Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych i ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Warszawa, 6 sierpnia 2008 r.

SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA–140 –130(4)/08



Pan


Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec poselskiego
projektu ustawy:

-
o zmianie ustawy Kodeks spółek
handlowych i ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (druk
nr 600).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Sprawiedliwości do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.




(-) Donald Tusk



Stanowisko Rządu
w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy
– Kodeks spółek handlowych i ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (druk nr 600)

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych i ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych w intencji projektodawców ma na celu
ułatwienie rozpoczęcia działalności gospodarczej w formie spółki partnerskiej,
komandytowej, komandytowo-akcyjnej oraz spółki z o.o. W tym celu proponowane są
zmiany w zakresie:

- zniesienia obligatoryjnej formy aktu notarialnego dla umowy w/w spółek i
zastąpienie jej formą pisemną;

-
obniżenia minimalnej wielkości kapitału zakładowego w spółce
komandytowo-akcyjnej oraz w spółce z o.o.;

-
obniżenia opłaty od wniosku o zarejestrowanie spółki w Krajowym Rejestrze
Sądowym.


1. Pozytywnie należy ocenić propozycje zniesienia obligatoryjnej formy aktu
notarialnego dla umowy spółki partnerskiej i komandytowej. Biorąc pod uwagę,
iż są to spółki osobowe, nie wydaje się, aby ich natura uzasadniała zaostrzenie formy
szczególnej dla umowy spółki. Nie można jednak podzielić argumentu
projektodawców, dotyczącego spółki komandytowo-akcyjnej oraz spółki z o.o.
W przypadku spółki komandytowo-akcyjnej brak jest przesłanek, aby traktować
tę spółkę inaczej niż spółkę akcyjną. Spółka ta w istocie zbliża się do spółki akcyjnej,
w której jest jeden akcjonariusz większościowy (odpowiednik komplementariusza)
i wielu innych akcjonariuszy. Akcje spółki komandytowo-akcyjnej mogą być
przedmiotem oferty publicznej oraz notowań na rynku regulowanym (np. giełdowym).

W odniesieniu do spółki z o.o. zwiększony formalizm w omawianym zakresie
uzasadniony jest wyłączeniem odpowiedzialności wspólników spółki za jej
zobowiązania. Należy podkreślić, że umowa spółki z o.o. pełni dwojaką rolę – jest
warunkiem koniecznym utworzenia spółki oraz, od chwili zawiązania spółki
do momentu wpisu spółki do rejestru albo w przypadku zaistnienia przyczyn
rozwiązania umowy spółki, jest jednym z wyznaczników zdolności prawnej spółki w
organizacji, a po zarejestrowaniu – spółki właściwej. Zgodnie z art. 77 § 1 Kodeksu
cywilnego, uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką
ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia. Praktyka sądów rejestrowych
wykazuje, iż - w przypadku konfliktu spółki z urzędami administracji państwowej oraz
konfliktu pomiędzy wspólnikami - nie można dopuścić do sporządzania ewentualnych
uchwał walnego zgromadzenia wspólników, co do zmian treści umowy, w zwykłej
formie pisemnej (np. przez poszczególnych wspólników realizujących indywidualne
interesy). Stworzy się wówczas realną możliwość antydatowania uchwał lub
naruszania zasad formalnych odnośnie wskazywania uprawnionych i obecnych
wspólników, co może spowodować szereg negatywnych konsekwencji dla
bezpieczeństwa obrotu i znacznie zwiększyć liczbę sporów sądowych.
Jednocześnie, oceniając proponowane rozwiązania, należy mieć na uwadze
fakt, iż spółka z o.o. stanowi najczęściej występującą w obrocie formę osoby prawnej
(około 123 tys. takich spółek na koniec 2007 r.), stąd też skutki projektowanych zmian
będą miały istotne znaczenie dla dużej liczby kontrahentów i wierzycieli podmiotów
działających w tej formie.


2. W odniesieniu do propozycji obniżenia kapitału zakładowego w spółce z o.o.
wskazać należy, że w ramach „Pakietu na rzecz przedsiębiorczości” Rząd
przygotował projekt nowelizacji K.s.h., który przewiduje obniżenie minimalnej
wysokości kapitału zakładowego w spółce z o.o. do kwoty 5.000 zł, a w spółce
akcyjnej do kwoty 100.000 zł. Zaproponowane minimalne wysokości tych kapitałów
stworzą możliwość zawiązywania większej liczby spółek kapitałowych przez
przedsiębiorców, którzy dotychczas nie byli skłonni bądź zdolni zgromadzić
minimalnego majątku „startowego”. W obecnych warunkach prowadzenia działalności
gospodarczej w Polsce wartości te stanowią faktyczne minimum uzasadniające
istnienie obydwu typów spółek, a jednocześnie zapobiegną (do pewnego stopnia)

2
tworzeniu spółek z założenia pozbawionych majątku i stwarzających podwyższone
ryzyko dla obrotu.
Obniżenie kapitału zakładowego w spółce komandytowo-akcyjnej do poziomu
10.000 zł wydaje się zabiegiem zbyt daleko idącym. Obecny poziom 50.000 zł trudno
uznać za barierę w rozwoju tej formy prawnej spółki handlowej.

3. Postulat obniżenia opłat sądowych pobieranych od pierwszego wniosku
o dokonanie wpisu przedsiębiorcy do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) został
częściowo zrealizowany poprzez uchwalenie w dniu 14 grudnia 2006 r. ustawy
o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2007 r.
Nr 21, poz. 123). Na podstawie art. 52 ust. 2 ustawy, z dniem 10 marca 2007 r. zaczęła
obowiązywać obniżona z kwoty 1.000 zł do kwoty 750 zł opłata stała od wniosku
o zarejestrowanie spółki osobowej w rejestrze przedsiębiorców w KRS.
Uzasadnieniem tej zmiany były zbyt wysokie koszty sądowe z tytułu tworzenia
i rejestracji spółek nie posiadających kapitału, niewielka liczba tych spółek oraz
znikomy ich udział w obrocie gospodarczym w porównaniu z wielokrotnie większą
liczbą i aktywnością spółek kapitałowych. W niezmienionej wysokości pozostawiono
opłatę sądową od wniosku o wpisanie spółki kapitałowej do rejestru przedsiębiorców
KRS. Obecna regulacja uwzględnia fakt, iż spółki kapitałowe są tworzone w oparciu
o znacznie większe środki pieniężne niż spółki osobowe.
Należy podkreślić, że przyjęcie proponowanego uregulowania w zakresie
kosztów rejestracji spółek w KRS spowoduje skutki finansowe dla budżetu państwa
w postaci zmniejszenia dochodów budżetowych z tytułu opłat sądowych wnoszonych
na podstawie art. 52 i 53 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych,
szacunkowo o połowę, czyli 8.500 tys. zł. W ramach prac nad ustawą budżetową
na rok 2008 poziom dochodów sądownictwa powszechnego określono w wysokości
1 891 274 tys. zł. Zapewnienie, iż dochody w powyższej kwocie zostaną w 2008 r.
w pełni zrealizowane, stanowiło istotny argument dysponenta głównego i miało
wpływ na zwiększenie ostatecznego poziomu wydatków w części 15 budżetu „Sądy
powszechne”.

3
W sytuacji, w której opłaty sądowe stanowią jedno z podstawowych źródeł
dochodów sądów powszechnych, zmniejszenie poziomu opłat sądowych w trakcie
roku budżetowego stanowi zagrożenie nieuzyskania dochodów w prognozowanej
wysokości. W tej sytuacji, z uwagi na bezwzględną konieczność wykonania w całości
przez resort sprawiedliwości przyjętego na ten rok planu dochodów, ewentualne
wprowadzenie proponowanych rozwiązań w życie możliwe byłoby dopiero w 2009 r.
4.
Niezależnie od powyższych uwag o charakterze merytorycznym, projekt
wymaga dopracowania pod względem redakcyjno-legislacyjnym. W przypadku
dalszych prac legislacyjnych, wskazane byłoby łączne rozpatrzenie przez Sejm
opiniowanego projektu poselskiego oraz wspomnianego wyżej rządowego projektu
ustawy – Kodeks spółek handlowych (druk nr 524).









































4