Komisyjny projekt ustawy o broni i amunicji

projektodawca zakłada, docelowo, a więc po okresie ok. 10 lat obowiązywania ustawy, na
każdy 1000 mieszkańców przypadnie 30 pozwoleń na broń (w chwili obecnej wskaźnik ten
wynosi 4 pozwolenia na 1000 mieszkańców). W związku z tym należy przypuszczać, iż
koszty zatrudnienia osób zajmujących się wydawaniem pozwoleń na broń radykalnie
wzrosną. Konieczne byłoby także zapewnienie pomocy prawnej w każdym Wydziale z uwagi
na fakt, iż skargi kasacyjne do sądu mogą być przygotowywane wyłącznie przez adwokatów
lub radców prawnych a przecież prawo do takiego działania przysługuje nie tylko skarżącemu
ale także i pozwanemu organowi Policji. Komendy wojewódzkie Policji co prawda posiadają
zespoły, czy też pojedyncze stanowiska radców prawnych, ale z uwagi na ilość skarg
kierowanych do sądów administracyjnych przez osoby, które nie otrzymały pozwolenia na
broń, bądź którym je cofnięto oraz konieczność uczestniczenia w rozprawach, wątpliwe jest
czy mogłyby realizować swoje dodatkowe zadania zajmujące bardzo wiele czasu.
Brak możliwości przesunięcia osób zatrudnionych w Wydziale Postępowań
Administracyjnych Biura Prawnego KGP do komend wojewódzkich Policji wynikałby także
z konieczności realizacji innych obowiązków. Należy bowiem zauważyć, iż Komendant
Główny Policji pozostaje nadal organem odwoławczym w sprawach realizowanych w
pierwszej instancji przez komendantów wojewódzkich Policji, wynikających m.in.
z następujących ustaw:
• z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz.
1221, z późn. zm.),
• z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych (Dz. U.

z 2002 r. Nr 12, poz. 110, z późn. zm.),
• z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej

w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją
oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz. U.
Nr 67, poz. 679, z późn. zm.),
• z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku
cywilnego (Dz. U. Nr 117, poz. 1007, z późn. zm.).
Należy też wziąć pod uwagę, że zgodnie z projektowaną regulacją – komendanci powiatowi
Policji będą zobowiązani do przejęcia prowadzonego dotychczas przez komendy
wojewódzkie Policji depozytu broni, co też wiąże się z nakładami finansowymi na stworzenie
odpowiednich warunków lokalowych oraz koniecznością zatrudnienia osoby do
wykonywania tej czynności. Wprawdzie projekt nie reguluje wprost tej kwestii, to jednak nie
można zapominać, że obecnie w depozytach komend wojewódzkich Policji (Komendy
Stołecznej Policji) znajduje się ogromna ilość broni, co do której powinny zostać określone
zasady dalszego postępowania.

Rejestr broni palnej (art. 11)
Projekt niesłusznie stawia zarzut prowadzenia przez Komendanta Głównego Policji
rejestru pozwoleń na broń bez podstawy prawnej i z naruszeniem przepisów ustawy
o ochronie danych osobowych oraz iż obecny system ewidencji stwarza pole do błędów i
nadużyć. Podstawą prawną do prowadzenia takiego rejestru jest bowiem art. 27 ust. 2 ustawy
o broni i amunicji. Zauważyć przy tym należy, że zmiana organu prowadzącego ewidencję
oraz przeniesienie właściwości organów w sprawach pozwoleń na broń na komendantów
powiatowych Policji (ponad 300 jednostek) nie tylko nie poprawi jakości i szybkości
zapisywania danych w ewidencji, ale na dodatek skutkować będzie nieuzasadnionymi
istotnymi kosztami finansowymi (stworzenie nowego systemu ewidencji, a w jednostkach
Policji - nowych komórek organizacyjnych, a więc i konieczność zapewnienia dodatkowych
etatów).


5
Zniesienie obowiązku badań specjalistycznych (art. 12 ust. 3 pkt 2, art. 13 ust. 5 pkt 3)
oraz powiadomienie organu właściwego do cofania uprawnień do posiadania broni
(art. 43)

Projekt zakłada uproszczenie, w stosunku do obowiązujących przepisów,
uzyskiwania orzeczenia lekarskiego i odstępuje w ogóle od badania potencjalnego posiadacza
pozwolenia przez psychologa. Jednocześnie jednak projektodawca w art. 10 pkt 3 stwierdza,
że broni i amunicji nie może posiadać osoba, u której stwierdzono istotne zaburzenie
funkcjonowania psychologicznego. Zatem przy braku badań psychologicznych nie wiadomo
w jaki sposób ustalane będzie wystąpienie tej negatywnej przesłanki, wg zamysłów
projektodawców, wydania lub cofnięcia pozwolenia na broń. Dodatkowo nie można zgodzić
się z tezą, iż lekarz rodzinny powinien wypowiadać się co do zdolności danej osoby do
dysponowania bronią. Trudno bowiem uznać, iż na podstawie krótkiej wizyty lekarskiej uda
się ustalić predyspozycje danej osoby do tego celu, jak również ocenić potrzebę zasięgnięcia
opinii lekarzy specjalistów. Ponadto brak jest określenia wymogów, jakie to zaświadczenie
powinno spełniać.
Ponadto, powyższy projekt nie przewiduje wymogu okresowych badań lekarskich, a z badań
psychologicznych rezygnuje się całkowicie, ograniczając wymogi do przedstawienia
nieprecyzyjnego w treści zaświadczenia lekarza rodzinnego. Tym bardziej więc wątpliwa
będzie możliwość ujawnienia przez lekarza rodzinnego związku pomiędzy stanem pacjenta, a
faktem, iż osoba ta posiada pozwolenie na broń, które powinno zostać cofnięte właśnie ze
względu na stan zdrowia posiadacza pozwolenia.
Zauważyć też należy, iż w aktualnej sytuacji służby zdrowia obciążanie lekarzy rodzinnych
dodatkowymi obowiązkami, nie związanymi z udzielaniem pomocy medycznej i profilaktyką
zdrowotną jest po prostu nieracjonalne.
W projekcie ustawy, w art. 43 ust. 2 nakłada się na prokuraturę, sądy oraz lekarzy obowiązek
powiadamiania organu właściwego do cofania uprawnień do posiadania broni o zaistnieniu
okoliczności uzasadniających cofnięcie pozwolenia. Jednakże nie w każdym przypadku
podmioty te będą posiadać informacje o fakcie, iż dana osoba posiada pozwolenie na broń,
chyba że będzie istniał bezpośredni związek pomiędzy faktem posiadania broni przez osobę, a
czynnościami sądu, prokuratora czy lekarza. Projektowane brzmienie art. 43 ust. 2
wymagałoby więc, w celu przestrzegania zawartego tam zobowiązania, każdorazowego
zasięgania przez sąd, prokuraturę i lekarza informacji, czy osoba, wobec której toczą się
czynności czy przeprowadzane są jakiekolwiek badania lekarskie, posiada pozwolenie na
broń, co wydaje się niewykonalne. Co więcej, przepis powyższy może się odnosić także do
innych podmiotów/organów (poprzez użycie wyrazów „w szczególności”).
Brak egzaminu (art. 12)
Projekt odchodzi od wydawania pozwoleń na broń do konkretnego celu oraz zwalnia
osoby chcące posiadać obywatelską kartę broni od zdawania egzaminu a w przypadku
pozwolenia podstawowego przewidziano tylko egzamin teoretyczny. Jakie zatem racje
interesu społecznego (ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego) przemawiają za takim
rozwiązaniem, skoro pozwolenie na posiadanie broni groźnej dla życia i zdrowia ludzi mogą
uzyskać osoby, które nie wykażą się praktycznymi umiejętnościami posługiwania się bronią?
Broń obiektowa (art. 15)
Zamknięty katalog podmiotów, które mogą uzyskać pozwolenie obiektowe wyklucza
możliwość wydania pozwolenia na broń, np. szkołom, które nie prowadzą żadnej z
wymienionych rodzajów działalności (nie szkolą bowiem w zakresie strzeleckim - pkt 3).
Dodatkowo pkt 1 narusza przepisy ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu
działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi,
bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.

6
Jeśli intencją autorów projektu było aby przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie
wytwarzania broni i amunicji lub obrotu bronią i amunicją mieli pozwolenie na broń w celu
zapewnienia bezpieczeństwa sobie i pracownikom zarówno w sklepie jak i podczas
przewożenia broni, to przepis art. 15 pkt 1 został sformułowany nieprawidłowo.
Obecne jego brzmienie wskazuje, że przedsiębiorcy chcąc prowadzić działalność gospodarczą
w przedmiotowym zakresie muszą posiadać pozwolenie na broń obiektową, co nie jest
zgodne z prawem, bowiem do tego niezbędna jest wyłącznie koncesja.
Broń muzealna (art. 16)
Uregulowania w zakresie broni muzealnej stanowią wypełnienie luki prawnej
w zakresie szczegółowych zasad jej przechowywania i przewożenia. Obecnie odbywa się to
na ogólnych zasadach odnoszących się do wszystkich eksponatów muzealnych, bez
zwrócenia szczególnej uwagi na broń. Niemniej jednak regulacje te – choć niezbędne – winny
znaleźć się w przepisach wydanych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a nie
w ustawie o broni i amunicji.
Ponadto, projektowany art. 8 pkt 5 zawiera istotne sprzeczności – skoro bowiem placówki
muzealne – działając na podstawie odrębnych przepisów prawa mogą kupować wszelką broń
i amunicję, to po pierwsze zbędne jest wydawanie im pozwolenia i to na dodatek ograniczone
przedmiotowo tylko do niektórych rodzajów broni i amunicji wskazanych w projekcie – a po
drugie – nieporozumieniem jest zrównanie statusu kolekcjonerów broni i amunicji z
placówkami muzealnymi. Problematyczna jest również możliwość nieograniczonego
posiadania broni palnej w ramach prywatnych kolekcji m.in. ze względu na nieokreślone
źródło pozyskiwania eksponatów i zakres ich chronienia (sposobu przechowywania).
Europejska karta broni palnej (art. 17)

Brak jest jednoznacznego wskazania, iż Europejska Karta Broni Palnej (EKBP) jest
dokumentem mogącym dotyczyć tylko broni palnej (art. 17 ust. 1, art. 32). Z projektu ustawy
można bowiem wnioskować, iż dokument ten może być wydawany także na innego rodzaju
broń, niż broń palna.
Ponadto należy mieć na uwadze, iż EKBP może być wydawana wyłącznie osobom
fizycznym, a nie jak projektodawcy przewidują, również innym podmiotom. Świadczyć o tym
może obowiązujący w całej Unii Europejskiej wzór graficzny EKBP określony
w Zaleceniach Komisji z dnia 28 grudnia 2004 r. uzupełniających zalecenia 96/129/KE
w sprawie Europejskiej karty broni palnej. Mając powyższe na uwadze, nie można
wprowadzać od niego odstępstw, polegających m.in. na wprowadzaniu nieprzewidzianych w
prawie unijnym danych, np. odnoszących się do innych niż osoby fizyczne podmiotów (firma,
REGON lub siedziba podmiotu), czy pominięć np. rubryki przewidującej wprowadzenie
zdjęcia posiadacza EKBP.
Projektowany art. 32 wydaje się być wadliwy. Zgodnie z art. 12 ust. 1 dyrektywy 91/477
posiadanie broni palnej w trakcie podróży przez dwa lub więcej Państw Członkowskich jest
niedozwolone, chyba że osoba podróżująca uzyska pozwolenie każdego z tych Państw
Członkowskich. Pozwolenie takie wpisuje się do EKBP, którą osoba podróżująca przedstawia
na każde żądanie władz Państw Członkowskich.
Dyrektywa przewiduje tylko jedno odstępstwo od tego wymogu, a mianowicie w stosunku do
myśliwych lub strzelców sportowych (art. 12 ust. 2), którzy posiadają przy sobie europejską
kartę broni palnej, w której wymieniona jest ta broń, oraz że są w stanie uzasadnić powody
podróży, w szczególności poprzez przedstawienie zaproszenia lub innego dowodu
działalności związanej z myślistwem lub strzelectwem sportowym w docelowym państwie
członkowskim.
Z powyższego wynika, iż projektodawca mylnie interpretuje zasady przewidziane w art. 12
w/w dyrektywy.

7
Brak kompleksowości uregulowań
Projekt nieprecyzyjnie reguluje zasady noszenia broni.
Projekt nie reguluje kwestii:
• postępowania z bronią po cofnięciu pozwolenia lub rezygnacji osoby z posiadania broni,
• pozostawienia broni w dyspozycji osoby, która utraciła pozwolenie lub nie zdała
egzaminu, czy też naruszyła zakaz przesyłania broni za pośrednictwem operatora
pocztowego,
• kto i na jakich zasadach powoływałby komisję egzaminacyjną, trybu jej działania i
sposobu utrwalania przebiegu egzaminu.

Projekt ustala natomiast zamknięty katalog powodów ubiegania się o broń, wykluczając w ten
sposób możliwość ubiegania się o pozwolenie na broń np. do ochrony osobistej czy ochrony
osób i mienia.
Przesyłanie broni za pośrednictwem operatorów pocztowych (art. 23)
Projektowany art. 23 ustawy pomija organy celne, które według obecnie obowiązujących
przepisów – oprócz jednostek przewożących przesyłki pocztowe, w razie stwierdzenia
przypadku naruszenia zakazu przesyłania broni lub amunicji, zatrzymują przesyłkę,
zawiadamiając o tym najbliższy organ Policji, który jest zobowiązany do jej niezwłocznego
protokolarnego przejęcia do depozytu.
Pracownicy ochrony (art. 29)
Projekt zawiera pewne uregulowania odnoszące się do pracowników ochrony, co wydaje
się być niedopuszczalne. Zasady wykonywania przez nich zadań służbowych,
i wyposażenia uregulowane są w ustawie o ochronie osób i mienia i nie jest zasadne
wprowadzanie regulacji w tym zakresie w ustawie o broni i amunicji.
Według autorów projektu, pracownik ochrony używa do wykonywania czynności broni
własnej lub broni obiektowej, ale tylko wówczas gdy ma licencję pracownika ochrony
fizycznej i dysponuje rozszerzonym pozwoleniem na broń.
Podkreślić należy, że licencjonowani pracownicy ochrony są przeszkoleni także z zasad
dotyczących posługiwania się bronią, a więc stawianie im wymogu posiadania własnego
pozwolenia jest pozbawione uzasadnienia. Tym bardziej, że nie każdy z nich byłby
zainteresowany takim rozwiązaniem.
Dodatkowo projektodawca zapomina, iż nie każdy rodzaj zadań wykonywanych przez
pracowników ochrony wymaga posiadania broni służbowej, co więcej niektóre zadania wręcz
zabraniają posługiwania się bronią. Istotne jest także to, że pracownicy ochrony mogą używać
broni służbowej tylko w granicach chronionych obiektów (z wyjątkiem wykonywania
konwojów), a w stosunku do broni prywatnej nie obowiązują ograniczenia tego rodzaju.
Obrobione istotne części broni (art. 4)
Wprowadzenia pojęcia „obrobionych istotnych części broni” zasługuje na aprobatę.
Projekt zakłada, że są to takie części, które mogą być zamontowane w broni i pełnić swe
funkcje użytkowe bez konieczności dalszej specjalistycznej obróbki. Aktualne przepisy
posługują się wyłącznie pojęciem „istotnych części” bez względu na to w jakim są stanie i
czy mogłyby zostać wykorzystane.

Zgoda przewozowa i uprzednia zgoda przewozowa (art. 33 i 39 ust. 2)
W Unii Europejskiej zasady obrotu bronią palną i amunicją zostały określone
w art. 11 dyrektywy Rady 91/477/EWG z dnia 18 czerwca 1991 r. w sprawie kontroli

8
nabywania i posiadania broni oraz oparte są na blisko 30 letnim zwyczaju. Mechanizm
kontroli obrotu bronią palną lub amunicją przewidziany w tej regulacji prawnej opiera się na
nierozerwalnych ze sobą dwóch instrumentach prawnych: zgodzie przewozowej i uprzedniej
zgodzie przewozowej. Osoba chcąca sprzedać broń palną swojemu kontrahentowi z innego
Państwa Członkowskiego informuje właściwe władze w swoim państwie, iż zamierza zbyć
broń palną. W praktyce przedkłada ona otrzymaną od kupującego uprzednią zgodę
przewozową, na podstawie której właściwe władze państwa sprzedawcy poświadczają lub
wydają dokument zgody przewozowej. Dzięki temu, iż właściwe władze obu stron transakcji
każdorazowo przesyłają sobie dokumenty zgód przewozowych i uprzednich zgód
przewozowych, zapewniona jest ścisła kontrola obrotu bronią palną. Ponadto dyrektywa
91/477 stanowi, że oba dokumenty muszą przez cały czas towarzyszyć broni palnej, aż do
miejsca docelowego.

O ile projektodawca uregulował w pewnym zakresie instytucję uprzedniej zgody
przewozowej (art. 33) to pominął drugie ogniwo unijnego mechanizmu obrotu bronią palną –
a mianowicie instytucję zgody przewozowej. Można domniemywać, iż w zamyśle
projektodawcy zaświadczenie uprawniające do nabycia określonego rodzaju oraz liczby
egzemplarzy broni, o którym mowa w art. 39 ust. 2, miało zastępować zgodę przewozową.
Jednakże zrezygnowanie ze zgody przewozowej – pomijając niedopuszczalność prawną
takiego zabiegu - wypaczyło sens obecnie obowiązujących mechanizmów ścisłej kontroli
broni palnej.

Należy nadmienić, iż projekt w zakresie obrotu bronią palną w wielu miejscach jest na tyle
nieprecyzyjny, iż nie można ustalić, czy intencją projektodawców było uregulowanie tej
problematyki w odniesieniu do wszystkich państw, czy tylko państw członkowskich UE (np.
art. 30, 31, 37 i 39 projektu).

Przyznanie prawa do broni z urzędu (art. 46)
Projekt w art. 46 stanowi, iż osoby, które weszły w posiadanie broni i amunicji
w związku ze swoim udziałem w walce o suwerenność i niepodległość Polski i nabyły
uprawnienia kombatanckie uzyskują prawo do posiadania tej broni i pozwolenie podstawowe
bez potrzeby składania wniosku zatem projektodawcy nałożyli w ten sposób na organy
właściwe w sprawach pozwoleń na broń obowiązek działania z urzędu, a w razie śmierci
takiej osoby prawo do posiadania broni przysługiwałoby jej ewentualnym spadkobiercom
także z urzędu. Zauważyć w tym kontekście należy, że projekt ustawy w tym kontekście, w
ogóle milczy w kwestii broni pozostałej po osobie zmarłej, nie objętej regulacją tego
przepisu.

Skutki finansowe
Brak jest uzasadnienia i zgody na proponowane przepisy w zakresie pobierania opłaty
stanowiącej dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego za wydawanie pozwolenia
na broń (w tym obywatelskiej karty broni palnej), w miejsce obecnych przepisów, w świetle
których zarówno wydawanie pozwolenia na broń, jak również karty rejestracyjnej broni
pneumatycznej podlega opłacie skarbowej stanowiącej dochód budżetów gmin.

Niezależnie od powyższego, proponowane zmiany, dotyczące wydawania pozwoleń na broń,
implikują konieczność dostosowania przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie
skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635, z późn. zm.), co nie znalazło odzwierciedlenia w
projekcie.


9