Rządowy projekt ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe

17 grudnia 2009 r. Ustalanie relacji konwencji rzymskiej do ustawy z 1965 r. odbywa
się w oparciu o art. 91 ust. 2 Konstytucji RP.
Zastosowanie w nowej ustawie techniki legislacyjnej w postaci odesłań do wszystkich
obowiązujących w Polsce instrumentów o uniwersalnym zasięgu, tj. zarówno wobec
rozporządzeń wspólnotowych jak i konwencji międzynarodowych (art. 26, art. 27,
art. 29, art. 57 ust. 1, art. 60 ust. 1) ma na celu zagwarantowanie obywatelom jasności
co do ich sytuacji prawnej.
Mimo pozostawania poza zakresem unormowania ustawy istotnych fragmentów prawa
prywatnego międzynarodowego, spełniać ona będzie funkcję ustawy podstawowej dla
tego działu prawa i regulować go w sposób możliwie najdalej wyczerpujący,
przyczyniając się przy tym do efektywnego działania prawa wspólnotowego
i międzynarodowego w Polsce.

28
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Cel wprowadzenia ustawy
Celem projektu jest zastąpienie dotychczas obowiązującej ustawy z dnia 12 listopada
1965 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. Nr 46, poz. 290 z późn. zm.), która
nie odpowiada już obecnym podstawom ustroju politycznego i społeczno-
gospodarczego Polski, a także takim zjawiskom jak wzmożenie międzynarodowego
ruchu osobowego, czy poszerzanie się przepływu kapitału, towarów i usług,
powodujących w rezultacie powstanie różnorodnych sytuacji życiowych z elementem
zagranicznym. Projekt ustawy uwzględnia te zmiany, jak również trwający proces
integracji europejskiej i towarzyszące mu prace harmonizacji prawa.

2. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje ustawa
Projekt dotyczy nieoznaczonego kręgu osób fizycznych i prawnych, a także jednostek
organizacyjnych niemajacych osobowości prawnej, będących uczestnikami

transgranicznego obrotu prawnego. W szczególności, projekt zawiera szerszą –
w stosunku do obecnie obowiązującej ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe –
regulację, uzupełniając ją w zakresie m.in. ubezwłasnowolnienia, dóbr osobistych osoby
fizycznej i osoby prawnej, pełnomocnictwa, stosunków pomiędzy konsumentem
a przedsiębiorstwem, czy prawo własności intelektualnej.

3. Konsultacje
W celu wyrażenia opinii projekt został przekazany Pierwszemu Prezesowi Sądu
Najwyższego, Przewodniczącemu Krajowej Rady Sądownictwa, Prezesowi Naczelnego
Sądu Administracyjnego, Stowarzyszeniu Sędziów Polskich IUSTITIA oraz
przedstawicielom samorządów zawodów prawniczych – Prezesowi Naczelnej Rady
Adwokackiej i Prezesowi Krajowej Rady Radców Prawnych oraz Krajowej Rady
Notarialnej.
Spośród wymienionych podmiotów uwagi do projektu zgłosił Sąd Najwyższy
kwestionując zasadność podjęcia inicjatywy ustawodawczej, której przedmiotem ma
być zastąpienie obecnie obowiązującej ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe
nowym aktem prawnym. Krytycznie oceniono założenia, na których oparto projekt
ustawy, przyjętą metodę regulacji oraz wiele konkretnych uregulowań. W opinii
podkreślono, że w orzecznictwie dotyczącym aktualnie obowiązującej ustawy nie

29
sygnalizowano wad tego aktu prawnego, jak i istotniejszych problemów z jego
stosowaniem w praktyce. Przytoczono również szereg wypowiedzi doktryny zgodnych
z poglądami wyrażonymi w opinii.
Stanowiska przedstawionego przez Sąd Najwyższy, w świetle którego projektowana
regulacja jest zbędna, nie można podzielić.
Projekt ustawy jest rezultatem wieloletnich prac, w toku których – także na etapie
powstawania założeń regulacji – miały miejsce szerokie konsultacje w środowisku
naukowym. Projekt był przedmiotem kilku konferencji naukowych, ogólnopolskich
seminariów, w tym także posiedzenia Komitetu Nauk Prawnych PAN, a także został
poddany ocenie ekspertów z wielu dziedzin. Poglądy przytoczone w opinii Sądu
Najwyższego nie mogą więc zostać uznane za przeważające i w pełni reprezentatywne
dla doktryny prawa prywatnego międzynarodowego.
Uwagi przedstawiła również Krajowa Rada Sądownictwa, podnosząc, że projekt
zawiera kilka niedookreślonych sformułowań oraz że pewne pojęcia, którymi posługuje
się proponowana regulacja, nie w pełni są skorelowane z ich normatywną treścią
określoną w polskim systemie prawa.
Uwagi te nie zostały uwzględnione, bowiem ze względu na specyfikę projektowanego
aktu prawnego, konieczne jest posłużenie się kilkoma klauzulami generalnymi
i określeniami nieostrymi, jak również pojęciami, których znaczenie powinno mieć
charakter uniwersalny a nie ściśle paralelny w stosunku do odpowiedników w prawie
polskim.
Projektowana ustawa została również zamieszczona na stronie internetowej
Ministerstwa Sprawiedliwości, zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414).
aden podmiot nie zgłosił zainteresowania udziałem w pracach legislacyjnych nad
projektem.

4. Skutki społeczno-gospodarcze oraz finansowe ustaw:
4.1. Wpływ na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego:
Wejście w życie ustawy nie spowoduje bezpośrednich skutków finansowych dla
budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
4.2. Wpływ na rynek pracy:

30
Regulacja nie będzie miała wpływu na rynek pracy.
4.3. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw:
Regulacja nie wpłynie na konkurencyjność gospodarki.
4.4. Wpływ na sytuację i rozwój regionalny:
Regulacja nie wpłynie na sytuację i rozwój regionalny.

5. Zgodność z prawem Unii Europejskiej:
Materia objęta przedmiotowym projektem jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.


10/44zb

31