Potrącenia i odliczenia z wynagrodzenia pracownika

Przeczytaj także: Wypłata wynagrodzenia: nadpłata

Odliczenia z wynagrodzenia, mimo że pozbawione tytułu wykonawczego, nie wymagają zgody pracownika. Ograniczeniem dla pracodawcy jest jedynie wymóg dokonania takiego odliczenia w najbliższym terminie płatności. Nie można więc nadpłaconego wynagrodzenia "ściągnąć" z pensji pracownika po upływie kilku miesięcy od wystąpienia nadpłaty.

Odliczenie nadpłaconego wynagrodzenia za pracę może nastąpić w najbliższym terminie płatności. W późniejszym okresie można dokonać tylko jego potrącenia, za pisemną zgodą pracownika.

Trzeba zauważyć, że do kategorii nadpłaty zalicza się również tzw. wynagrodzenie zaliczkowe. Nie jest ono zaliczką w rozumieniu przepisów kodeksowych z zakresu ochrony wynagrodzenia za pracę.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 czerwca 1980 r. (sygn. akt I PR 43/80): "Określone w prze­pisie art. 87 § 1 pkt 3 K.p.) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi, podlegające z mocy tego przepisu potrąceniu z wynagrodzenia pracownika za pracę, nie mogą być rozszerzająco tłumaczone". Zaliczką podlegającą potrąceniu jest więc tylko zaliczka w sensie ścisłym, tj. kwota wypłacona pracownikowi do rozliczenia się np. w celu zakupu materiałów biurowych czy na poczet podróży służbowej.

Należności ze środków pracodawcy

Pewna część świadczeń egzekwowanych z wynagrodzenia wymaga zgody pracownika na ich potrącenie. Poziom ochrony przed potrąceniami zależy wówczas od tego, czy są to należności na rzecz pracodawcy czy też nie na jego rzecz. Kodeks pracy nie zawiera jednak definicji należności na rzecz pracodawcy. Zakwalifikowanie konkretnego zobowiązania pracownika do jednej z tych grup nastręcza więc pracodawcom wiele trudności.

Wątpliwości mogą się pojawić przy potrącaniu takich świadczeń jak pożyczka z kasy zapomogowo-pożyczkowej czy z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Mimo że raty pożyczki w tych przypadkach wpłacane są niejako do zakładu pracy, to jednak nie są one kierowane na rachunek pracodawcy. Podmiotem, na rzecz którego następuje spłata pożyczki, jest wspomniana kasa lub Fundusz, a nie pracodawca.

Niespłacona pożyczka nie będzie więc należnością na jego rzecz, ale tzw. inną należnością, o której mowa w art. 91 § 2 pkt 2 K.p.

Należnością na rzecz pracodawcy będzie natomiast np. zwrot kosztów nieoddanego obuwia i odzieży roboczej. Zaliczymy do niej również kwoty wynagrodzenia wypłaconego w zawyżonej wysokości, jednak nie z powodu późniejszego wystąpienia okoliczności mających wpływ na obniżenie wynagrodzenia, ale z uwagi na błąd w wyliczeniu lub niezasadne przyznanie prawa do określonego świadczenia.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.