Outplacement - zwolnienia monitorowane

Przeczytaj także: Outplacement, czyli łagodne rozstanie

Często pracodawcy nie wiedzą o tzw. zwolnieniach monitorowanych i mylą je ze zwolnieniami grupowymi. Różnica polega na tym, że procedurę zwolnień grupowych reguluje Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 z późn. zmianami). W/w przepisy stosuje się w razie konieczności rozwiązywania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

• 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
• 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
• 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.

Natomiast zwolnienia monitorowane to rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w związku z którym są świadczone usługi rynku pracy dla pracowników będących w okresie wypowiedzenia stosunku pracy lub stosunku służbowego, a także zagrożonych wypowiedzeniem (art. 2 ust. 1 pkt. 44 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Przyczyny dotyczące zakładu pracy (art. 2 ust. 1 pkt. 29 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) to:

• a) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,
• b) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,
• c) wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku, śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy,
• d) rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę na podstawie art. 55 § 1¹ ustawy z dnia 26 czerwca1974r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Pracodawca zamierzający zwolnić co najmniej 50 pracowników w okresie 3 miesięcy jest obowiązany uzgodnić z Powiatowym Urzędem Pracy właściwym dla siedziby tego pracodawcy zakres i formy pomocy dla zwalnianych pracowników, w szczególności w zakresie:

• pośrednictwa pracy,
• poradnictwa zawodowego,
• szkoleń.

W przypadku zwolnień monitorowanych pracodawca jest obowiązany podjąć działania polegające na zapewnieniu pracownikom przewidzianym do zwolnienia lub będącym w trakcie wypowiedzenia lub w okresie 6 miesięcy po rozwiązaniu stosunku pracy lub stosunku służbowego usług rynku pracy realizowanych w formie programu. Program może być realizowany przez powiatowy urząd pracy, agencję zatrudnienia lub instytucję szkoleniową. Program może być finansowany przez pracodawcę, przez pracodawcę i odpowiednie jednostki administracji publicznej lub na podstawie porozumienia organizacji i osób prawnych z udziałem pracodawcy.

Z przepisów wynika, że na pracodawcy także ciąży obowiązek wzięcia na siebie kosztów zwolnienia pracowników i umożliwienia im w jak najbardziej cywilizowany sposób zmiany w sposobie zatrudnienia. Niestety, obowiązek ten dotyczy nie wielkiej liczby przedsiębiorców a co za tym idzie nie znacznej grupy pracowników. Z tego wynika, ze w małych firmach zatrudniających do 20 osób a także w mikro przedsiębiorstwach które zatrudniają do 9 osób (a tych w Polsce jest najwięcej) zwalniani pracownicy w dalszym ciągu mogą liczyć tylko na siebie.

Grzegorz Faluszczak
Ekonomista, Specjalista ds. BHP & HR
Właściciel Wschodniego Centrum Wsparcia dla Biznesu GFX-Consulting