Spory konsumenckie: polubowne rozstrzyganie online

Przeczytaj także: Rozstrzyganie drobnych sporów transgranicznych jest proste

Pod koniec 2011 r. Komisja Europejska zaproponowała dwa akty prawne, które mają zagwarantować, że wszyscy konsumenci w UE będą mieli możliwość rozwiązywania problemów bez potrzeby wchodzenia na drogę sądową, i to bez względu na rodzaj produktu czy usługi, których dotyczy spór. Dyrektywa w sprawie alternatywnych metod rozwiązywania sporów (ADR) ma zapewnić istnienie wysokiej jakości podmiotów pozasądowych rozpatrujących wszelkie spory umowne między konsumentami i przedsiębiorcami w ciągu 90 dni.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie internetowego systemu rozwiązywania sporów powstanie ogólnounijna platforma internetowa (platforma ODR), która stanowić będzie jeden wspólny punkt dostępu dla konsumentów i przedsiębiorstw służący rozwiązywaniu sporów dotyczących zakupów dokonanych przez Internet w innym państwie UE. Ten wspólny europejski punkt dostępu będzie automatycznie przesyłał skargę konsumenta do właściwego krajowego podmiotu ADR i ułatwi rozstrzygnięcie sporu w ciągu 30 dni.

Tego rodzaju internetowa platforma rozstrzygania sporów jest szczególnie pomocna w przypadku zakupów przez Internet, czyli wtedy, kiedy konsument i przedsiębiorca najczęściej znajdują się daleko od siebie – na drugim końcu kraju lub w innym państwie. Rozwiązywanie sporów on-line oznacza, że skargę można złożyć z domu, co ułatwia procedurę i pozwoli na znaczne zaoszczędzenie czasu i pieniędzy. Ponad połowa skarg konsumenckich (57 proc.) odebranych przez Sieć Europejskich Centrów Konsumenckich (ECC-Net) w 2011 roku związana była z transakcjami handlu elektronicznego, a niestety na razie nie zawsze można przeprowadzić proces w całości w Internecie.

Przedsiębiorcy będą zobowiązani informować konsumentów o podmiocie ADR właściwym do rozpatrywania ewentualnych sporów umownych w stosunku do nich.

- Propozycje zmian idą w bardzo dobrym kierunku. Wciąż niewielu polskich konsumentów kupuje w innych krajach UE, a zdecydowana większość rodzimych przedsiębiorców obawia się sprzedawać nabywcom spoza Polski. Tanie i skuteczne rozwiązywanie sporów bez wstępowania na drogę sądową i bez kosztów reprezentacji prawnej – to krok milowy na drodze do przekonania niezdecydowanych, że warto i opłaca się kupować w ramach UE, bo rzeczywiste bariery znikają – mówi Piotr Stańczak, Dyrektor Europejskiego Centrum Konsumenckiego w Polsce.

Co zyskają konsumenci i przedsiębiorcy?

• Konsumenci otrzymają powszechny dostęp do szybkiego, skutecznego i niedrogiego sposobu rozwiązywania sporów z przedsiębiorcami, niezależnie od rodzaju kupowanych towarów i usług, sposobu ich nabywania (np. przez Internet), a także miejsca zakupu w UE (w państwie zamieszkania lub za granicą). Metody polubownego rozwiązywania sporów zwykle są dla stron bezpłatne lub generują niewielkie koszty (poniżej 50 EUR).
• Konsumenci dokonujący zakupów przez Internet w innym państwie UE będą mogli rozstrzygać spory umowne z unijnymi przedsiębiorcami całkowicie przez Internet.
• Szacuje się, że konsumenci zaoszczędzą na tym równowartość ok. 22,5 mld EUR.
• Dostępność metod polubownego rozwiązywania sporów wysokiej jakości pozwoli przedsiębiorcom zaoszczędzić do 3 mld EUR, stosując metody ADR zamiast wchodzenia na drogę sądową, oraz wpłynie pozytywnie na ich reputację.