Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw

indywidualnych i podmiotów gospodarczych. Takie różnicowanie uczestników rynku
w stosunkach cywilnoprawnych jest niedopuszczalne. Jest wiele przykładów, że banki
nadużywają tej pozycji, np. poprzez nadmierne zadłużanie klientów w celu przejęcia
wartościowych aktywów majątkowych. Mając w ręku tak silny instrument, jak bankowy tytuł
egzekucyjny, zaniedbują rzetelnego sprawdzania wiarygodności kredytowej klienta oraz
właściwego zabezpieczenia kredytów.

Procedura wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego jest całkowicie
jednostronna, nie przewiduje ona jakiegokolwiek współudziału dłużnika w ustalaniu rozmiaru
zobowiązania, czy wymagalności długu. Oczywiście, uzyskanie klauzuli wykonalności dla
bankowego tytułu egzekucyjnego zakłada konieczność poddania tego tytułu kontroli sądowej,
jednakże kontrola ta jest drastycznie ograniczona i sprowadza się do badania formalnych
wymogów bankowego tytułu egzekucyjnego. Sąd cywilny nie jest w żadnej mierze
uprawniony do badania wysokości zobowiązania dłużnika objętego tytułem egzekucyjnym,
jego wymagalności czy zaskarżalności. Zatem pozasądowa procedura uzyskiwania tytułu
egzekucyjnego przez banki jest wyraźnym odstępstwem od ogólnie obowiązujących
rozwiązań, niespełniającym wymogów sądowej ochrony praw obywateli, w szczególności
ochrony praw konsumentów.

Konstrukcja bankowego tytułu egzekucyjnego zakłada, że dłużnik składa wobec
banku oświadczenie o zgodzie na wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego, jednak
czyni to zanim objęta nim wierzytelność powstanie – od wyrażenia tej zgody bank uzależnia
wykonanie na rzecz dłużnika usługi finansowej, dłużnik nie ma więc żadnej swobody decyzji
czy takie oświadczenie pragnie złożyć.

Brak również jakiejkolwiek kontroli ze strony państwa sposobu wykorzystywania
przez banki uprawnienia do wystawiania tytułów egzekucyjnych. Dotyczy to przede
wszystkim kontroli w zakresie ilości wystawianych tytułów w stosunku do tego samego
dłużnika oraz praktyki antydatowania tytułów egzekucyjnych.

Bankowy tytuł egzekucyjny powstał za czasów stalinowskich, gdy państwowy bank
centralny był częścią aparatu władzy. Rozwiązania zawarte w art. 96-98 prawa bankowego,
zakładające traktowanie banków nie tylko jako zwykłych uczestników obrotu
cywilnoprawnego, ale także jako podmiotów mających względem swych klientów
uprawnienia władcze, miały ze swego założenia charakter przejściowy i miały być usunięte.
Wszystkie państwa postkomunistyczne usunęły takie nieuzasadnione uprzywilejowanie
banków ze swojego sytemu prawnego. Niechlubnym wyjątkiem w Europie i świecie
pozostaje Polska. Obecnie od przemian ustrojowych minęło ponad 20 lat i dalsze
utrzymywanie przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego nie znajduje
żadnego uzasadnienia. Dalsze utrzymywanie takiej regulacji pogłębia odrębność traktowania
użytkowników usług bankowych w Polsce i pozostałych krajach Unii Europejskiej.

Proponowane zmiany nie zmniejszą bezpieczeństwa utraty depozytów składanych w
bankach oraz całego systemu bankowego. W Polsce działa nowoczesny nadzór bankowy
sprawowany przez Komisję Nadzoru Finansowego w ścisłej współpracy z Narodowym
Bankiem Polskim. Do polskiego prawa są wprowadzone przepisy dotyczące bezpieczeństwa
obrotu bankowego obowiązujące we wszystkich krajach UE gdzie BTE nie ma. Przez lata
swojej działalności w Polsce Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe nie stosowały
BTE i nie wpłynęło to w żaden negatywny sposób na bezpieczeństwo depozytów ani nie
zwiększało to kosztów ponoszonych przez klientów.

Projekt nie pociąga za sobą bezpośrednich skutków dla budżetu państwa oraz
budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Wpływ projektu na konkurencyjność
gospodarki może być jedynie pozytywny, albowiem zmierza on do usunięcia
nieuzasadnionego uprzywilejowania banków, jako uczestników rynku.

Projekt ustawy nie dotyczy materii objętej regulacją Unii Europejskiej i nie jest
sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.





Warszawa, 23 kwietnia 2013 r.
BAS-WAPEiM-920/13


Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Adam Abramowicz)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r., poz. 32
ze zm.) sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy zakłada uchylenie art. 96-98 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, ze zm.) oraz innych
ustaw.
Nowelizacja dotyczy usunięcia z polskiego porządku prawnego
instytucji bankowego tytułu egzekucyjnego.
Zgodnie z art. 8 projektu, postępowania w sprawie nadania klauzuli
wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, które zostaną wszczęte
przed dniem wejścia w życie ustawy, będą toczyć się według przepisów
dotychczasowych.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii zawartych w przepisach
opiniowanego projektu.

4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz
niektórych innych ustaw nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


Autor:











Konrad Kuszel




ekspert ds. legislacji
w Biurze Analiz Sejmowych


Akceptował:
Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych



Zbigniew Wrona



Deskryptory bazy Rex egzekucja, postępowanie egzekucyjne, projekt ustawy, Unia Europejska.

2

Warszawa, 23 kwietnia 2013 r.
BAS-WAPEiM-921/13
Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 regulaminu Sejmu – czy
poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz
niektórych innych ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Adam
Abramowicz) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej

Projekt ustawy zakłada uchylenie art. 96-98 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 1376, ze zm.) oraz innych
ustaw.
Nowelizacja dotyczy usunięcia z polskiego porządku prawnego
instytucji bankowego tytułu egzekucyjnego.
Zgodnie z art. 8 projektu, postępowania w sprawie nadania klauzuli
wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, które zostaną wszczęte
przed dniem wejścia w życie ustawy, będą toczyć się według przepisów
dotychczasowych.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych
innych ustaw nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej.

Autor:











Konrad Kuszel




ekspert ds. legislacji
w Biurze Analiz Sejmowych
Akceptował:
Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona


Deskryptory bazy Rex: egzekucja, postępowanie egzekucyjne, projekt ustawy, Unia Europejska.