Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

wiedzy o zapobieganiu, rozpoznawaniu i o leczeniu zaburzeń psychicznych.
Bez opracowania wyżej wymienionego Programu dotychczasowe działania na
rzecz ochrony zdrowia psychicznego są daleko niewystarczające i zawężone,
gdyż ograniczone jedynie do działań Ministra Zdrowia.
Wdrażanie zadań Programu wymaga uwzględnienia ich kosztów w budżecie
państwa, budżecie Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i w budżetach jedno-
stek samorządu terytorialnego. Dlatego najwcześniejszy możliwy termin wejścia
w życie postanowień ustawy należy przyjąć na styczeń 2009 r.
Ustawa nie zawiera przepisów technicznych i nie podlega notyfikacji na pod-
stawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Przedmiot projektu regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

2
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana regulacja
Projekt ustawy obejmuje zakresem regulacji organy administracji rządowej
i samorządowej, zakłady opieki zdrowotnej, osoby z zaburzeniami psy-
chicznymi oraz organizacje pozarządowe, działające na rzecz ochrony i po-
prawy zdrowia psychicznego społeczeństwa, w zakresie zadań określonych
w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego, jak również Na-
rodowy Fundusz Zdrowia, w zakresie finansowania udzielanych przez
świadczeniodawców świadczeń zdrowotnych.
2. Konsultacje społeczne
Równolegle do uzgodnień międzyresortowych, projektowana regulacja zo-
stała poddana konsultacji z następującymi podmiotami:
1) Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
2) Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii,
3) Krajowym Konsultantem w dziedzinie psychiatrii,
4) Krajowym Konsultantem w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży,
5) Krajowym Konsultantem w dziedzinie psychologii klinicznej,
6) Polskim Towarzystwem Psychologicznym,
7) Polskim Towarzystwem Psychiatrycznym,
8) Instytutem Psychiatrii i Neurologii w Warszawie,
9) Radą Krajową Federacji Konsumentów,
10) Sekretariatem Ochrony Zdrowia KK NSZZ „Solidarność”,
11) Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych,
12) Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Lekarzy,
13) Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych,
14) Federacją Związków Zawodowych Pracowników Ochrony Zdrowia,

3
15) Forum Związków Zawodowych,
16) Związkiem Pracodawców Służby Zdrowia,
17) Naczelną Radą Lekarską,
18) Naczelną Radą Pielęgniarek i Położnych,
19) Helsińską Fundacją Praw Człowieka,
20) Fundacją Batorego,
21) Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego,
22) Związkiem Województw Rzeczypospolitej Polskiej,
23) urzędami marszałkowskimi,
a ponadto była dostępna na stronach internetowych Ministerstwa Zdrowia.
Projekt spotkał się z akceptacją, jako inicjatywa potrzebna ze względu na
obecne potrzeby zdrowotne i konieczność zorganizowania nowoczesnego
kompleksowego systemu ochrony zdrowia psychicznego. Uwagi dotyczące
ocen epidemiologicznych, koordynacji i współdziałania zostały uzgodnione.
Przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego nie zgłosili uwag do
projektu ustawy i rozporządzenia.
Podmioty uprawnione do podejmowania działalności lobbingowej na pod-
stawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) nie zgłosiły zainte-
resowania projektem.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Z realizacją Programu będzie wiązało się ponoszenie kosztów w sektorze fi-
nansów publicznych – zarówno wynikających z potrzeby restrukturyzacji
i rozbudowy infrastruktury, jak i zwiększenia zatrudnienia w tej dziedzinie
opieki zdrowotnej. Realizatorami zadań będą jednostki podsektora rządo-
wego związane z określonymi działami gospodarki narodowej oraz – w prze-
ważającej części – jednostki samorządu terytorialnego.

4
Przystępując do oszacowania potrzeb w zakresie psychiatrycznej opieki
zdrowotnej, w pierwszej kolejności ustalono optymalną liczbę placówek (od-
działów szpitalnych, zespołów leczenia środowiskowego, poradni, hosteli,
oddziałów opiekuńczo-leczniczych) i utrzymywanych przez nie miejsc (łó-
żek). W wyniku porównania postulowanego poziomu opieki, wyrażonego
liczbą łóżek na 10.000 mieszkańców, ze stanem faktycznym stwierdzono
istnienie wysokiego niedoboru we wszystkich obszarach. W systemie opieki
psychiatrycznej brakuje około: 1.500 łóżek na oddziałach psychiatrycznych,
1.400 łóżek na oddziałach dla osób uzależnionych, 7.000 łóżek na oddzia-
łach opieki dziennej, 2.000 łóżek na oddziałach opiekuńczo-leczniczych,
1.500 miejsc w hostelach oraz 400 zespołów leczenia środowiskowego
i 200 poradni. Uzupełnienie stwierdzonych niedoborów i osiągnięcie stan-
dardów europejskich, nawet rozłożone na okres 5 lat, musiałoby oznaczać
dokonanie szeregu inwestycji (ponad 500 mln zł) i wiązałoby się ze znaczą-
cym wzrostem zatrudnienia (ponad 15 tys. pracowników) oraz wydatków na
udzielane świadczenia.
Uwzględniając sytuację budżetu państwa oraz budżetów jednostek samo-
rządu terytorialnego i biorąc pod uwagę możliwe trudności w pozyskaniu tak
licznej grupy wykwalifikowanych pracowników, w projekcie Narodowego
Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego założono, że w wyniku realizacji
Programu, w latach 2009-2013, zostanie uzupełniona połowa stwierdzonego
niedoboru.
Wdrożenie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego będzie
również wymagało, zgodnie z informacją Ministerstwa Sprawiedliwości,
utworzenia 4 nowych oddziałów terapeutycznych w zakładach karnych oraz
zatrudnienia około 36 wykwalifikowanych pracowników.
W projekcie Programu założono, że coroczne nakłady inwestycyjne, z wyłą-
czeniem nakładów z budżetu Ministra Sprawiedliwości, wyniosą 46,9 mln zł,
co pozwoli na utworzenie: 5 oddziałów psychiatrycznych po 30 łóżek, 3 od-
działów dla uzależnionych po 40 łóżek, 30 oddziałów dziennych po 20 łóżek,
5 oddziałów opiekuńczo-leczniczych po 40 łóżek, 40 zakładów leczenia śro-
dowiskowego, 20 poradni i 10 hosteli po 15 miejsc.

5
Wydatki inwestycyjne w zakładach karnych zamkną się kwotą 0,4 mln zł, po
0,2 mln zł w 2009 r. i 2010 r.
Istotną częścią kosztów Programu będzie wartość świadczeń udzielanych
przez nowo powstałe placówki. Według wyliczeń roczny wzrost kosztów
udzielanych świadczeń wyniesie 57,78 mln zł. Wydatki te będą ponoszone
począwszy od drugiego roku realizacji Programu, co wynika z niemożności
zakontraktowania w pierwszym roku świadczeń w placówkach, które dopiero
będą modernizowane, adaptowane lub tworzone.
W poszczególnych latach wydatki na świadczenia finansowane przez NFZ
będą kształtowały się następująco: 1 rok – brak; 2 rok – 61 mln zł, 3 rok
– 122 mln zł, 4 rok – 183 mln zł, 5 rok – 244 mln zł.
Wysokość wydatków na poszczególne rodzaje świadczeń została ustalona
na podstawie aktualnej wyceny stosowanej przez Narodowy Fundusz Zdro-
wia przy kontraktowaniu świadczeń. Obliczenia są zawarte w tabeli nr 1 za-
łącznika do OSR. Ponadto, zgodnie z informacją przedstawioną przez Naro-
dowy Fundusz Zdrowia, uwzględniono zaplanowany wzrost nakładów na
psychiatrię o 7,3% oraz wzrost ceny świadczeń o 20,7% wynikający z usta-
wy z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazywaniu środków finansowych świadcze-
niodawcom na wzrost wynagrodzeń
Dla zapewnienia sprawnego funkcjonowania nowo powstałych placówek
będzie konieczne zatrudnienie około 7 tys. pracowników, w tym: 650 lekarzy
psychiatrów, 97 lekarzy psychiatrów dzieci i młodzieży, 2.000 pielęgniarek,
1.320 terapeutów zajęciowych, 300 certyfikowanych specjalistów i instrukto-
rów terapii uzależnień, 1.200 psychologów klinicznych, 200 certyfikowanych
psychoterapeutów i 1.850 pracowników socjalnych. Wzrost zatrudnienia bę-
dzie postępował równomiernie w wymienionych grupach zawodowych
– około 1.500 osób rocznie, równolegle do powstawania nowych placówek.
Wydatki na świadczenia zostaną również powiększone o wynagrodzenia
pracowników Centralnego Zarządu Służby Więziennej, wraz z kosztami po-
chodnych od tych wynagrodzeń, pokrywane z budżetu Ministra Sprawiedli-
wości, w wysokości: 1,55 mln zł w 2009 r., 1,53 mln zł w 2010 r., 2,03 mln zł
w 2011 r. i latach następnych.

6