Granice ochrony znaku towarowego

Przeczytaj także: Odpowiedzialność serwisu aukcyjnego za treść ofert

Problem ustalenia granic ochrony znaku towarowego ma doniosłe znaczenie zarówno dla uprawnionego, jak i dla osoby, która mogłaby zostać posądzona o bezprawne wkroczenie w zakres cudzych praw wyłącznych. Jasne sprecyzowanie granic ochrony to pewność prawna i stabilność obrotu gospodarczego. Prawo do znaku towarowego jest ograniczone przede wszystkim do określonego terytorium, na którym wnioskowano o ochronę. Co do zasady nie można więc zakazać używania takiego samego lub podobnego znaku towarowego na terytorium, na którym o ochronę nie wnioskowano. Inne sytuacje w których uprawniony nie może skutecznie sprzeciwić się używaniu należącego do niego znaku towarowego to na przykład użycie znaku towarowego w celach informacyjnych, artystycznych, w reklamie porównawczej, w reklamie kontekstowej online, czy też wyczerpanie prawa do znaku towarowego.

Terytorialny zakres ochrony

Prawo ochronne zapewnia uprawnionemu wyłączne korzystanie ze znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze objętym ochroną. Wyodrębnić można trzy systemy uzyskiwania ochrony:

• krajowy – na przykład w Urzędzie Patentowym RP – dla całego terytorium Polski – na podstawie ustawy Prawo własności przemysłowej,
• regionalny – na przykład w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) w Alicante w Hiszpanii – dla całego obszaru UE – na podstawie rozporządzenia Rady nr 207/2009 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego,
• międzynarodowy – na przykład w Biurze Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie – w wyznaczonych państwach członkach Związku Madryckiego – na podstawie Porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków lub Protokołu do tego Porozumienia.

Możliwe jest także uzyskanie ochrony na podstawie samego używania określonego oznaczenia jednakże w razie sporu sytuacja dochodzącego ochrony jest znacznie trudniejsza niż w przypadku gdyby miał on świadectwo ochronne/certyfikat wydany przez upoważniony do tego organ/instytucję.
Należy pamiętać, że ochrona znaku towarowego jest ochroną terytorialną. Oznacza to, że poza obszarem co do którego wnioskowało się o ochronę inne podmioty będą mogły co do zasady używać takiego samego znaku dla takich samych towarów lub usług.

Niemniej jednak w pewnych przypadkach taka ochrona może zostać unieważniona. Jako przykład można wskazać kazus dotyczący renomowanego znaku Tchibo.

Firma Tchibo Frish Rost Kaffe GmbH z Hamburga w dniu 12 stycznia 1993 r. złożyła wniosek o unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego „TCHIBO” nr R-69828, zarejestrowanego na rzecz firmy K.K. „Fast-Food Inc.” z Katowic. Wnioskodawca w uzasadnieniu wniosku stwierdził m.in., że znak ten jest sprzeczny z obowiązującym prawem i zasadami współżycia społecznego. Poglądu tego początkowo Urząd Patentowy RP nie podzielił. Znak został jednak ostatecznie unieważniony na skutek odwołania. Decyzja ta spotkała się z aprobatą doktryny choć jej uzasadnienie uznano za kontrowersyjne (zob. decyzja Komisji Odwoławczej przy UPRP z dnia 29 maja 1995 r., nr odw. 1023/95).

Używacz uprzedni

Używacz uprzedni to osoba, która prowadząc lokalną działalność gospodarczą w niewielkim rozmiarze, używała w dobrej wierze oznaczenia zarejestrowanego następnie jako znak towarowy na rzecz innej osoby. Osoba taka ma prawo nadal bezpłatnie używać tego oznaczenia w nie większym niż dotychczas zakresie. Jej prawo podlega na wniosek zainteresowanego wpisowi do rejestru znaków towarowych, a przeniesione może zostać na inną osobę tylko łącznie z przedsiębiorstwem.

Użycie znaku w celach informacyjnych

Prawo ochronne na znak towarowy nie daje uprawnionemu prawa zakazywania używania przez inne osoby w obrocie:

1. ich nazwisk lub adresu,
2. oznaczeń wskazujących w szczególności na cechy i charakterystykę towarów, ich rodzaj, ilość, jakość, przeznaczenie, pochodzenie czy datę wytworzenia lub okres przydatności,
3. zarejestrowanego oznaczenia lub oznaczenia podobnego, jeżeli jest to konieczne dla wskazania przeznaczenia towaru, zwłaszcza gdy chodzi o oferowane części zamienne, akcesoria lub usługi,
4. zarejestrowanego oznaczenia geograficznego, jeżeli prawo do jego używania przez te osoby wynika z innych przepisów ustawy.