Wypowiedzenie umowy o pracę

Przeczytaj także: Zwolnienia grupowe: pracownicy muszą pamiętać o swoich prawach

Zasadność wypowiedzenia umowy o pracę.

Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony może nastąpić z uzasadnionych powodów. Na pracodawcy ciąży obowiązek związkowej konsultacji zamiaru wypowiedzenia.

Ocena zasadności wypowiedzenia zależy od okoliczności każdego indywidualnego przypadku. Nie da się skatalogować wszystkich przyczyn uzasadniających wypowiedzenie umowy. Przyczyny będące podstawą wypowiedzenia umowy o pracę dzieli się na dwie zasadnicze grupy:

1. przyczyny występujące po stronie pracodawcy - zwolnienie z pracy nastąpi na warunkach ustawy o szczególnych zasadach rozwiązania pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu przez upadłość, likwidację, zmniejszenie zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych lub w związku ze zmianami organizacyjnymi, produkcyjnymi technologicznymi;
2. przyczyny zachodzące po stronie pracownika - zalicza się do nich całkowitą lub choćby częściową nieprzydatność pracownika do pracy danego rodzaju, nawet nieprzydatność powstałą w trakcie trwania stosunku pracy wskutek utraty zdolności do wykonywania dotychczasowych uprawnień koniecznych do jej wykonywania; naganne postępowania pracownika (w stopniu nie uzasadniającym rozwiązania bez wypowiedzenia winy pracownika).

W obu przypadkach pracodawca powinien wskazać przyczynę wypowiedzenia w piśmie o wypowiedzeniu, a w razie odwołania sądu pracy na nim spoczywa ciężar wykazania zasadności wypowiedzenia.

Ograniczenie dopuszczalności wypowiedzenia ze względu na sytuację osobistą lub rodzinną pracownika.

Prawo wypowiedzenia umowy jest wyłączone lub ograniczone:

1. W okresie urlopu pracownika pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Zakaz ten obowiązuje nie tylko w okresie umowy wypoczynkowego, lecz także w okresach urlopów okolicznościowych, w tym również bezpłatnych.

2. Usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy stanowi przeszkodę w złożeniu przez pracodawcę oświadczenia wypowiadającego pracownikowi umowę o pracę do momentu upływu okresów (ochronnych) uprawniających pracodawcę do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia na podstawie art.53 KP. Okres ochronny pracownika niezdolnego do pracy przed wypowiedzeniem pokrywa się z łącznym okresem pobierania wynagrodzenia i zasiłku z ubezpieczenia społecznego. Gdy pracownik był zatrudniony w zakładzie krócej niż 6 m-cy, okres ten wynosi 3 m-ce (jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, okres ochronny trwa cały okres pobierania zasiłku). Z takiej samej ochrony korzysta pracownik w okresie nieobecności w pracy z powodu odosobnienia ze względu na chorobę zakaźną. Dopuszczalność wypowiedzenia jest wyłączona w całym okresie pobierania z wymienionego tytułu wynagrodzenia i zasiłku. Zakaz wypowiedzenia obowiązuje również w okresie pobierania zasiłku z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem (do 60 dni w roku). Nieobecność w pracy z powodu tymczasowego aresztowania stanowi niedopuszczalność wypowiedzenia umowy o pracę do 3 m-cy, po upływie których umowa wygasa. Nieobecność pracownika z innych przyczyn usprawiedliwionych wyłącza prawo wypowiedzenia umowy tylko na okres 1 miesiąca, dotyczy to także 1-miesięcznego okresu nieobecności z powodu odbywania kary pozbawienia wolności.

3. Okres 2 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego chroni pracownika przed wypowiedzeniem umowy o pracę tylko wówczas gdy jest mu potrzebny do uzyskania prawa do emerytury (prawo do emerytury - wymagany okres zatrudnienia i określony wiek). Zakaz ten obejmuje okres 2 lat przed nabyciem prawa także do wcześniejszej emerytury. Pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi w tym okresie jeżeli uzyskał on w tym czasie prawo do renty inwalidzkiej (I, II grupa).