Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Warszawa, 7 listopada 2012 r.
BAS–WAPEiM–2824/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy (przedstawiciel wnioskodawcy: poseł Tadeusz
Tomaszewski)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32) sporządza się
następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, ze zm.) przewiduje
wprowadzenie do zmienianej ustawy regulacji, która umożliwiałaby staroście
zawieranie z pracodawcami, będącymi osobami fizycznymi, prowadzącymi
pozarolniczą działalność gospodarczą, umów przewidujących refundowanie
poniesionych przez przedsiębiorców kosztów z tytułu opłaconych składek na
ubezpieczenie społeczne, w związku z zatrudnieniem pierwszego lub drugiego
pracownika. Projekt uzależnia możliwość refundacji od spełnienia przez
pracodawcę pewnych warunków: prowadzenie działalności gospodarczej od
przynajmniej dwunastu miesięcy, zatrudnianie w dniu zawarcia umowy co
najwyżej jednego pracownika, zatrudnienie pracownika w pełnym wymiarze
czasu. Projekt określa również jakie osoby nie byłyby objęte refundacją.
Projekt reguluje także udostępnianie środków Funduszu Pracy przez
ministra właściwego do spraw finansów publicznych dysponentowi Funduszu
Pracy.

Projekt zawiera przepis przejściowy. Zgodnie z projektem, ustawa ma
wejść w życie 1 stycznia 2013 r.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Zgodnie z art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
(dalej: TfUE) wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub
przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub
grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom
lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w
zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami
członkowskimi. Przepis art. 107 ust. 2 TfUE wymienia kategorie pomocy, które
są uznane za zgodne z rynkiem wewnętrznym. Należy do nich np. pomoc o
charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod
warunkiem, że jest przyznawana bez dyskryminacji związanej z pochodzeniem
produktów. Natomiast art. 107 ust. 3 TfUE wymienia kategorie pomocy, które
mogą być uznane za zgodne z rynkiem wewnętrznym. Do tych kategorii należą
m.in. pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów,
w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje
poważny stan niedostatecznego zatrudnienia, czy też pomoc przeznaczona na
ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów
gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie
sprzecznym ze wspólnym interesem.
Zgodnie z art. 108 ust. 3 TfUE Komisja Europejska jest informowana, w
czasie odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach
przyznania lub zmiany pomocy. Jeżeli uznaje ona, że plan nie jest zgodny z
rynkiem wewnętrznym w rozumieniu art. 107 TfUE, wszczyna bezzwłocznie
tzw. formalną procedurę dochodzenia, która zmierza do wydania decyzji w
sprawie zniesienia lub zmiany tej pomocy przez państwo w określonym przez
nią terminie. W innym przypadku wydaje decyzję stwierdzającą, że środek
będący przedmiotem zgłoszenia nie stanowi pomocy, albo decyzję, że środek
jest zgodny z rynkiem wewnętrznym (decyzja o niewnoszeniu zastrzeżeń).
Państwo członkowskie nie może wprowadzać w życie projektowanych środków,
dopóki procedura notyfikacyjna nie doprowadzi do wydania przez Komisję
decyzji końcowej.
Przepis art. 109 TfUE upoważnia Radę do wydania wszelkich właściwych
rozporządzeń w celu zastosowania art. 107 i 108 TfUE. W szczególności Rada
może określić warunki stosowania art. 108 ust. 3 i kategorie pomocy zwolnione
z tej procedury.
Na podstawie art. 109 TfUE, w celu określenia szczegółowych zasad
stosowania art. 108 TfUE zostało wydane rozporządzenie Rady 659/1999/WE
(Dz. Urz. WE L 83 z 27.3.1999, s. 1). Państwom członkowskim pozostawiono
swobodę uregulowania w prawie krajowym szczegółowego trybu postępowania
przy notyfikowaniu planowanej pomocy publicznej, w szczególności wskazanie
organu krajowego właściwego w sprawach notyfikacji oraz określenie skutków
notyfikacji na gruncie prawa krajowego.
Również na podstawie art. 109 TfUE Rada wydała rozporządzenie (WE)
Nr 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatu
ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej
pomocy państwa (Dz. Urz. WE L 142 z 14.5.1998 r., s. 1). Rozporządzenie to
upoważnia Komisję do uznania, w drodze rozporządzeń, pewnych kategorii
pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym i zwolnienia ich z obowiązku

2
zgłoszenia, o którym mowa w art. 108 ust. 3 TfUE. Na podstawie
rozporządzenia Rady, Komisja wydała szereg rozporządzeń, z których, ze
względu na zakres projektu ustawy, należy przywołać rozporządzenie (WE) Nr
800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne
ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne
rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz. Urz. WE L 214 z 9.8.2008
r., s. 3). Rozporządzenie ma zastosowanie do szeregu kategorii pomocy, w tym
m.in. do pomocy na zatrudnienie dla Małych i rednich Przedsiębiorstw,
pomocy dla pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej
sytuacji. Rozporządzenie stosuje się do dnia 31 grudnia 2013 r.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przewidziane w projekcie refundowanie przedsiębiorcom przez starostów
kosztów poniesionych z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne
pracowników stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 TfUE.
Nie jest to żadna z kategorii pomocy uznanych za zgodną ze wspólnym
rynkiem na mocy rozporządzenia 800/2008. W szczególności projekt nie spełnia
wymogów:
 pomocy na zatrudnienie dla małych i średnich przedsiębiorstw (art. 15 w
zw. z załącznikiem I do rozporządzenia 800/2008), gdyż w ogóle nie
odnosi się do obrotu przedsiębiorców, którzy mieliby by być
beneficjentami pomocy,
 pomocy w formie subsydiów płacowych na rekrutację pracowników
znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji (art. 40
rozporządzenia 800/2008), gdyż – w przeciwieństwie do np.
obowiązującego art. 47 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy – w ogóle nie odnosi się do sytuacji zatrudnianego
pracownika.
Przewidzianą w projekcie pomoc można oceniać także pod kątem
zgodności z przepisami samego Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Przepis art. 107 ust. 3 lit. a dopuszcza uznanie za zgodą ze rynkiem
wewnętrznym pomocy przyznawanej na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu
regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w
których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia. Decyzja o uznaniu
pomocy za zgodną z rynkiem wewnętrznym należy jednak do Komisji
Europejskiej, której należy notyfikować projektowane przepisy (art. 108 ust. 3
TfUE).
Uruchomienie postępowania notyfikacyjnego następuje na podstawie
prawa krajowego, a w szczególności na podstawie art. 16a ustawy o
postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr
59, poz. 404, ze zm.). Zgodnie z przywołanym przepisem ustawy, w przypadku
projektu ustawy będącej programem pomocowym opracowanym przez podmiot

3
niebędący organem administracji publicznej (np. Sejm), o opinię (m.in. w
sprawie zgodności projektowanej pomocy ze wspólnym rynkiem i w sprawie
obowiązku notyfikacji projektu) i przekazanie do Komisji projektu w celu
dokonania jego notyfikacji występuje organ właściwy na podstawie regulaminu
Sejmu. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 regulaminu Sejmu organem tym jest
Marszałek Sejmu. Wniosek jest kierowany do Prezesa Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów.

IV. Konkluzja
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy przewiduje udzielanie pomocy publicznej, której nie
można jednoznacznie zakwalifikować jako pomocy dozwolonej. W tym zakresie
projekt wymaga wystąpienia do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów o opinię.









Dyrektor Biura Analiz Sejmowych








Zbigniew Wrona




4

Warszawa, 7 listopada 2012 r.
BAS-WAPEiM-2825/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o
zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Tadeusz Tomaszewski) jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art.
95a regulaminu Sejmu


Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, ze zm.) przewiduje
wprowadzenie do zmienianej ustawy regulacji, która umożliwiałaby staroście
zawieranie z pracodawcami, będącymi osobami fizycznymi, prowadzącymi
pozarolniczą działalność gospodarczą, umów przewidujących refundowanie
poniesionych przez przedsiębiorców kosztów z tytułu opłaconych składek na
ubezpieczenie społeczne, w związku z zatrudnieniem pierwszego lub drugiego
pracownika. Projekt uzależnia możliwość refundacji od spełnienia przez
pracodawcę pewnych warunków: prowadzenie działalności gospodarczej od
przynajmniej dwunastu miesięcy, zatrudnianie w dniu zawarcia umowy co
najwyżej jednego pracownika, zatrudnienie pracownika w pełnym wymiarze
czasu. Projekt określa również jakie osoby nie byłyby objęte refundacją.
Projekt reguluje także udostępnianie środków Funduszu Pracy przez
ministra właściwego do spraw finansów publicznych dysponentowi Funduszu
Pracy.
Projekt jest objęty zakresem regulacji prawa Unii Europejskiej, nie ma
jednak na celu wykonania żadnego przepisu prawa Unii Europejskiej.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy, nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w
rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu.









Dyrektor Biura Analiz Sejmowych








Zbigniew Wrona