Naruszenie dóbr osobistych pracownika- zadośćuczynienie

Przeczytaj także: Naruszenie dóbr osobistych pracownika: roszczenia

W opinii SN (por. wyrok z 13 sierpnia 1975 r., I CR 452/75), za bezprawne w rozumieniu art. 24 K.c. uznaje się działania naruszające przepisy prawa cywilnego, zasady współżycia społecznego, jak również działania, które są sprzeczne z innymi przepisami prawa, w tym także z przepisami o charakterze procesowym, jeżeli sprzeczność ta prowadzi w konsekwencji do naruszenia dobra osobistego i może uzasadniać odpowiedzialność.

Istotne jest również to, że pracownik nie może spodziewać się, iż ocena, czy nastąpiło naruszenie dobra osobistego zostanie dokonana według miary jego indywidualnej wrażliwości (por. wyrok SN z 5 kwietnia 2002 r., II CKN 953/00). O dokonaniu naruszenia dobra osobistego decyduje bowiem obiektywna ocena konkretnych okoliczności, a nie subiektywne odczucia osoby zainteresowanej (zob. wyrok SN z 11 marca 1997 r., III CKN 33/97, OSNC 1997, Nr 6, s. 7).

Zadośćuczynienie

Żądanie zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych pracownik może oprzeć przede wszystkim na regulacji wynikającej z art. 448 K.c. Przepis ten stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać pokrzywdzonemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub też- na żądanie pracownika- zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie jednak od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

W przypadku, gdy naruszenie dóbr osobistych spowodowało uszkodzenie ciała (np. w razie przemocy fizycznej stosowanej przez pracodawcę) lub wywołało rozstrój zdrowia zatrudnionego (np. doprowadziło do choroby psychicznej), to poszkodowany może domagać się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w oparciu o art. 445 § 1 K.c.

Warto jednak pamiętać, że czyn niedozwolony pracodawcy, powodujący rozstrój zdrowia pracownika, narusza wprawdzie także jego dobra osobiste (art. 23 K.c.), ale nie rodzi roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 K.c. w związku z art. 444 K.c. oraz równocześnie na podstawie art. 448 K.c. (por. wyrok SN z 15 listopada 2001 r., II UKN 620/00, OSNP 2003, nr 15, poz. 367). Poszkodowany pracownik nie powinien zatem liczyć na to, że otrzyma podwójne zadośćuczynienie.

Liczy się rozmiar doznanej krzywdy

Jeżeli chodzi natomiast o wysokość zadośćuczynienia, którego może żądać pracownik, to przepisy nie statuują tu żadnych ogólnych reguł. Istotna jest zatem wielkość krzywdy (stopień, intensywność, czas trwania oraz nieodwracalność doznanych cierpień psychicznych lub fizycznych).

Powyższy pogląd podzielił m.in. stołeczny SA (por. wyrok z 22 kwietnia 2004 r., II ACa 641/03, „Wokanda” 2004, Nr 9), w którym wskazano, że podstawowym kryterium dla ustalenia wysokości należnego poszkodowanemu zadośćuczynienia jest rozmiar i intensywność doznanej krzywdy, ocenianej według miar obiektywnych, oraz stopień negatywnych konsekwencji dla pokrzywdzonego wynikających z dokonanego naruszenia dobra osobistego, w tym także niewymiernych majątkowo.