Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz niektórych innych ustaw

– 10 –
dnia, w którym pozwolenie wodnoprawne na wykonanie tych urządzeń stało się ostateczne, o
ile nie wygasło ono przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 5. 1. Do postępowań administracyjnych prowadzonych na podstawie ustawy
zmienianej w art. 1, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym.
2. Do postępowań, o których mowa w ust. 1, na wniosek właściwego zarządcy drogi,
stosuje się przepis art. 11f ust. 1 pkt 8 lub art. 12 ust. 7 i 8 ustawy zmienianej w art. 1 w
brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 6. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

UZASADNIENIE
Projekt ustawy przewiduje zmiany w:
− ustawie z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i
realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 687 oraz z
2014 r. poz. 40),
− ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145, z późn.
zm.),
− ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm.).
Projekt ustawy został przygotowany w celu usprawnienia przygotowania inwestycji
drogowych, szczególnie w kontekście wydatkowania funduszy Unii Europejskiej w
najbliższej perspektywie finansowej Unii Europejskiej w latach 2014–2020. Oprócz
wyeliminowania zagrożenia terminowej realizacji zadań proponowane zmiany
przyczynią się do gospodarnego wydatkowania środków publicznych, przedłużając
ważność np. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a tym samym nie będą
powodować konieczności ponownego ich uzyskiwania.
I.
Zmiany w zakresie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji
inwestycji w zakresie dróg publicznych (specustawy)
Projekt zmian w specustawie został przygotowany ze względu na konieczność
zapewnienia sprawnej realizacji inwestycji drogowych w zakresie dróg publicznych,
poprzez doprecyzowanie istniejących przepisów oraz dodanie nowych.
Wprowadzenie w specustawie proponowanych zmian przyczyni się do usprawnienia
procesu inwestycyjnego. Zmiana wyeliminuje najczęściej sygnalizowane
wątpliwości utrudniające stosowanie specustawy zarówno przez inwestorów, jak i
przez organy administracji.
Przepisy projektowanej ustawy będą miały zastosowanie do podmiotów
zaangażowanych w realizację inwestycji prowadzonych na podstawie specustawy, a
więc do zarządów dróg publicznych oraz do wojewodów i starostów jako organów
wydających decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzja ZRID).
Projektowana ustawa będzie również dotyczyć właścicieli, użytkowników
wieczystych gruntów oraz osób, którym przysługują ograniczone prawa rzeczowe.
Projekt ustawy przewiduje następujące zmiany w zakresie przepisów specustawy:
1) art. 11a nowe brzmienie ust. 1 i 2 oraz dodanie nowego ust. 2a
W związku z wątpliwościami, czy starosta wydając decyzje ZRID oraz decyzje
o odszkodowaniu na podstawie specustawy działa jako organ wykonujący
zadania z zakresu administracji rządowej zaproponowano zmianę art. 11a ust. 1.
Zgodnie z zawartym w art. 23 specustawy odesłaniem, w przypadku realizacji
inwestycji w zakresie dróg publicznych, należy uwzględniać regulacje ustawy o
gospodarce nieruchomościami, w której zadania dotyczące wywłaszczeń i
odszkodowań należą do kompetencji starosty wykonującego zadania z zakresu
administracji rządowej. W myśl art. 129 ust. 1 ustawy o gospodarce
nieruchomościami, odszkodowanie ustala starosta, wykonujący zadanie z
zakresu administracji rządowej, w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości, z
zastrzeżeniem ust. 5, gdzie zgodnie z pkt 3 starosta wykonujący zadania z
zakresu administracji rządowej wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu, gdy
nastąpiło pozbawienie praw do nieruchomości bez ustalenia odszkodowania, a
obowiązujące przepisy przewidują jego ustalenie. Zatem zadania w zakresie
wywłaszczenia i odszkodowania za nieruchomości przejęte pod inwestycje
drogowe podejmuje starosta wykonujący zadania zlecone. Ponadto należy
zauważyć, iż w myśl art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o
wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31,
poz. 206, z późn. zm.) „Zadania administracji rządowej w województwie
wykonują: starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań administracji
rządowej wynika z odrębnych ustaw”. Natomiast specustawa nie zawiera
przepisu wskazującego wprost, iż zadania z niej wynikające stanowią zadania
administracji rządowej. Zatem zasadne jest dodanie przepisu wprost
wskazującego charakter działań wykonywanych przez starostę. Przyjmując, że
ustawodawca działa racjonalnie, a istotną wartością powinna być jednolitość
rozwiązań prawnych dotyczących porównywalnych sytuacji faktycznych, należy
stwierdzić, że skoro zadania dotyczące wywłaszczeń i odszkodowań za
wywłaszczone nieruchomości należą do zakresu zadań administracji rządowej, a
ustawa o gospodarce nieruchomościami powierzyła w pewnym zakresie
wykonywanie tych zadań starostom, to zadania wynikające ze specustawy jako
2

analogiczne do ww. wymienionych również należą do zakresu zadań
administracji rządowej.
Proponowana w art. 11a ust. 1 specustawy zmiana nie nakłada zatem na starostę
nowych obowiązków.
Ponadto projektowany przepis określa właściwość organu, jakim jest starosta w
sposób analogiczny do kompetencji wojewody, w przypadku gdy inwestycja
dotyczy obszaru więcej niż jednego województwa.
Doprecyzowania wymaga bowiem przepis określający właściwość organu tzn.
określenie obszaru, którego dotyczy wniosek o wydanie decyzji o zezwoleniu na
realizację inwestycji drogowej. Z dotychczasowych przepisów specustawy nie
wynika jasno, co oznacza określenie „największa część nieruchomości”, co
powoduje trudności interpretacyjne w zakresie ustalenia organu właściwego do
rozpatrzenia sprawy. Zatem w celu wyeliminowania tych wątpliwości wyraz
„nieruchomości” proponuje się zastąpić wyrazem „powierzchni przeznaczonej
na realizację inwestycji drogowej”. Pojęcie to powinno być odnoszone do
wielkości powierzchni w stosunku do całkowitej powierzchni nieruchomości
przewidzianych do objęcia projektowaną inwestycją drogową, aby wniosek o
wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej był rozpatrzony
przez tego z wojewodów czy starostów, którego właściwość terytorialna
obejmuje największą część powierzchni przeznaczonej na realizację inwestycji
drogowej.
W art. 11a proponuje się dodanie nowego ust. 2a, zgodnie z którym wojewoda
albo starosta wydaje decyzję ZRID dla całości inwestycji (inwestycji głównej)
objętej wnioskiem właściwego zarządcy drogi, w tym dla wszystkich
elementów, o których mowa w art. 11f ust. 1 specustawy. Zatem wojewoda
będzie wydawał decyzję ZRID obejmującą w zależności od konieczności
również roboty budowlane polegające na budowie lub przebudowie dróg
powiatowych i gminnych, sieci uzbrojenia terenu, urządzeń wodnych lub
urządzeń melioracji wodnych szczegółowych czy zjazdów, jeżeli wykonanie
tych robót budowlanych zostało spowodowane i jest niezbędne dla prawidłowej
realizacji zamierzenia budowlanego objętego decyzją ZRID. Podobnie starosta
będzie wydawał decyzje ZRID dotyczącą budowy drogi gminnej obejmującą np.
przebudowę drogi krajowej czy wojewódzkiej. Wówczas zakres przebudowy np.
3

drogi krajowej musi wynikać z budowy drogi gminnej. I analogicznie zakres
budowy czy przebudowy drogi gminnej musi wynikać z budowy np. drogi
krajowej czy wojewódzkiej. Reasumując, należy wyjaśnić, iż z wnioskiem o
wydanie decyzji ZRID występuje zarządca drogi właściwy dla danej inwestycji
„głównej”. Pozwoli to na uniknięcie wątpliwości co do konieczności
występowania o dwie decyzje do dwóch organów w przypadku inwestycji na
drodze krajowej obejmującej przebudowę drogi gminnej.
2) art. 11b nadano nowe brzmienie ust. 1 w związku z dodaniem nowego ust. 1a
Dotychczas specustawa nie precyzowała, jakie elementy powinien zawierać
wniosek o wydanie opinii właściwych podmiotów. W praktyce powstawała
zatem wątpliwość, czy inwestor powinien dołączyć do wniosku załączniki lub
czy dołączone przez inwestora załączniki są wystarczające i w jakim zakresie
organ powinien mieć możliwość wypowiadania się na temat danego projektu.
Przedłużało to zatem proces wydania tych opinii. Organy zwracały się do
inwestorów o dołączenie dodatkowych informacji i wyjaśnień, uznając że
przedstawione dane są niewystarczające do wydania opinii. Jednak zarówno
organy, jak i inwestorzy mieli wątpliwości, jakie elementy powinny stanowić
załączniki do wniosku. Ustawa nie nakładała na wnioskodawcę obowiązku
dołączenia do wniosku załączników. Natomiast organ uzyskawszy np. jedynie
wniosek bez szczegółowego uzasadnienia bądź bez załączników, nie miał
danych umożliwiających wnikliwą ocenę inwestycji. Zatem uzasadnione jest,
aby przedmiotem opinii jednostki, na której obszarze działania projektowana
jest droga publiczna, była mapa przedstawiająca proponowany przebieg drogi,
z zaznaczeniem terenu niezbędnego dla obiektów budowlanych, oraz istniejące
uzbrojenie terenu, analiza powiązania drogi z innymi drogami publicznymi, jak
również określenie zmian w dotychczasowej infrastrukturze zagospodarowania
terenu. Umożliwi to wydanie przez organy rzetelnej opinii w terminie
przewidzianym przez ustawodawcę. Uzyskanie wniosku uzupełnionego o
załączniki umożliwi zarówno lepsze niż dotychczas zapoznanie się
miejscowych władz z projektowaną inwestycją jak i zgłoszenie przemyślanych
uwag na jej temat. Zgłoszone uwagi mogą natomiast przyczynić się do
przyjęcia przez inwestora rozwiązań korzystniejszych dla lokalnej społeczności
niż te dotychczas planowane.
4