Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw

Druk nr 3425


Warszawa, 15 maja 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja






Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz
niektórych innych ustaw.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Pawła Arndta.



(-) Elżbieta Achinger; (-) Paweł Arndt; (-) Marek Biernacki; (-) Piotr
Cieśliński; (-) Joanna Fabisiak; (-) Jerzy Fedorowicz; (-) Czesław
Gluza;
(-) Rafał
Grupiński; (-) Bożena Henczyca; (-) Zbigniew
Konwiński; (-) Zofia Ławrynowicz; (-) Robert Maciaszek; (-) Izabela
Katarzyna
Mrzygłocka;
(-) Stefan
Niesiołowski;
(-) Andrzej
Orzechowski; (-) Lucjan Marek Pietrzczyk; (-) Jakub Rutnicki; (-) Krystyna
Skowrońska; (-) Paweł Suski; (-) Krystyna Szumilas; (-) Iwona Śledzińska-
Katarasińska; (-) Mariusz Witczak; (-) Ryszard Zawadzki; (-) Stanisław
Żmijan.

USTAWA

z dnia …………… 2015 r.

o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw


Art. 1. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 128 i
559) uchyla się art. 96 - 98.
Art. 2. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43,
poz. 296, z późn. zm.) uchyla się art. 7862.
Art. 3. W ustawie z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych
kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom
wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1115, z późn. zm.) w art.
6 uchyla się ust. 2a.
Art. 4. W ustawie z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez
Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2012 r. poz. 657, z późn. zm.)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 42d uchyla się ust. 10;
2) w art. 43 uchyla się ust. 5.

1 Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego,
ustawę z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, ustawie z
dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne,
ustawę z dnia 29 listopada 2000 r. o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórych kredytów
mieszkaniowych, ustawie z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych
zakładów opieki zdrowotnej, ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, ustawę z dnia 5
listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.
Art. 5. W ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty
niektórych kredytów mieszkaniowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1310, ze zmianami) w
art. 5 uchyla się ust. 5.
Art. 6. W ustawie z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji
publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2005 r., Nr 78, poz. 684, z późn. zm) w
art. 36 uchyla się ust. 7.
Art. 7. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr
157, poz. 1240, z późn. zm) w art. 225 uchyla się ust. 5.
Art. 8. W ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-
kredytowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1450) uchyla się art. 29a.

Art. 9 Do prowadzenia egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego
zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy,
stosuje się przepisy dotychczasowe.


Art. 10. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 2016 r.





2
Uzasadnienie
Celem projektowanej ustawy jest dostosowane przepisów prawa do wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt P 45/12, dotyczącego niezgodności z
Konstytucją przepisów ustawy – Prawo bankowe, przyznających bankom uprawnienie do
wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych.
Trybunał Konstytucyjny wydał przedmiotowy wyrok po rozpoznaniu połączonych
pytań prawnych Sądu Rejonowego w Koninie odnoszących się do zgodności z Konstytucją
przepisów art. 96 – 98 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. W wyniku
rozpoznania przedstawionego przez sąd pytania, Trybunał orzekł, iż art. 96 ust. 1 i art. 97 ust.
ustawy – Prawo bankowe, są niezgodne art. 32 ust. 1 Konstytucji. W pozostałym zakresie
pytania sądowego prowadzone postępowanie Trybunał postanowił umorzyć. Jednocześnie,
utrata mocy obowiązującej zakwestionowanych przepisów została odroczona do dnia 1
sierpnia 2016 r., w celu, jak stwierdził TK, umożliwienia bankom zakończenia spraw w toku
oraz wydania przez ustawodawcę odpowiednich przepisów intertemporalnych.
Przepisy objęte wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego dotyczą uprawnienia banków
do wystawiania tytułów bankowych tytułów egzekucyjnych i prowadzenia egzekucji na ich
podstawie.
Należy wskazać, iż bankowy tytuł egzekucyjny jest instrumentem ustawowo przyznanym
bankom w związku z wykonywaniem czynności bankowych i dochodzeniem wynikających z
nich należności. Zasady i warunki wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych przez
banki określają przepisy art. 96 – 98 ustawy – Prawo bankowe. Podstawą wystawiania bte są
księgi banków lub inne dokumenty związane z dokonywaniem czynności bankowych.
Warunkiem wszczęcia egzekucji na podstawie bte jest nadanie mu przez sąd klauzuli
wykonalności oraz złożenie pisemnego oświadczenia przez dłużnika banku o poddaniu się
egzekucji.
Powyższe orzeczenie TK oznacza konieczność uchylenia pozostałych przepisów
ustawy - Prawo bankowe dotyczących wystawiania bte (np. zakres i treść oświadczenia o
poddaniu się egzekucji składanego przez dłużnika banku, art. 97 ust. 2 tej ustawy), które nie
zostały zakwestionowane w wyroku Trybunału, jednakże jako nierozerwalnie związane z
zaskarżonymi regulacjami, powinny również zostać uchylone.

3
Konsekwencją wyroku TK jest zatem wyeliminowanie z obrotu gospodarczego
instytucji bankowego tytułu egzekucyjnego, stosowanego powszechnie przez banki dla
dochodzenia należności bankowych.
Uzasadniając, że uprawnienie banków do wystawiania bte narusza zasadę równego
traktowania (art. 32 ust. 1 Konstytucji), Trybunał Konstytucyjny m.in. zauważył, że bank i
jego klient posiadają wspólną cechę istotną - są stronami prywatnoprawnego stosunku
zobowiązanego, który oparty jest na zasadzie prawnej (formalnej) równości i autonomii woli
stron. Powinny mieć, więc równe co do zasady możliwości obrony swych praw i interesów
wynikających z zawartej umowy. Tymczasem bank sam wydaje tytuł egzekucyjny,
zastępujący orzeczenie sądu z pominięciem merytorycznego rozpoznania sprawy w czasie,
którego klient mógłby podnieść merytoryczne zarzuty.
Respektując powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego, zamierzeniem
projektodawców jest uchylenie przepisów ustawy – Prawo bankowe (art. 96 – 98 ustawy)
statuujących uprawnienie banków do wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych.
Proponowane zmiany pozostałych ustaw stanowią następstwo proponowanego uchylenia
uprawnienia banków w zakresie bte. W tych ustawach występują bowiem odwołania do
regulacji Prawa bankowego odnoszących się do wystawiania bte. Ponadto w art. 8 proponuje
się uchylenie art. 29a ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.
Zauważyć bowiem należy, że od dnia 12 czerwca 2013 r., to jest od daty wejścia w życie
ustawy z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach
oszczędnościowo-kredytowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 613),
spółdzielcze kasy oszczędnościowo – kredytowe dysponują analogicznym do bte
przywilejem, określonym w art. 29a ustawy o skok („Kasa może wystawiać tytuły
egzekucyjne kasy na podstawie ksiąg lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem
czynności, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy, lub zabezpieczaniem wierzytelności
wynikających z tych czynności”).
W art. 9 zaproponowano przepisy intertemporalne, które, zgodnie z orzeczeniem
Trybunału, umożliwią dokończenie spraw prowadzonych na podstawie bankowego tytułu
egzekucyjnego. Zgodnie z propozycją projektu po wejściu w życie ustawy, do prowadzenia
egzekucji na podstawie bankowych tytułów egzekucyjnych, którym przed dniem 1 sierpnia
2016 r. nadana została klauzula wykonalności, zastosowanie będą miały przepisy
dotychczasowe. Ponadto w art. 10 ustalono termin wejścia w życie ustawy na dzień 1 sierpnia
2016 r., co w zamyśle projektodawcy ma umożliwić bankom dostosowanie swoich polityk do

4