Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

Druk nr 2073

Warszawa, 14 maja 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Marszałek Senatu



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Szanowny Panie Marszałku

Zgodnie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. mam zaszczyt powiadomić Pana Marszałka, że Senat na
33. posiedzeniu w dniu 14 maja 2009 r. podjął uchwałę w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy

- o zmianie ustawy - Prawo o postępowa-
niu przed sądami administracyjnymi.

Projekt ustawy stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu
prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Jednocześnie pragnę poinformować, że Senat upoważnił senatora Leona
Kieresa do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym
projektem.
W załączeniu przesyłam opinię Komitetu Integracji Europejskiej

o pozostawaniu projektu ustawy poza obszarem prawa Unii Europejskiej.

Z poważaniem

(-) Bogdan Borusewicz
U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 14 maja 2009 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie
ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Jednocześnie upoważnia senatora Leona Kieresa do reprezentowania Senatu
w pracach nad projektem.
MARSZAŁEK SENATU
Bogdan BORUSEWICZ
p r o j e k t
USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Art. 1.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.1)) w art. 18 dodaje się § 4 w brzmieniu:
"§ 4. Sędzia, który orzekał w postępowaniu sądowym w sprawie skargi na decyzję, nie może
orzekać w postępowaniu sądowym dotyczącym tej samej sprawy po wznowieniu
postępowania administracyjnego.".
Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 94, poz. 788,
Nr 169, poz. 1417, Nr 250, poz. 2118 i Nr 264, poz. 2205, z 2006 r. Nr 38, poz. 268, Nr 208, poz. 1536
i Nr 217, poz. 1590, z 2007 r. Nr 120, poz. 818, Nr 121, poz. 831 i Nr 221, poz. 1650 oraz z 2008 r. Nr 190,
poz. 1171 i Nr 216, poz. 1367.
UZASADNIENIE
1. Ustawa wykonująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 października 2008 r. (sygn. akt SK 6/07),
stwierdzającego niezgodność art. 18 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) w zakresie,
w jakim pomija jako podstawę wyłączenia sędziego od udziału w orzekaniu w postępowaniu
sądowym toczącym się po wznowieniu postępowania administracyjnego, jego wcześniejszy
udział w orzekaniu w sprawie dotyczącej decyzji wydanej we wznawianym postępowaniu
administracyjnym, z Konstytucją.
Zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc
powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
Sentencja orzeczenia opublikowana została w Dz. U. z 2008 r., Nr 190, poz. 1171
(dzień publikacji wyroku – 24 października 2008 r.). Pełny tekst orzeczenia wraz z
uzasadnieniem zamieszczony został w OTK Z.U. z 2008 r., Nr 8A, poz. 137.
2. Przedmiot i istota rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego
Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności art. 18 § 1 pkt 6 ustawy – Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie, w jakim pomija jako podstawę
wyłączenia sędziego od udziału w orzekaniu w postępowaniu sądowym toczącym się po
wznowieniu postępowania administracyjnego, jego wcześniejszy udział w orzekaniu w sprawie
dotyczącej decyzji wydanej we wznawianym postępowaniu administracyjnym
z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
W art. 18 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi określone zostały okoliczności, których wystąpienie stanowi podstawę do
wyłączenia sędziego od orzekania w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Do katalogu
okoliczności powodujących wyłączenie zaliczono m.in. sprawy, w których sędzia brał udział w
wydaniu zaskarżonego orzeczenia (art. 18 § 1 pkt 6 ustawy).
2
W dotychczasowej praktyce sądowej dominowało nadawanie przesłance wyrażonej w
art. 18 § 1 pkt 6 ustawy wykładni literalnej. W oparciu o ten przepis przyjmowano, że w
postępowaniu sądowym toczącym się w związku ze skargą na decyzję administracyjną, sędzia
biorący udział w wydaniu orzeczenia dotyczącego tej skargi nie może ponownie orzekać w
drugiej instancji w sprawie odwołania wniesionego w związku z wydanym orzeczeniem.
Uznawano natomiast, że zakresem normowania tego przepisu nie jest objęta sytuacja, w której
sędzia wpierw orzeka w sprawie decyzji administracyjnej, a następnie orzeka co skargi na
decyzję wydaną po wznowieniu postępowania, odmawiającej uchylenia tej pierwszej decyzji.
W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmowano wykładnię, zgodnie z którą w
przypadku następujących po sobie kolejno postępowań - postępowania
sądowoadministracyjnego w przedmiocie decyzji administracyjnej (postępowanie zwyczajne)
oraz postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie wznowienia postępowania
administracyjnego, mającego na celu uchylenie uprzednio wydanej decyzji (postępowanie
nadzwyczajne) - nie występuje tożsamość sprawy. W następstwie powyższego sądy
przyjmowały interpretację, w świetle której art. 18 § 1 pkt 6 ustawy nie wprowadzał obowiązku
wyłączenia sędziego orzekającego co do skargi na decyzję wydaną w związku z wznowieniem
postępowania, gdy uprzednio sędzia ten orzekał w przedmiocie wydania decyzji, której
dotyczyło wznowienie postępowania.
W wyroku z dnia 14 października 2008 r. Trybunał Konstytucyjny uznał za
niedopuszczalną sytuację, w której sędzia orzekający w przedmiocie decyzji administracyjnej
orzeka następnie w sprawie skargi na decyzję wydaną po wznowieniu postępowania
administracyjnego. Trybunał stwierdził, że w przypadku postępowania w sprawie ważności
decyzji administracyjnej oraz w sprawie o wznowienie postępowania występuje tożsamość
sprawy. Tożsamość ta występuje, pomimo że z punktu widzenia formalnego chodzi w tym
przypadku o dwa odrębne postępowania - postępowanie zwyczajne i postępowanie
nadzwyczajne. W rzeczywistości jednak postępowania te mają źródło w tym samym stanie
faktycznym i prawnym; w obu sprawach dokonywana jest ocena tych samych okoliczności i
dowodów, nierzadko także tych samych zarzutów. Stąd Trybunał przyjął, że w takim
przypadku przedmiotem orzekania jest ta sama sprawa, a w związku z tym dopuszczenie
orzekania w obu postępowaniach przez tego samego sędziego stanowi istotne zagrożenie dla
bezstronności sędziego. Sędzia, orzekając drugi raz w tej samej sprawie, zazwyczaj będzie czuł
się związany wydanym przez siebie rozstrzygnięciem w pierwszym postępowaniu. Powoduje
to niezgodność art. 18 § 1 pkt 6 ustawy z art. 45 ust. 1 Konstytucji.