Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw

90

1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy Rady
2004/83/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych norm dla kwalifikacji i
statusu obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako uchodźców lub jako osoby,
które z
innych względów potrzebują międzynarodowej ochrony oraz zawartości
przyznawanej pomocy (Dz.Urz. UE L 304 z 30.09.2004, str. 12; Dz.Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 7, str. 96) oraz dyrektywy Rady 2005/85/WE z dnia 1
grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia minimalnych norm dotyczących procedur
nadawania i cofania statusu uchodźcy w Państwach Członkowskich (Dz. Urz. UE L 326 z
13.12.2005, str. 13).
2) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji
ludności i dowodach osobistych, ustawę z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu
społecznym rolników, ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, ustawę z dnia
9 listopada 2000 r. o repatriacji, ustawę z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach,
ustawę z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, ustawę z dnia 28 listopada 2003 r. o
świadczeniach rodzinnych, ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, ustawę z
dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, ustawę z dnia 27 sierpnia 2004
r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawę z
dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703,
z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 94, poz. 788, Nr 164, poz. 1366, Nr 175, poz. 1462 i Nr 267,
poz. 2257, z 2006 r. Nr 94, poz. 651, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 144, poz. 1043, Nr 149,
poz. 1074, Nr 158, poz. 1121 i Nr 217, poz. 1588 oraz z 2007 r. Nr 85, poz. 589.
4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132,
poz. 1110, Nr 138, poz. 1154, Nr 157, poz. 1314, Nr 164, poz. 1366, Nr 169, poz. 1411
i Nr 179, poz. 1485, z 2006 r. Nr 75, poz. 519, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 143, poz. 1030,
Nr 170, poz. 1217, Nr 191, poz. 1410, Nr 227, poz. 1658 i Nr 249, poz. 1824 oraz z 2007 r.
Nr 64, poz. 427 i 433 i Nr 82, poz. 559.
5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r.
Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 157, poz. 1119 i Nr 187, poz. 1381.
6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 64,
poz. 593, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252, Nr 121, poz. 1264, Nr 144, poz. 1530,
Nr 191, poz. 1954, Nr 210, poz. 2135 i Nr 236, poz. 2355, z 2005 r. Nr 167, poz. 1397
i Nr 169, poz. 1412 i 1421, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 208, poz. 1534 oraz
z 2007 r. Nr 17, poz. 95 i Nr 82, poz. 558.
7) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r.
Nr 120, poz. 1268, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 162, poz. 1568
oraz z 2006 r. Nr 220, poz. 1600.


91



8) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391 i Nr 199,
poz. 1938, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808, Nr 210, poz. 2135 oraz z 2006 r.
Nr 220, poz. 1600.
9) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 931,
z 2000 r. Nr 50, poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r.
Nr 98, poz. 1071 i Nr 106, poz. 1149, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155,
Nr 111, poz. 1061 i Nr 130, poz. 1188, z 2004 r. Nr 51, poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93,
poz. 889, Nr 240, poz. 2405 i Nr 264, poz. 2641, z 2005 r. Nr 10, poz. 70, Nr 48, poz. 461,
Nr 77, poz. 680, Nr 96, poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363,
Nr 169, poz. 1416 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66, poz. 467, Nr 95,
poz. 659, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 141, poz. 1009 i 1013, Nr 167, poz. 1192 i Nr 226,
poz. 1647 oraz z 2007 r. Nr 20, poz. 116, Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539 i Nr 89,
poz. 589.
10) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r.
Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 756, z 1999 r. Nr 60, poz. 636, z 2000 r. Nr 45, poz. 531,
z 2001 r. Nr 73, poz. 764, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 228,
poz. 2255 i Nr 229, poz. 2273, z 2004 r. Nr 91, poz. 873, Nr 146, poz. 1546 i Nr 236,
poz. 2355, z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132, poz. 1110, Nr 150, poz. 1248 i Nr 163,
poz. 1362, z 2006 r. Nr 75, poz. 519, Nr 170, poz. 1217 i Nr 195, poz. 1437 oraz z 2007 r.
Nr 64, poz. 427.
11) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r.
Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122,
poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144,
poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 42, poz. 273 i Nr 80,
poz. 542.
12) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 120,
poz. 1252, z 2005 r. Nr 94, poz. 788 oraz z 2006 r. Nr 144, poz. 1043.
13) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001
i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 94, poz. 788, Nr 164, poz. 1366, Nr 175,
poz. 1462, Nr 179, poz. 1487 i Nr 180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 186,
poz. 1380, Nr 249, poz. 1830 i Nr 251, poz. 1844 oraz z 2007 r. Nr 35, poz. 219, Nr 36,
poz. 226 i Nr 48, poz. 320.
14) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703,
z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 94, poz. 788, Nr 164, poz. 1366, Nr 175, poz. 1462 i Nr 267,
poz. 2257, z 2006 r. Nr 94, poz. 651, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 144, poz. 1043, Nr 149,
poz. 1074, Nr 158, poz. 1121 i Nr 217, poz. 1588 oraz z 2007 r. Nr 89, poz. 589.
15) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 281, poz. 2777,
z 2005 r. Nr 33, poz. 289, Nr 94, poz. 788, Nr 143, poz. 1199, Nr 175, poz. 1460, Nr 177,
poz. 1468, Nr 178, poz. 1480, Nr 179, poz. 1485, Nr 180, poz. 1494 i Nr 183, poz. 1538
oraz z 2006 r. Nr 17, poz. 127, Nr 144, poz. 1043 i 1045, Nr 158, poz. 1121, Nr 171,
poz. 1225 i Nr 235, poz. 1699.
16) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132,
poz. 1110, Nr 138, poz. 1154, Nr 157, poz. 1314, Nr 164, poz. 1366, Nr 169, poz. 1411
i Nr 179, poz. 1485, z 2006 r. Nr 75, poz. 519, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 143, poz. 1030,
Nr 170, poz. 1217, Nr 191, poz. 1410, Nr 227, poz. 1658 i Nr 249, poz. 1824 oraz z 2007 r.
Nr 64, poz. 427 i 433 i Nr 82, poz. 559.

92

U Z A S A D N I E N I E

I. Potrzeba i cel projektu ustawy
Projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw został
opracowany w związku z koniecznością wdrożenia do prawa polskiego przepisów
dyrektywy Rady 2004/83/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych
norm dla kwalifikacji i statusu obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców
jako uchodźców lub jako osoby, które z
innych względów potrzebują
międzynarodowej ochrony oraz zawartości przyznawanej pomocy (Dz.Urz. UE L
304 z 30.09.2004, str. 12; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 7,
str. 96). Zgodnie z art. 38 ww. dyrektywy państwa członkowskie Unii Europejskiej
są obowiązane wprowadzić do prawa krajowego wynikające z niej unormowania w
terminie do dnia 10 października 2006 r.
Ponadto przedmiotowy projekt ustawy ma na celu transpozycję do polskiego
porządku prawnego przepisów dyrektywy Rady 2005/85/WE z dnia 1 grudnia 2005
r. w sprawie ustanowienia minimalnych norm dotyczących procedur nadawania i
cofania statusu uchodźcy w Państwach Członkowskich (Dz.Urz. UE L 326 z
13.12.2005, str. 13). Wyznaczony w art. 43 ww. dyrektywy termin wykonania tego
obowiązku upływa w dniu 1 grudnia 2007 r.
Projekt ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw nie obejmuje
przepisów ww. dyrektywy odnoszących się do pomocy prawnej. Zostaną one
uwzględnione w polskim prawie w późniejszym terminie, gdyż rozstrzygnięcia
wymaga sposób wdrożenia tych przepisów. Ich implementacja może nastąpić albo
w odrębnej ustawie określającej dostęp do nieodpłatnej pomocy prawnej
przyznawanej obywatelom polskim, albo przez wprowadzenie stosownych
uregulowań w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom
ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 234, poz. 1695),
dotyczących tylko cudzoziemców. Dyrektywa w art. 43 dopuszcza możliwość
transponowania przepisów z tego zakresu w terminie późniejszym niż w pozostałej
części dyrektywy, tj. do dnia 1 grudnia 2008 r.

2


Celem wdrażanych dyrektyw jest wprowadzenie wspólnych dla wszystkich państw
członkowskich Unii Europejskiej kryteriów identyfikacji osób rzeczywiście
potrzebujących międzynarodowej ochrony, a także wspólnych minimalnych norm
dotyczących procedur jej udzielania i pozbawiania. Intencją prawodawcy
wspólnotowego jest ograniczenie przepływu cudzoziemców ubiegających się o
nadanie statusu uchodźcy między państwami członkowskimi Unii Europejskiej ze
względu na różnice w przepisach dotyczących ochrony.
Przyjęty w projekcie ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw zakres
unormowań, obejmujący wprowadzenie do polskiego ustawodawstwa rozwiązań
przewidzianych w dwóch ww. dyrektywach, pozwoli na uniknięcie konieczności
dokonywania kolejnej nowelizacji tej ustawy w przyszłym roku.
Zważywszy na dosyć krótki okres obowiązywania ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r.
o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz
stosunkowo nieliczne jej zmiany, uznano, że potrzeba wdrożenia przepisów dwóch
dyrektyw nie stanowi wystarczającej podstawy do opracowania nowej ustawy z tego
zakresu. Zamysłem projektodawcy nie było bowiem nowe, całkowicie odmienne,
ukształtowanie problematyki udzielania cudzoziemcom ochrony na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, ale uzupełnienie przyjętych obecnie rozwiązań o
niezbędne regulacje wynikające z wdrażanych dyrektyw.
Wobec powyższego zdecydowano o zasadności nowelizacji ustawy z dnia
13
czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. Za przyjęciem tego wariantu przemawiał także zakres
proponowanych zmian. Nowelizacja nie obejmuje przepisów całej ustawy.
Sprowadza się głównie do zmian w dziale II ustawy, dotyczącym statusu uchodźcy.
Pozostałe zmiany przepisów ustawy są konsekwencją przyjętych w dziale II
rozwiązań. Stąd, zdaniem projektodawcy, zamierzony cel, tj. implementację
dyrektywy 2004/83/WE i dyrektywy 2005/85/WE do prawa polskiego, można
osiągnąć przez zmianę rozwiązań obowiązujących obecnie w tym zakresie.
W wyniku analizy ustawy, przeprowadzonej pod kątem przepisów dyrektyw
podlegających wdrożeniu, okazało się, że ustawa wymaga także zmian
dostosowujących dotychczasowe przepisy do potrzeb praktyki. W związku z tym