –


W związku z kumulacją stażu pracy u danego pracodawcy i związanego z nim
odpowiednio dłuższego okresu wypowiedzenia, pracodawcy mogą wstrzymywać
się z wypowiedzeniem umowy na czas określony, zaś umowy będą rozwiązywały
się z upływem terminu, na który zostały zawarte. Pozwoli to uniknąć stosowania
relatywnie długich okresów wypowiedzenia w przypadku krótkich umów
czasowych. Kolejną możliwą zmianą jest zmiana struktury zatrudnienia, która
charakteryzować się będzie rosnącą liczbą umów bezterminowych. Pracodawcy
będą skłonni rzadziej podpisywać umowę na czas określony na kilkuletni okres,
gdyż taka umowa będzie charakteryzowała się takim samym okresem ochrony jak
umowa na czas nieokreślony, a tym samym taką samą elastycznością jak umowa
na czas nieokreślony, oraz będzie przekształcała się, po upływie określonego
w projekcie ustawy okresu, w umowę na czas nieokreślony.
Każdorazowo będzie to indywidualna decyzja pracodawców uwzględniająca
sytuację w przedsiębiorstwie.

rodzina, obywatele oraz
Wszystkie wymienione powyżej możliwe straty/koszty dla pracodawców będą
gospodarstwa domowe
jednocześnie korzyścią dla budżetów gospodarstw domowych.
rynek pracy
Konsekwencjami występowania dualizmu na rynku pracy, które głównie dotykają
pracowników, są przede wszystkim:
– mniejsze szanse stabilizacji zawodowej – według danych EU-SILC, mniej niż
30% Polaków zatrudnionych czasowo po roku uzyskało stałe zatrudnienie,
a niecałe 50% osób w wieku 18–29 lat uzyskało je po trzech latach. Diagnoza
Społeczna 2013 wskazuje, że osoby pracujące na czas określony w 2011 r. miały
dwa lata później prawie trzykrotnie wyższe ryzyko bezrobocia niż osoby pracujące
w 2011 r. na czas nieokreślony (9,2% względem 2,8%) oraz ponad dwukrotnie
mniejsze szanse na umowę na czas nieokreślony (36% względem 79%),
– gorsze perspektywy rozwoju zawodowego – pracodawcy zatrudniający osoby na
czas określony, a niejednokrotnie traktujący je w zastępstwie umów na okres
próby, minimalizują koszty związane z podnoszeniem kwalifikacji swoich
pracowników. W 2013 r. spośród osób, które zostały skierowane na szkolenia
z inicjatywy pracodawcy, zaledwie 20% osób stanowiły osoby z umową
o określonym terminie jej zakończenia.

W związku z proponowanymi rozwiązaniami, które powinny przyczynić się do
ograniczenia stosowania umów na czas określony, powinno nastąpić zmniejszenie
ryzyka utraty pracy, przy jednoczesnym wzroście umiejętności i kwalifikacji osób
pracujących.

Jedną z miar określającą stopień elastyczności lub sztywności prawnej ochrony
zatrudnienia jest indeks EPL (Employment Protection Index) opracowany przez
OECD.
Indeks ten uwzględnia oba wymiary elastyczności prawa pracy, czyli stopień
regulacji stosunku pracy oraz różnorodność jego form. Porównuje on stopień
usztywnienia ustawodawstwa chroniącego zatrudnienie i obejmuje analizę:
– procedur i kosztów ponoszonych przy zwolnieniach pracowników zatrudnionych
na czas nieokreślony,
– procedur stosowanych przy zatrudnianiu pracowników na czas określony lub na
podstawie umów tymczasowych,
– specyficznych wymogów związanych ze zwolnieniami grupowymi.

Wartości indeksu z 2013 r. wskazują, że Polska charakteryzuje się przeciętnie
wysokim stopniem ochrony przed zwolnieniami pracowników zatrudnionych na
podstawie umów na czas nieokreślony, przy jednocześnie relatywnie elastycznych
regulacjach w przypadku umów czasowych – stopień ochrony przed zwolnieniem
pracowników na umowach na czas określony jest niemal dwukrotnie niższy od
średniej dla krajów OECD (wartości indeksu EPL 2013). Przewiduje się, że
projektowane regulacje zmniejszą elastyczność umów na czas określony, a tym
samym wpłyną na wartość indeksu EPL.
Niemierzalne
rodzina, obywatele oraz
W zależności od indywidualnych decyzji pracodawców i pracowników może
gospodarstwa domowe
zostać zwiększone lub zmniejszone poczucie stabilności zatrudnienia. Tym
– 23 –

samym odpowiednio podjęcie decyzji o założeniu rodziny bądź nie.
Dodatkowe informacje,
Koszty dla przedsiębiorców oraz korzyści dla pracodawców zostały obliczone w oparciu o Wytyczne
w tym wskazanie
dotyczące stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą
źródeł danych
oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw (czerwiec 2014).
i przyjętych do
Liczbę osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony, których umowa zostaje
obliczeń założeń
rozwiązana, oszacowano na podstawie struktury osób zatrudnionych na czas określony w zależności
od okresu, na jaki jest zawarta umowa (BAEL). Następnie przełożono procentowe udziały ww. osób
na liczbę osób rejestrujących się w urzędach pracy z powodu rozwiązania umowy o pracę (CeSAR).
W obliczeniach wzięto pod uwagę dwa prognozowane możliwe scenariusze – 1) osoby są
zatrudnione za płacę minimalną (niższa wartość) lub 2) osoby są zatrudnione za 67% średniej płacy
(wyższa wartość). Przy obliczaniu kosztów dla pracodawców wzięto pod uwagę wynagrodzenia
wraz z pozapłacowymi kosztami pracy, zaś przy korzyściach dla pracowników wzięto pod uwagę
płacę netto.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że wskazane wartości są efektem netto, czyli zwiększeniem
potencjalnych kosztów i korzyści przy obecnych kosztach rozwiązywania umów na czas określony
z dwutygodniowym wypowiedzeniem (dla umów zawartych na co najmniej 6 miesięcy).
Przy wprowadzeniu dodatkowego okresu wypowiedzenia, tj. 2 tygodni dla umów, w przypadku
których staż pracy pracownika jest krótszy niż 6 miesięcy, nie oszacowano efektu netto. W obecnie
obowiązującym stanie prawnym pracodawcy nie mogą wypowiadać takich umów, czyli są i tak
zmuszeni do opłacania wynagrodzenia pracownikowi przez okres trwania umowy. Jest to
niewątpliwie korzyść dla pracodawcy przy założeniu, że przykładowo nie będzie musiał wypłacać
wynagrodzenia za 3 dodatkowe miesiące, a jedynie za 2 tygodnie. Nie ma jednak możliwości
oszacować, poza arbitralnym przyjęciem, że średnio umowy trwają np. 3 miesiące (połowa okresu
wymaganego stażu u jednego pracodawcy).
8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
x nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli
nie
zgodności).
x nie dotyczy
zmniejszenie liczby dokumentów
zwiększenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
zwiększenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne:
inne:

Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
tak
elektronizacji.
nie
x nie dotyczy

Komentarz:




9. Wpływ na rynek pracy
Brak wpływu na rynek pracy.

10. Wpływ na pozostałe obszary



środowisko naturalne
demografia
informatyzacja
sytuacja i rozwój regionalny
mienie państwowe
zdrowie
inne:

Omówienie wpływu
Brak wpływu na ww. obszary.



– 24 –

11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego

Z upływem 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.

12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane?

13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)