Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Warszawa, 3 lutego 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-156(5)/10

Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o zmianie ustawy

o systemie oświaty oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (druk nr 3602).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Edukacji
Narodowej do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.



(-) Donald Tusk




Stanowisko Rządu wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(druk nr 3602)

Poselski projekt ustawy jest propozycją zmiany ustawy z dnia 19 marca 2009 r.
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 56, poz. 458 i Nr 219, poz. 1705) w zakresie wprowadzenia obowiązku
rocznego przygotowania przedszkolnego dla dzieci 5-letnich od 2011 r. oraz
obowiązku szkolnego dla dzieci 6-letnich od 2012 r.

Wnioskodawcy proponują, aby do roku szkolnego 2019/2020 to rodzice podejmowali
decyzję, czy ich dziecko rozpocznie edukację szkolną w wieku 6 lat. Swoją
propozycję uzasadniają istniejącym, ich zdaniem, brakiem przygotowania bazy
obiektów szkolnych dla sześciolatków oraz brakiem jednolitych standardów
edukacyjnych dotyczących między innymi organizacji pracy szkół, bazy obiektów
szkolnych i ich wyposażenia, liczebności oddziałów klasowych, dostępności opieki
psychologiczno-pedagogicznej i
zakresu oferty edukacyjnej gwarantowanej ze
środków publicznych.

Wnioskodawcy twierdzą, że na tak gruntowną zmianę systemową, jaką jest obniżenie
wieku obowiązku szkolnego, należy zabezpieczyć z budżetu państwa środki
niezbędne na przystosowanie obiektów oświatowych do potrzeb sześciolatków.
Zarzucają, że projekt budżetu państwa na 2011 r., ich zdaniem, nie przewiduje
stosownych środków finansowych.

Intencją Rządu i celem prowadzonej od 2009 r. reformy jest objęcie wszystkich dzieci
5 -letnich od dnia 1 września 2011 r. obowiązkowym rocznym przygotowaniem
przedszkolnym oraz obniżenie wieku rozpoczynania spełniania obowiązku szkolnego
do 6 lat. W powyższym aspekcie istnieje zatem zbieżność między celami założonymi
przez Rząd i celami, które chcą osiągnąć autorzy projektu poselskiego. Różnica
w stanowisku dotyczy natomiast terminu osiągnięcia tych celów.

Proces obniżenia wieku rozpoczynania spełniania obowiązku rocznego
przygotowania przedszkolnego pięciolatków oraz proces włączania sześciolatków do
edukacji szkolnej rozpoczął się już w 2009 r., ponieważ był to najkorzystniejszy czas
na rozpoczęcie planowanych zmian. Z danych statystycznych wynika, że od
kilkunastu lat spada liczba uczniów w szkołach podstawowych, a w roku 2009 rocznik
sześciolatków był najmniej liczny. Liczba 6-latków w kolejnych latach zmalała z 427
tys. w 2002 r. do 354 tys. w 2010 r. Z prognoz demograficznych wynika, że od
2010 r. liczba sześciolatków stopniowo będzie wzrastała. Ze względu na powyższe
uwarunkowania, podjęcie obecnie decyzji o
odroczeniu obniżenia wieku
rozpoczynania obowiązku szkolnego jest niezasadne.

Decyzja o obniżeniu wieku rozpoczynania obowiązku szkolnego oraz o obniżeniu
wieku rozpoczynania obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego,
wprowadzona ustawą z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty
oraz o zmianie niektórych innych ustaw, była poprzedzona licznymi przygotowaniami,
w tym pracami z udziałem ekspertów i szeroką konsultacją społeczną.

Zmiany dotyczące objęcia obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym
dzieci 5-letnich zaplanowano na 2 lata. Od dnia 1 września 2009 r. dzieci w wieku
5 lat mają prawo do rocznego przygotowania przedszkolnego, natomiast gminy mają
obowiązek zorganizowania tej edukacji w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych
zorganizowanych w szkołach podstawowych. Od dnia 1 września 2011 r. prawo to
zostanie przekształcone w obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego.

Nowelizacja ustawy o systemie oświaty, dokonana ustawą z dnia 7 września 2007 r.
o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz. U. Nr 181, poz. 1292), umożliwiła
poszerzenie sieci przedszkoli o inne formy wychowania przedszkolnego. Od dnia
1 września 2011 r. przewiduje się możliwość spełniania obowiązku rocznego
przygotowania przedszkolnego również w innych formach wychowania
przedszkolnego.


2
Obniżenie wieku rozpoczynania spełniania obowiązku szkolnego jest rozłożone na
3 lata szkolne (2009/2010, 2010/2011, 2011/2012). W tym okresie rodzice dzieci
spełniających warunki określone w ustawie o systemie oświaty decydują o tym, czy
ich dziecko rozpocznie naukę szkolną w wieku 6 czy 7 lat. Proces włączania
sześciolatków w edukację szkolną już się rozpoczął. Z początkiem roku szkolnego
2009/2010 w przedszkolach i pierwszych klasach szkół podstawowych zaczęła
obowiązywać nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia
ogólnego, uwzględniająca możliwości rozwojowe dzieci sześcioletnich, która
następnie rok po roku obejmować będzie stopniowo kolejne etapy edukacji.

Jednocześnie podkreślić należy, że od 1 września 2011 r. w placówkach wychowania
przedszkolnego prowadzone przez nauczycieli obserwacje pedagogiczne
zakończone oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole wpiszą się w nową
formułę organizowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Zespół
nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z dzieckiem na podstawie analizy
potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka oraz jego możliwości psychofizycznych
zaplanuje indywidualne wsparcie przedszkolne. Opracowany i realizowany program
działań wspierających pozwoli na przygotowanie dziecka do rozpoczęcia realizacji
obowiązku szkolnego w wieku 6 lat. Ocena efektywności udzielanej pomocy umożliwi
rodzicom skutecznie wpierać dziecko w jego rozwoju. Jeśli, po zakończeniu rocznego
obowiązkowego przygotowania przedszkolnego, niezbędnym okaże się objęcie
dziecka dalszą specjalistyczną pomocą i odroczenie obowiązku szkolnego, wówczas,
na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, wychowaniem
przedszkolnym będzie można objąć dziecko nawet do 8 roku życia.

Z danych Systemu Informacji Oświatowej wynika, że w porównaniu z rokiem
2008/2009, zwiększyła się liczba dzieci sześcioletnich w klasach pierwszych szkół
podstawowych. W roku szkolnym 2010/2011 z możliwości wcześniejszego pójścia do
szkoły skorzystało 12,5 % 6-latków spośród tych dzieci, które rok wcześniej chodziły
do przedszkola.

Rząd podjął szereg działań wspierających organy prowadzące publiczne
i niepubliczne szkoły podstawowe w tworzeniu odpowiednich warunków nauki, opieki

3
i wychowania, mających na celu m.in. przygotowanie szkół do rozpoczynania
spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci sześcioletnie.

1. Realizowany jest program rządowy „Radosna szkoła”, przyjęty uchwałą
nr 112/2009 Rady Ministrów z dnia 7 lipca 2009 r. w sprawie Rządowego programu
wspierania w latach 2009-2014 organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych
warunków nauki, wychowania i opieki w
klasach I-III szkół podstawowych
i ogólnokształcących szkół muzycznych I
stopnia – „Radosna szkoła” Celem
.
programu jest pomoc finansowa dla organów prowadzących w tworzeniu
odpowiednich warunków realizowania nowej podstawy programowej kształcenia
ogólnego dla szkół podstawowych, a także w przygotowaniu szkół do rozpoczynania
spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci sześcioletnie. W ramach programu
organy prowadzące publiczne i niepubliczne szkoły podstawowe otrzymują wsparcie
finansowe na doposażenie szkół i zapewnianie najmłodszym dzieciom
rozpoczynającym naukę bezpiecznych warunków nauki i opieki odpowiednich dla ich
wieku.
Program zakłada, że w latach 2009-2014 na zakup i zwrot kosztów zakupu pomocy
dydaktycznych do miejsc rekreacyjno-edukacyjnych w szkołach podstawowych oraz
na utworzenie lub modernizację szkolnych placów zabaw przy szkołach
podstawowych przeznaczona zostanie kwota 2 438 000 tys. zł, z czego 1 278 000
tys. zł pochodzić będzie z budżetu państwa. Dofinansowanie z budżetu państwa
w 2009 r. wyniosło 40 mln zł, w 2010 r. – 150 mln zł, natomiast w 2011 r.
zaplanowano na ten cel 150 mln zł, a w następnych latach odpowiednio: w 2012 r. –
488 mln zł, w 2013 r. – 234 mln zł oraz w 2014 r. – 216 mln zł.
W 2009 r., w ramach I edycji programu „Radosna szkoła”, wsparcie finansowe
otrzymały 4 954 szkoły podstawowe, co stanowi 36% wszystkich uprawnionych.
Oznacza to, że dzięki programowi z pomocy dydaktycznych w szkołach oraz ze
szkolnych placów zabaw korzysta 471 974 uczniów, w tym 8 770 dzieci 6-letnich
(około 60% spośród wszystkich sześciolatków uczęszczających do szkół
podstawowych).
Obecnie trwa realizacja II edycji programu „Radosna szkoła”. Przyjmując, że
przyznane w 2010 r. środki finansowe zostały wykorzystane w całości, można
szacować, że w niemal 80% szkół podstawowych w Polsce powstały miejsca

4