Jak powinna być oznakowana żywność?

Przeczytaj także: Czy żywność ekologiczna różni się od zwykłej?

Jak powinna być oznakowana żywność?

Jak wynika z badań, konsumenci rzadko dokładnie czytają informacje dołączone do produktu. Częściowo wynika to z trudności z ich zrozumieniem i praktycznym wykorzystaniem. Wiele wątpliwości budzą wśród konsumentów zwłaszcza symbole i nieznane słowa umieszczane na etykietach.

Tymczasem, zgodnie z przepisami, żywność musi być oznakowana:

• po polsku,
• w sposób czytelny,
• zrozumiały,
• widoczny,
• a w odniesieniu do artykułów w opakowaniach jednostkowych – także w sposób nieusuwalny.

Oznakowanie nie może wprowadzać konsumenta w błąd!

Konsument musi mieć pewność, czy kupowany przez niego napój jest „jogurtem” czy „napojem jogurtowym”, czyli zupełnie innym produktem, o innym składzie, charakterystyce i trwałości. Producent oleju nie może deklarować, że jego produkt „nie zawiera cholesterolu”, bo to sugeruje, że jest to unikalna cecha tego właśnie oleju, że posiada on specjalne właściwości, podczas gdy takie same właściwości posiadają wszystkie oleje, które ze względu na swoją naturę nie zawierają cholesterolu. Zakazane jest podawanie informacji sugerujących, że produkt posiada właściwości zapobiegawcze, terapeutyczne lub lecznicze, np. „jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu”, „gwarantuje zdrowe kości”, itp. Dotyczy to wszystkich informacji (nie tylko słownych, ale i graficznych) umieszczanych na opakowaniu lub na dołączonym do produktu: dokumencie, ulotce, etykiecie, obwolucie, zawieszce.

Warto zwrócić uwagę, że niektóre elementy pojawiające się na opakowaniu produktów spożywczych nie pełnią żadnej funkcji informacyjnej, a jedynie handlową lub dekoracyjną. Zdarza się, że producenci tworzą własne „znaki jakości”, czyli zamieszczają na opakowaniu bądź jego etykiecie symbol przypominający popularne kiedyś znaki, a konsumenci sądzą, że jest to znak jakości mający certyfikat jakiejś odpowiedzialnej instytucji. Nie należy więc przyjmować na wiarę wszystkich oznaczeń umieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych.

Wielu konsumentów zwraca uwagę na oznaczenie żywności znakiem zgodności z normą (np. PN – Polska Norma). Należy jednak pamiętać, że obecnie normy nie są obowiązkowe. Natomiast dla konsumenta deklaracja producenta o zgodności produktu z normą jest ważna, bo oznacza, że producent stara się przestrzegać reguł dobrej jakości i zależy mu na zaufaniu ze strony konsumentów.

Tworzeniem norm żywności zajmuje się międzynarodowa organizacja – Kodeks Żywnościowy (Codex Alimentarius). Normy Kodeksu Żywnościowego powodują, że prawo dotyczące żywności w różnych krajach jest zbliżone, podobna jest także jakość i bezpieczeństwo żywności.

Informacje, które MUSZĄ BYĆ umieszczone na etykiecie środków spożywczych

Nazwa produktu (środka spożywczego)

Pod tym hasłem rozumiemy nazwę oraz definicję produktu, która prawnie się do niego odnosi. Niekiedy produkt spożywczy wymaga dodatkowego precyzyjnego opisu wykraczającego poza nazwę, który umożliwi poznanie jego prawdziwej natury i odróżnienie go od produktów, z którymi może zostać pomylony.

Podając nazwę produktu, należy też określić stan fizyczny lub specyficzny rodzaj obróbki, jakiej dany produkt został poddany, np. w proszku, tarty, zamrożony, zagęszczony, wzbogacony, liofilizowany (czyli suszony w warunkach próżniowych ze stanu zamrożonego), gotowany, itp. Pominięcie tej informacji może wprowadzić konsumenta w błąd.

Uwaga: „napój”, „nektar” i „sok” – to nie to samo, każda z tych nazw oznacza roztwór o innych cechach. Napój składa się z wody z dodatkami (substancje słodzące, kwasy spożywcze, CO2, olejki eteryczne, składniki zapachowe, barwniki), jeśli zawiera sok, to w bardzo małych ilościach. Nektar to wyrób otrzymany przez dodanie wody oraz cukrów lub miodu do soku lub przecieru owocowego, przy czym minimalna zawartość soku wynosi 25-50%. Sokiem nazywa się wyrób otrzymany z owoców świeżych lub schłodzonych. Na naszym rynku soki są produkowane głównie przez dodanie wody i aromatów do zagęszczonego wcześniej soku (czyli jego odtworzenie).