Wzory umów i regulaminy - klauzule niedozwolone

Przeczytaj także: Ochrona konsumenta: niedozwolone klauzule umowne

Skutki kopiowania cudzych regulaminów

Nieprawidłowości w treści umów i regulaminów to często efekt oszczędności na profesjonalnej pomocy prawnej i samodzielnego tworzenia przez przedsiębiorców umów i regulaminów. Z reguły odbywa się to albo poprzez przerobienie znalezionej na stronie innej firmy umowy lub regulaminu, albo skompilowanie własnej wersji z kilku różnych wzorów. W ten sposób powielane są cudze błędy.

Stosowane przez siebie wzory umów i regulaminy powinny przejrzeć przede wszystkim te firmy, które zamieszczają je na swoich stronach internetowych (np. sklepy internetowe). Stowarzyszenia specjalizujące się w pozywaniu przedsiębiorców stosujących niedozwolone zapisy "typują" firmy do pozwania głównie poprzez analizę zapisów umieszczonych na ich stronach internetowych.

Kary nakładane przez UOKiK

Niezależnie od konsekwencji związanych ze sprawą sądową o uznanie zapisów za niedozwolone, przedsiębiorcy stosujący klauzule niedozwolone muszą liczyć się z możliwością nałożenia na nich kar pieniężnych przez Prezesa UOKiK. Stosowanie w relacjach z konsumentami postanowień umownych wpisanych prawomocnie do tego rejestru stanowi bowiem naruszenie zbiorowych interesów konsumentów, za co grozi kara nawet do 10% przychodów z roku poprzedniego. Zgodnie z wytycznymi wydanymi przez UOKiK, za każde niedozwolone postanowienie umowne kwota bazowa kary, w zależności od stopnia jego szkodliwości dla interesów konsumentów, wynosi od 0,02% do 0,1% przychodu przedsiębiorcy z roku poprzedniego.

Osobne wzory dla firm i konsumentów

Przepisy o niedozwolonych klauzulach odnoszą się tylko do klientów będących konsumentami, nie mają natomiast zastosowania do umów zawieranych między przedsiębiorcami.

Postanowienia niedopuszczalne w relacjach z konsumentami (np. przewidujące, że spory będzie rozstrzygał sąd właściwy ze względu na siedzibę sprzedającego) są jak najbardziej dopuszczalne we wzorach umów przeznaczonych dla kontrahentów niebędących konsumentami. Dlatego zalecanym rozwiązaniem jest stosowanie dwóch różnych wzorów umów: jednego dla konsumentów, zweryfikowanego pod kątem występowania niedozwolonych klauzul umownych, drugiego dla przedsiębiorców.

Najczęstsze nieprawidłowe zapisy w regulaminach sklepów:

• "Sprzedawca zastrzega sobie prawo do zmiany niniejszego regulaminu".
• "Zmienione zapisy regulaminu są wiążące od momentu ich opublikowania w witrynie sklepu."
• "Wszelkie spory wynikające z umowy, zamówienia lub innych warunków rozstrzygać będzie sąd właściwy dla siedziby sklepu".
• "Mimo wszelkich starań sklep zastrzega sobie możliwość błędów w opisie produktów. Zdjęcia produktów są jedynie przykładowe".

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)
• Ustawa z dnia 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. nr 50, poz. 331 ze zm.).

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.