Witam,
Szukam komentarza do par. 127 zasad techniki prawodawczej (Rozporzadzenie
powinno wchodzic q zycie w dniu wejscia w zycie ustawy, na podstawie ktorej
jest ono wydne) w odniesieniu do slowa "powinno". Jezeli rozporzadzenie jest
obligatoryjne, to kiedy najpozniej mozna je wydac.

Dodatkowy element bardzo malo ulatwiajacy sprawe, to ustawa na podstawie
ktorej wydawane jest rozporzadzenie zostala uchwalona i opublikowana przed
opublikowanie Rozporzadzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie "zasad
techniki prawodawczej", wchodzi w zycie po wejsciu w zycie zasad.

pozdr
vis

do góry

vis napisał(a):
> Witam,
> Szukam komentarza do par. 127 zasad techniki prawodawczej (Rozporzadzenie
> powinno wchodzic q zycie w dniu wejscia w zycie ustawy, na podstawie ktorej
> jest ono wydne) w odniesieniu do slowa "powinno". Jezeli rozporzadzenie jest
> obligatoryjne, to kiedy najpozniej mozna je wydac.
>
> Dodatkowy element bardzo malo ulatwiajacy sprawe, to ustawa na podstawie
> ktorej wydawane jest rozporzadzenie zostala uchwalona i opublikowana przed
> opublikowanie Rozporzadzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie "zasad
> techniki prawodawczej", wchodzi w zycie po wejsciu w zycie zasad.
>
> pozdr
> vis
>
>


Witam:-)

w zasadzie nie powinienem tego robic, ale masz ponizej caly komentarz
do par. 127.

Kaszubowski K. ABC 2003 stan prawny: 2003.05.01

Komentarz do § 127 załącznika do rozporządzenia z dnia 20 czerwca 2002
r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz.U.02.100.908), [w:] J.
Warylewski (red.), T. Bąkowski, P. Bielski, K. Kaszubowski, M.
Kokoszczyński, J. Stelina, G. Wierczyński, Zasady techniki
prawodawczej. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2003.


1. Wejście w życie aktu prawnego oznacza, że wszystkie podmioty,
których akt ten dotyczy, są zobowiązane realizować normy zawarte w tym
akcie, czyli postępować zgodnie z tymi normami. W § 127 z.t.p.
wyrażono zasadę równoczesnego wejścia w życie ustawy oraz rozporządzeń
wydanych na jej podstawie. Zasada ta wynika z hierarchicznej
konstrukcji systemu źródeł prawa. Skoro rozporządzenia są wydawane "na
podstawie" i "w celu wykonania ustawy", a ich najważniejszą funkcją
jest umożliwienie stosowania przepisów ustawy, to oczywiste jest, że
powinny one wchodzić w życie w tym samym dniu co przepisy ustawowe.
Zachowanie jedności koncepcji legislacyjnej wymaga, aby przepisy
wykonawcze wchodziły w życie wraz z nowym przepisem podstawowym i były
do niego dostosowane. Tylko w takim przypadku będzie możliwe
zachowanie spójności prawa, niezbędne dla właściwego działania prawa w
ramach systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (postanowienie TK z
dnia 20 stycznia 1993 r., S. 1/93, OTK 1993, nr 1, poz. 18).

2. Urzeczywistnieniu tej dyrektywy służą także inne przepisy Zasad
techniki prawodawczej. W § 13 z.t.p. wskazano, iż jednocześnie z
projektem ustawy przygotowuje się projekty rozporządzeń o znaczeniu
podstawowym dla jej funkcjonowania. W tym miejscu należy jeszcze raz
podkreślić, że rozporządzenia podstawowe dla funkcjonowania ustawy to
rozporządzenia zawierające przepisy, od których zależy możliwość
zastosowania w praktyce przepisów tej ustawy (zob. komentarz do § 13
z.t.p.). Z zestawienia obu przepisów (§ 13 i § 127 z.t.p.) wynika, że
mogą występować rozporządzenia o podstawowym znaczeniu dla
funkcjonowania ustawy oraz rozporządzenia, którym znaczenia takiego
nie można przypisać. Należy tu podkreślić, że § 127 dotyczy wszystkich
rozporządzeń wydawanych na podstawie ustawy, niezależnie od ich
charakteru. Oznacza to, że projekty wszystkich rozporządzeń powinny
być opracowane łącznie z projektem ustawy. Tylko w takim przypadku
akty wykonawcze będą mogły wejść w życie razem z ustawą, na podstawie
której są wydawane. W przypadku konieczności wyboru realizacji kilku
upoważnień w pierwszej kolejności należy opracować projekty tych
rozporządzeń, których upoważnienia wyrażono w formie obligatoryjnej.
Innym przepisem służącym zapewnieniu równoczesnego wejścia w życie
ustawy i aktów wykonawczych jest § 128 z.t.p. przewidujący możliwość
wydawania rozporządzeń przed dniem wejścia w życie ustawy upoważniającej.

3. Reguła, zgodnie z którą rozporządzenie powinno wchodzić w życie z
dniem wejścia w życie ustawy, na podstawie której jest wydawane, nie
zwalnia organu wydającego akt od zachowania odpowiedniego vacatio
legis. Wiąże się to z koniecznością wydania i ogłoszenia aktu na tyle
wcześnie, by adresaci norm mieli pewien okres na poznanie nowej
regulacji. Przy określaniu terminu wejścia w życie nowego aktu
wykonawczego należy mieć na uwadze, by termin wejścia w życie nowej
regulacji był poprzedzony odpowiednim okresem vacatio legis, którego
długość byłaby adekwatna do charakteru zmiany (wyrok TK z dnia 25 maja
1998 r., U. 19/97, OTK 1998, nr 4, poz. 47). Jednocześnie wymaga
podkreślenia, że ogłoszenia aktu nie można traktować w sposób
formalny, tj. utożsamiać jego daty z danymi podanymi w organie
publikacyjnym. Ogłoszenie oznacza podanie do publicznej wiadomości
aktu przez jego publikację w oficjalnym organie promulgacyjnym w taki
sposób, że adresaci mają możliwość zapoznania się z tym tekstem (wyrok
TK z dnia 3 października 2001 r., K. 27/01, OTK 2001, nr 7, poz. 209).
W przypadku rozporządzeń oznacza to udostępnienie odpowiedniego
egzemplarza Dziennika Ustaw. Data wskazana w nim tworzy pewne
domniemanie, ale nie jest całkowicie rozstrzygająca. Ma to znaczenie
nie tylko dla ustalenia, czy akt normatywny nie przewidywał swojego
wejścia w życie przed faktycznym ogłoszeniem (art. 88 ust. 1
Konstytucji), ale także przy ocenie, czy został zachowany konieczny
okres dostosowawczy (wyrok TK z dnia 20 czerwca 2002 r., K. 33/01,
OTK-A 2002, nr 4, poz. 44).

4. Nieco inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku wejścia w życie
ustawy zmieniającej dotychczasowe upoważnienia ustawowe. Przepisy
takiej ustawy nie mają, co do zasady, charakteru samodzielnego i nie
powinny stanowić podstawy do wydawania aktów wykonawczych.
Rozporządzenia, dla których upoważnienia ustawowe zostały zmienione,
nie są rozporządzeniami wydawanymi na podstawie ustawy upoważniającej
i nie należy wobec nich stosować dyrektywy wynikającej z § 127 z.t.p.

5. Rozporządzenie powinno wchodzić w życie w jednym terminie (§ 44 w
zw. z § 132 z.t.p.). Podobnie jak ustawa, rozporządzenie stanowi pewną
całość i dlatego poszczególne jego przepisy nie powinny wchodzić w
życie w różnych terminach. Wyjątek od przedstawionej zasady może
dotyczyć przepisów uchylających bądź zmieniających jako przepisów
niesamodzielnych. Pojęcie "przepis rozporządzenia" odnosi się do
podstawowej jednostki redakcyjnej tego aktu (paragrafu lub ustępu)
jako części samodzielnej. Stanowczo należy wykluczyć dopuszczalność
określania odrębnych terminów wejścia w życie punktów lub liter, na
które może dzielić się paragraf. Przy podejmowaniu decyzji o różnych
terminach wejścia w życie poszczególnych przepisów rozporządzenia
należy pamiętać, że sytuacja taka zawsze utrudnia adresatom ustalenie
prawidłowego stanu prawnego i może wywoływać istotne nieporozumienia
na tym tle.

5.1. Mimo iż różnicowanie dat wejścia w życie poszczególnych przepisów
rozporządzenia powinno zdarzać się wyjątkowo, obserwacja praktyki
legislacyjnej w samym tylko roku 2002 nie daje podstaw do twierdzenia
o wyjątkowości tego zjawiska. Na 1725 rozporządzeń wydanych w 2002 r.
aż 131 miało więcej niż jedną datę wejścia w życie [dane na podstawie
Systemu Informacji Prawnej LEX, wersja 2/2002]. Swoisty "rekord"
ustanowiono w dwóch aktach: rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28
marca 2002 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie klasyfikacji
części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz. U. z 2002 r.
Nr 32, poz. 307), które wchodziło w życie z pięcioma datami, przy czym
odrębne daty wejścia w życie przewidziano dla poszczególnych liter,
oraz w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 października 2002
r. w sprawie sposobu udostępniania informacji o środowisku (Dz. U. z
2002 r. Nr 176, poz. 1453), w którym dla poszczególnych punktów
przewidziano cztery daty wejścia w życie, odmienne od daty głównej,
przy czym rozpiętość czasowa między wejściem w życie pierwszych i
ostatnich przepisów rozporządzenia wynosi 6 lat.

5.2. W sporej części rozporządzeń zastosowano technikę legislacyjną
opartą na rozdzieleniu pojęć "wejście w życie" i "moc obowiązująca"
wyrażane za pomocą zwrotu: "Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem
ogłoszenia, z mocą od dnia.....". Różne też były okresy między datą
wejścia w życie a datą mocy wstecznej - od kilkumiesięcznych (np.
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie dokonania przeniesień dochodów i wydatków
oraz limitów zatrudnienia i kwot wynagrodzeń określonych w ustawie
budżetowej na rok 2002, Dz. U. z 2002 r. Nr 230, poz. 1927, które
weszło w życie z dniem ogłoszenia - 24 grudnia 2002 r. z mocą od dnia
1 lipca 2002 r.) do jednego dnia (np. rozporządzenie Prezesa Rady
Ministrów z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Sprawiedliwości, Dz. U. z 2002 r. Nr 97, poz. 869,
które weszło w życie z dniem ogłoszenia - 2 lipca 2002 r. z mocą od
dnia 1 lipca 2002 r.). Technika taka jest niedopuszczalna, ponieważ
wynikające z takiego brzmienia przepisu dwie normy prawne wzajemnie
się wykluczają (szerzej - zob. komentarz do § 44 z.t.p.).

5.3. Przy zróżnicowaniu dat wejścia w życie poszczególnych przepisów
rozporządzenia należy pamiętać o tym, że przepis określający te daty
może się odnosić wyłącznie do tego aktu, w którym został zamieszczony.
Poszczególne przepisy, dla których przewidziano odrębne daty wejścia w
życie, powinny być wymienione przez wskazanie jednostek redakcyjnych.
Przepisowi takiemu można nadać brzmienie:
§ X. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia, z tym że §... i §... wchodzą w życie z dniem......
Nie należy stosować konstrukcji takich, jak np. w rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. zmieniającym rozporządzenie w
sprawie szczegółowych kierunków działań Agencji Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa oraz sposobów ich realizacji (Dz. U. z 2002 r.
Nr 231, poz. 1939):
§ 4. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia
ogłoszenia, z wyjątkiem § 19a ust. 7 rozporządzenia, o którym mowa w §
1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, który wchodzi w
życie z dniem ogłoszenia.
Z takiej redakcji przepisu wynika, że określa on termin wejścia w
życie rozporządzenia zmieniającego oraz termin wejścia w życie jednego
z przepisów rozporządzenia zmienianego, który jest już przecież aktem
obowiązującym. W omawianym przypadku przepis ten powinien brzmieć:
§ 4. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia
ogłoszenia, z wyjątkiem § 1 pkt 4, który wchodzi w życie z dniem
ogłoszenia.

6. Przepisy działu V Zasad techniki prawodawczej nie zawierają
odmiennych regulacji w zakresie sposobu określania terminu wejścia w
życie rozporządzenia, w związku z czym odpowiednio należy stosować
przepisy o wejściu w życie ustawy. Dlatego też przepisowi o wejściu w
życie rozporządzenia można nadać brzmienie:
1) "Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia";
2) "Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie..... (dni, tygodni,
miesięcy) od dnia ogłoszenia";
3) "Rozporządzenie wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca
następującego po miesiącu ogłoszenia" albo "Rozporządzenie wchodzi w
życie..... dnia..... miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia";
4) "Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem..... (dzień oznaczony
kalendarzowo)";
5) "Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia".
Liczbę dni, tygodni lub miesięcy, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2,
zapisuje się cyfrą arabską (cyframi arabskimi) albo słownie.
Określenie dnia i miesiąca, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zapisuje
się słownie (§ 45 w zw. z § 132 z.t.p.; zob. komentarz do § 45 z.t.p.).

6.1. Szczególnym rozwiązaniem, które można uznać za określenie terminu
wejścia w życie rozporządzeń, jest przepis zachowujący w mocy akty
wykonawcze z klauzulą terminową. Nie jest to jednak określenie tego
terminu w sensie przepisu określającego tę datę, ale pewna wskazówka
skierowana do organu upoważnionego, w jaki sposób powinien ustalić
datę wejścia w życie tych aktów. Wskazanie w przepisie ustawy
zmieniającej np. "Do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie
upoważnień zmienianych niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż do
dnia..... zachowują moc przepisy dotychczasowe" określa przedział
czasowy, w którym upoważnione podmioty są obowiązane, stosownie do
upoważnień zawartych w nowej ustawie, wydać akty wykonawcze.
Precyzując, w ten sposób zostaje określony najpóźniejszy z możliwych
termin wejścia w życie nowych aktów wykonawczych, które powinny
zastąpić uchylane z tym dniem dotychczasowe przepisy (orzeczenie TK z
dnia 5 kwietnia 1989 r., Uw. 20/88, OTK 1989, nr 1, poz. 12; zob.
komentarz do § 33 z.t.p.).

7. Wejścia w życie rozporządzenia nie uzależnia się od wystąpienia
zdarzenia przyszłego (§ 46 ust. 1 w zw. z § 132 z.t.p.). Zasada ta
uzupełnia regulację § 127 z.t.p. nakazującą określanie terminu wejścia
w życie rozporządzenia na dzień wejścia w życie ustawy, na podstawie
której jest ono wydawane. W drodze analogii należy przyjąć
dopuszczalność uzależnienia stosowania rozporządzenia albo jego
poszczególnych przepisów od wystąpienia zdarzenia przyszłego, przy
czym rozwiązanie takie można zastosować tylko w przypadku, gdy termin
wystąpienia zdarzenia przyszłego można ustalić w sposób niebudzący
wątpliwości i zostanie on urzędowo podany do wiadomości publicznej.
Jeżeli stosowanie całego rozporządzenia ma być uzależnione od
wystąpienia zdarzenia przyszłego, należy posłużyć się zwrotem:
"Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem..... (określenie zdarzenia)",
a jeżeli od wystąpienia zdarzenia przyszłego ma być uzależnione
stosowanie tylko poszczególnych przepisów rozporządzenia - zwrotem:
"Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem....., z tym że przepisy.....
stosuje się od dnia..... (określenie zdarzenia)" (§ 46 ust. 2 i 3 w
zw. z § 132 z.t.p.).

7.1. Warunkiem uzależnienia stosowania rozporządzenia lub niektórych
jego przepisów od wystąpienia zdarzenia przyszłego jest urzędowe
podanie do wiadomości publicznej terminu tego zdarzenia. W przypadku
gdyby termin takiego zdarzenia został określony i stosowany w praktyce
legislacyjnej, można by mówić raczej o uzależnieniu stosowania
rozporządzenia lub niektórych jego przepisów od nadejścia tego
terminu, nie zaś od wystąpienia zdarzenia przyszłego.

7.2. Obecnie jedynym zdarzeniem, od którego wystąpienia jest
uzależniane stosowanie przepisów rozporządzeń, jest uzyskanie przez
Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej. Z reguły wyraża
się to przy użyciu zwrotu: "Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem
uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej"
(zob. § 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 2003 r. w sprawie
zakresu informacji o zmianach wymogów dotyczących zawodów regulowanych
oraz o podjętych decyzjach w sprawach uznania kwalifikacji do
wykonywania zawodu regulowanego, a także terminy ich składania).
Ponieważ jednak termin uzyskania członkostwa nie został urzędowo
podany, zamieszczanie tego rodzaju przepisów narusza Zasady techniki
prawodawczej.

7.3. Jeżeli całe rozporządzenie ma być stosowane od chwili wystąpienia
zdarzenia przyszłego, należy posłużyć się zwrotem: "Rozporządzenie
wchodzi w życie z dniem.....". W takim przypadku nie powinno
zamieszczać się dodatkowych przepisów o stosowaniu tego aktu.
Odmiennie (i błędnie) postąpiono np. w rozporządzeniu Rady Ministrów z
dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 239,
poz. 2039):
§ 20. Przepisy rozporządzenia stosuje się od dnia przystąpienia
Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.
§ 21. Rozporządzenie wchodzi w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia.

7.4. Przepisy rozporządzenia, które mają być stosowane od momentu
wystąpienia zdarzenia przyszłego, powinny być wskazane w przepisie
dotyczącym wejścia w życie rozporządzenia. Właściwą techniką
legislacyjną byłoby tu wyliczenie jednostek redakcyjnych, nie zaś
wskazanie tych przepisów poprzez opis, tak jak np. w rozporządzeniu
Rady Ministrów z dnia 19 października 2001 r. w sprawie warunków i
trybu dokonywania oceny zgodności oraz sposobu znakowania zabawek (Dz.
U. z 2001 r. Nr 144, poz. 1617):
§ 12. 1. Przepisy rozporządzenia dotyczące oznakowania CE i
posługiwania się tym oznakowaniem stosuje się od dnia uzyskania przez
Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej, chyba że
wcześniej stosowna umowa międzynarodowa zezwoli na umieszczanie
oznakowania CE na zabawkach produkowanych przez polskich przedsiębiorców.
2. Przepis ust. 1 nie uchybia możliwości umieszczania na zabawkach i
posługiwania się oznakowaniem CE na podstawie prawa państw obcych.
Tak skonstruowany przepis jest niejasny i nieprecyzyjny, a ustalenie,
czy dany przepis rozporządzenia już obowiązuje, czy jeszcze nie
obowiązuje, zostaje przerzucone na adresatów norm.

8. Zasada równoczesnego wchodzenia w życie ustawy i aktów wykonawczych
wydanych na jej podstawie była przewidziana w Zasadach techniki
prawodawczej z 1991 r. (§ 85 ust. 2) i Zasadach z 1961 r. (§ 73 ust.
3). W Zasadach z 1939 r. § 70 ust. 1 stanowił, że jeżeli działanie
aktu ustawodawczego zależy od wydania rozporządzeń wykonawczych,
należy przygotować projekt rozporządzenia równocześnie z projektem
aktu, a według ust. 3 tego paragrafu można było ogłaszać
rozporządzenia jednocześnie z aktem wykonawczym. Data wydania aktu
wykonawczego powinna w takim przypadku odpowiadać dacie ogłoszenia
aktu ustawodawczego.

do góry