Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Norwegii zmieniającego Konwencję między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Norwegii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzoną w Warszawie dnia 9 września 2009 r., podpisanego w Oslo dnia 5 lipca 2012 r.

Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne gospodarki norweskiej*
Wyszczególnienie
2006
2007
2008
2009
2010
Konsumpcja prywatna
4,2
7,1
2,4
0,0
3,6
Konsumpcja publiczna
3,0
3,1
3,5
4,8
2,2
Inwestycje brutto:
6,5
7,6
1,4
-8,3
-8,9
– gospodarka lądowa
7,3
7,9
-
-
-2,0
– sektor ropy i gazu
3,4
6,3
-
-
-7,6
Eksport ogółem:
0,5
2,6
2,0
-4,5
4,14
w tym: – ropa i gaz
-6,6
-2,8
-
-
4,0
– towary tradycyjne
6,2
7,9
-
-
7,9
Import ogółem:
8,2
8,1
5,8
-10,4
-0,7
w tym: towary tradycyjne
9,6

-
-
-0,3
Produkt narodowy brutto:
2,2
3,6
2,7
-1,0
0,4
w tym: gospodarka lądowa
4,3
5,7
-
-
2,2
Zatrudnienie
3,3
3,6
-
-
-0,18
Stopa bezrobocia
3,4
2,6
2,6
3,2
3,6
Inflacja
2,3
0,6
-
2,1
2,78
* Zmiany wyrażone w %, odpowiednio w odniesieniu do wyniku uzyskanego w roku poprzednim
Źródła danych: Statistics Norway, Ministerstwo Finansów i Norges Bank

2. Podstawy prawno-traktatowe
Od momentu wejścia Polski do UE, tj. od 1 maja 2004 r. współpraca
gospodarcza realizowana jest na podstawie Porozumienia o Europejskim
Obszarze Gospodarczym (EOG) wraz z poprawkami wynikającymi
z rozszerzenia EOG o 10 krajów nowo przystępujących (Protokół do EOG
w sprawie rozszerzenia wszedł w życie 6 grudnia 2005 r.) oraz Umowy między
Europejską Wspólnotą Gospodarczą (EWG) a Królestwem Norwegii o wolnym
handlu, podpisanej 14 maja 1973 r. Od 1 stycznia 2007 r. obowiązuje

3
prowizorycznie Protokół do EOG w sprawie rozszerzenia EOG o Republikę
Bułgarii i Rumunię.
3. Polsko-norweskie obroty towarowe
Według polskiej statystyki bazującej na dokumentach SAD wzajemne
obroty towarowe kształtują się następująco (w mln USD):

2006
2007
2008
2009
2010 Dynamika 2009=100
Eksport 2.122,3 2.493,4 2.858,2 2.557,0 2.341,5
92
Import 1.663,3 1.773,9 2.812,3 1.891,1 2.655,0
140
Obroty 3.785,6 4.267,3 5.670,5 4.448,1 4.996,5
112
Saldo
459,0
719,5
45,9
665,9 - 313,5
-

Norwegia jest dla Polski ważnym partnerem handlowym – jej udział w polskim
eksporcie wynosi 1,5% (18 pozycja), a w polskim imporcie – 1,5% (18 pozycja).
Natomiast udział Polski w norweskim imporcie wynosi 2,5%, a w norweskim
eksporcie – 1,6%. Najważniejsi partnerzy handlowi Norwegii to: Wielka
Brytania, Holandia, Francja, Niemcy i Szwecja. Te pięć krajów oraz kolejne
USA i Kanada to głównie odbiorcy norweskiej ropy i gazu.
Dominujące pozycje w polskim eksporcie do Norwegii w 2010 r. stanowiły:
– liniowce pasażerskie, łodzie wycieczkowe – 45,6%,
– statki rybackie, statki-przetwórnie – 3,7%,
– oleje ropy naftowej i z materiałów bitumicznych – 3,6%,
– konstrukcje i części konstrukcji – 3,4%,
– koks i półkoks – 2,9%.
Dominujące pozycje w imporcie z Norwegii w 2010 r. stanowiły:
– oleje ropy naftowej i z materiałów bitumicznych – 32,1%,
– liniowce pasażerskie, łodzie wycieczkowe – 16,7%,
– ryby świeże lub schłodzone – 16,1%,
– aluminium nieobrobione plastycznie – 8,5%,
– statki rybackie, statki przetwórnie – 5,1%.

4
Dane statystyczne za 2009 r. pokazują wyhamowanie, zarówno po stronie
eksportu, jak i importu. Wyraźnemu zmniejszeniu uległ polski import
z Norwegii (34%). Stosunkowo nieduży (11%) spadek eksportu w największej
mierze był zasługą wzrostu eksportu statków, łodzi i konstrukcji pływających.
Eksport maszyn i urządzeń mechanicznych mimo spadku utrzymał duże
znaczenie w polskim eksporcie. Wśród branż, które najmocniej dotknął kryzys
byli eksporterzy wyrobów z aluminium, domów prefabrykowanych, elektroniki
oraz branża drzewna i chemiczna. Należy odnotować bardzo dobre wyniki
polskich stoczni. Pomimo kryzysu w branży norweskich armatorów oraz
spowolnienia procesu decyzyjnego w branży offshore udało się uzyskać wzrost
sprzedaży.
Zgodnie z danymi statystycznymi za 2010 r. polsko-norweskie obroty handlowe
wyniosły 4.996,5 mln USD (wzrost o 12% w porównaniu z analogicznym
okresem roku 2009). Polski eksport wyniósł 2.341,5 mln USD (spadek o 8%
w porównaniu z analogicznym okresem roku 2009), a import z Norwegii
wyniósł 2.655 mln USD (wzrost o 40% w porównaniu z analogicznym okresem
roku 2009).
W okresie styczeń – maj 2011 r. polsko-norweskie obroty towarowe wyniosły
3 mld 265 mln USD (wzrost o 84% w porównaniu z analogicznym okresem roku
2010, kiedy to obroty towarowe wynosiły 1 mld 772 mln USD). Polski eksport
do Norwegii wyniósł w tym okresie 1 mld 594 mln USD (w roku 2010 było to
w analogicznym okresie 912,9 mln USD), a import z Norwegii wyniósł
1 mld 671 mln USD (858,9 mln USD w roku 2010). Dynamika eksportu
wynosiła 175%, a importu 195%.
4. Inwestycje
Wartość norweskiego kapitału zainwestowanego w Polsce na koniec 2009 r.
wyniosła 527 mln euro. W powyższych statystykach nie zostały uwzględnione
inwestycje firmy STATOIL, gdyż zgodnie z przyjętą metodologią liczenia BIZ,
opracowaną przez OECD, przyjmowany jest kraj rejestracji inwestora, który
bezpośrednio lokuje kapitał w danym kraju. W związku z powyższym Inwestor
STATOIL
został
zakwalifikowany
jako
podmiot
duński.
Największymi norweskimi inwestorami są Norgips, Hydro Central Europe B.V.,

5
Qubus Hotel System, Klif Holding A.S., Reitangruppen oraz NCC
CONSTRUCTION AS.
Wartość polskiego kapitału zainwestowanego w Norwegii na koniec 2009 r.
wyniosła 760 mln euro.
5. Dostęp do rynku
Wzajemny handel pomiędzy Polską a Norwegią po naszej akcesji do UE opiera
się na Umowie o Europejskim Obszarze Gospodarczym wraz z poprawkami
wynikającymi z rozszerzenia EOG o 10 krajów nowo przystępujących. Umowa
wraz z poprawkami jest stosowana prowizorycznie od 1 maja 2004 r.
W związku ze zmianą reżimu handlowego w handlu z Norwegią, wynikającą
z akcesji Polski do UE:
– zasady
handlu artykułami przemysłowymi z Norwegią zostały
wynegocjowane w ramach Umowy o wolnym handlu Polska-EFTA na wzór
umów o wolnym handlu, jakie Unia Europejska zawarła z państwami EFTA
(w przypadku Norwegii na wzór Umowy o EOG), tzn. bezcłowy dostęp do
wzajemnych rynków. Dzięki temu Polska, stając się członkiem Unii
Europejskiej, zachowała taki sam reżim handlowy z Norwegią, jaki
obowiązywał przed akcesją, czyli pełną liberalizację wzajemnego handlu
artykułami przemysłowymi. W tym zakresie nie wystąpił problem
przenoszenia koncesji,
– w odniesieniu do handlu artykułami rolnymi strona polska przyjęła warunki
handlu artykułami rolnymi przetworzonymi określone w Protokole 2
i Protokole 3 Umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Są one
zbliżone do warunków określonych Protokołem A do Umowy o wolnym
handlu Polska-EFTA. W odniesieniu do handlu artykułami rolnymi
nieprzetworzonymi,
w ramach Umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym został utworzony dodatkowy kontyngent dla UE obejmujący
częściowo koncesje, jakie strona polska otrzymała jednostronnie od
Norwegii,
– w odniesieniu do handlu artykułami rybnymi wzajemny handel UE-Norwegia
został rozszerzony o kontyngent wynegocjowany w ramach rozszerzenia

6
EOG. Dodatkowy kontyngent przyznany jest jednak wszystkim członkom
UE.
Handel między Polską a Norwegią w nowym reżimie handlowym nadal rozwija
się w szybkim tempie, a nasza akcesja do UE nie utrudnia wzajemnych
warunków handlu. Polska konsekwentnie w dalszym ciągu będzie podejmować,
na różnych szczeblach UE, działania na rzecz liberalizacji warunków importu
ryb na obszar UE i zapewnienia dostępu do tradycyjnych źródeł jego
zaopatrzenia dla Polski.
Jednym z elementów Układu o utworzeniu Europejskiego Obszaru
Gospodarczego jest przyznanie Polsce, podobnie jak i innym nowym krajom
UE, środków finansowych w ramach tzw. Mechanizmu Finansowego EOG oraz
tzw. Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Darczyńcami są trzy państwa
EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu) – Norwegia, Islandia
i Lichtenstein, które razem z UE współtworzą Europejski Obszar Gospodarczy.
W zamian za korzystanie ze swobód jednolitego rynku, kraje te zobowiązały się
udzielić pomocy finansowej najuboższym państwom członkowskim UE.
III. Krótka charakterystyka Protokołu
Zgodnie ze zdaniem drugim art. 14 ust. 3 Konwencji, jeżeli wynagrodzenie zostało
uzyskane w związku z wykonywaniem pracy najemnej na pokładzie statku
morskiego zarejestrowanego w Norweskim Międzynarodowym Rejestrze Statków
(NIS), wynagrodzenie to podlega opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się
Państwie, w którym odbiorca wynagrodzenia ma miejsce zamieszkania. W związku
z usunięciem z Konwencji powyższej normy szczególnej, do wszystkich marynarzy
uzyskujących dochody z tytułu pracy na statku eksploatowanym przez norweskie
lub polskie przedsiębiorstwo transportu morskiego, znajdzie zastosowanie ta sama
reguła ogólna, wyrażona obecnie w art. 14 ust. 3 zdanie pierwsze. Zgodnie z tą
regułą, wspomniany dochód może być opodatkowany w państwie, w którym
znajduje się przedsiębiorstwo transportu morskiego. W konsekwencji
wprowadzonej zmiany, miejsce rejestracji statku w którymkolwiek z polskich lub
norweskich rejestrów stanie się z perspektywy opodatkowania marynarzy
nieistotne.
Rzeczywistymi adresatami niniejszej modyfikacji postanowień Konwencji będą
marynarze posiadający miejsce zamieszkania w Polsce oraz wykonujący pracę na

7