eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo dla biznesu › Wspólność majątkowa małżonków

Wspólność majątkowa małżonków

2010-12-10 13:31

Czy rzecz zakupiona wspólnie z konkubentką, należy również do żony? Wydawałoby się, że odpowiedź na to pytanie, która nam się nasuwa (tzn. "nie") jest dla nas jedyną możliwą i oczywistą odpowiedzią. Kto mógłby przypuszczać, że taka rzecz należy jednak również do małżonki?! Zainteresowanych znalezieniem właściwej odpowiedzi na powyższe pytanie oraz uzyskaniem podstawowych informacji na temat wspólności majątkowej małżeńskiej, zapraszamy do lektury niniejszej publikacji.

Przeczytaj także: Majątek wspólny i osobisty małżonków

Jeśli małżonkowie nie zawarli przed zawarciem małżeństwa, bądź w czasie jego trwania majątkowej umowy małżeńskiej, to z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje pomiędzy nimi wspólność majątkowa z mocy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm., dalej „k.r. i o.”). Powstanie wspólności majątkowej powoduje, że istnieją trzy masy majątkowe: majątek wspólny małżonków oraz dwa majątki osobiste każdego z małżonków.

W czyim zatem majątku znajdzie się przedmiot, gdy jeden z małżonków nabył jego własność wraz z osobą trzecią? Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 27 czerwca 1996 roku stwierdził, że w sytuacji, gdy podczas trwania wspólności ustawowej jedno z małżonków nabędzie przedmioty majątkowe wspólnie z konkubentem, przedmioty takie stanowią współwłasność konkubenta i małżonków - tych ostatnich na zasadzie wspólności ustawowej, chyba że małżonek nabył te przedmioty za środki należące do jego majątku osobistego (III CZP 70/96). A więc, przedmioty te będą własnością również małżonki, jeżeli nie zostały nabyte za środki należące do majątku osobistego małżonka.

Jednak, aby szczegółowo przedstawić kwestie związane z majątkiem wspólnym i majątkami osobistymi małżonków, na wstępie, warto wyjaśnić, że majątek wspólny małżonków obejmuje przedmioty majątkowe, które zostaną nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Terminem „przedmioty majątkowe” objęte są zarówno prawa własności rzeczy, jak i wierzytelności.

Dodatkowo, do majątku wspólnego należy również wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Niezwykle ważne jest to, że do majątku wspólnego wliczamy tylko takie wynagrodzenie które zostało już pobrane, czyli np. przelane na rachunek bankowy jednego z małżonków. Jeśli pracodawca nie wypłaca małżonkowi wynagrodzenia, to roszczenie o jego zapłatę należy do majątku osobistego tego małżonka, a dopiero po jego wypłacie wejdzie do majątku wspólnego.

Oprócz ww. składników majątku wspólnego małżonków, należą do niego także wszelkie dochody uzyskane z tego majątku, oraz dochody uzyskane z majątku osobistego każdego z małżonków, czyli np. czynsz z umowy najmu mieszkania, czy to wspólnego, czy to należącego do jednego z małżonków. Dodatkowo, wszelkie środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków należą zarówno do jednego, jak i do drugiego małżonka, ponieważ również one wchodzą w skład majątku wspólnego.

Jednak poza majątkiem wspólnym małżonków istnieją jeszcze ich majątki odrębne, zwane majątkami osobistymi. Majątek osobisty każdego z małżonków stanowią przede wszystkim przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, czyli przed zawarciem małżeństwa. W skład majątków osobistych wchodzą również przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

Do majątku osobistego należą również nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków, oraz wszelkie przedmioty majątkowe, które uzyskał małżonek z tego tytułu. Są to przykładowo nagrody za pracę twórczą, a więc: nagrody naukowe, artystyczne, literackie, techniczne, nagrody uzyskane na konkursach. Nie są natomiast nagrodami w tym sensie świadczenia pieniężne w postaci specjalnego dodatkowego wynagrodzenia, takie jak tzw. trzynasta pensja, należności za sporządzenie bilansu, wynagrodzenie za dodatkową pracę i innego rodzaju premie, jakie może otrzymać pracownik, czyli pracownicze nagrody specjalne.

Podobnie, majątek odrębny małżonka stanowią przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, z wyjątkiem renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość. Do majątku odrębnego małżonków wlicza się także prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej - przede wszystkim chodzi tu o majątek wspólny wspólników spółki cywilnej.

Majątek odrębny każdego z małżonków obejmuje także ubrania, biżuterię, czy kosmetyki danego małżonka, bowiem są to przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych jego potrzeb. W sytuacji, gdy jeden z małżonków, jest artystą i maluje, fotografuje, śpiewa, pisze programy naukowe albo artykuły do prasy, to wszelkie prawa z tego tytułu należą tylko do niego.

Podsumowując, wskazać należy, że przepisy k.r. i o. dość szczegółowo określają które przedmioty majątkowe wchodzą do majątku wspólnego małżonków, a które do majątku osobistego jednego z małżonków. Jeśli jednak pomiędzy małżonkami powstałby spór w tym zakresie, jego rozstrzygnięcie może nastąpić na drodze sądowej.

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: