Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki oraz o zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary

Druk nr 4396

Warszawa, 5 lipca 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-175-10


Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

-
o zmianie ustawy o zapobieganiu
zanieczyszczaniu morza przez statki
oraz o zmianie ustawy o odpowiedzial-
ności podmiotów zbiorowych za czyny
zabronione pod groźbą kary.

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Infrastruktury.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt

U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki oraz o
zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione
pod groźbą kary1)
Art. 1. W ustawie z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu
morza przez statki (Dz. U. z 2006 r. Nr 99, poz. 692, z późn. zm.2)) wprowadza się
następujące zmiany:
1) w art. 4 dodaje się pkt 6 w brzmieniu:
„6) substancje zanieczyszczające – oznacza substancje objęte
załącznikami I (olej) i II (szkodliwe substancje ciekłe) do
Konwencji MARPOL.”;
2) po rozdziale 6 dodaje się rozdział 6a w brzmieniu:
„Rozdział 6a
Przepisy karne
Art.35a. 1. Kto usuwa ze statku substancje zanieczyszczające
w takiej ilości lub takiej postaci, że może to
doprowadzić do pogorszenia jakości wody, zagrażać
życiu lub zdrowiu wielu osób, lub spowodować
zniszczenie fauny i
flory morskiej w znacznych
rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności
od 3 miesięcy do lat 5.
2.
Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa
nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”;
3) po art. 38 dodaje się art. 38a w brzmieniu:



„Art. 38a. Nie
podlega
odpowiedzialności przewidzianej
w art. 36 ust. 1 lub art. 37 pkt 4 osoba fizyczna, której
zachowanie realizuje jednocześnie znamiona
przestępstwa określonego w art. 35a, a przestępstwo
to zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem
skazującym.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. Nr 197,
poz. 1661, z późn. zm.3)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w tytule ustawy dodaje się odnośnik w brzmieniu:
„1)
Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji
wdrożenia postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego
i Rady 2009/123/WE z dnia 21 października 2009 r.
zmieniającej dyrektywę 2005/35/WE w sprawie
zanieczyszczenia pochodzącego ze statków oraz
wprowadzenia sankcji w przypadku naruszenia prawa (Tekst
mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 280

z 27.10.2009, str. 52).”;
2) w art. 16 w ust. 1 w pkt 8 dodaje się lit. f w brzmieniu:
„f) art. 35a ustawy z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu
zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. z 2006 r. Nr 99,
poz. 692, z późn. zm.2));”.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.


1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia postanowień dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2009/123/WE z dnia 21 października 2009 r. zmieniającej dyrektywę 2005/35/WE w sprawie
zanieczyszczenia pochodzącego ze statków oraz wprowadzenia sankcji w przypadku naruszenia prawa (Dz. Urz. UE
L 280 z 27.10.2009, str. 52).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238 oraz
z 2009 r. Nr 63, poz. 518.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 93, poz. 889 i Nr 191, poz. 1956, z 2005 r.
Nr 157, poz. 1316, Nr 178, po. 1479, Nr 180, poz. 1492 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 120, poz. 826, z 2007 r.
Nr 75, poz. 492 i Nr 166, poz. 1172, z 2008 r. Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 20, poz. 106, Nr 62, poz. 504, Nr 166,
poz. 1317 i Nr 201, poz. 1540, z 2010 r. Nr 81, poz. 530 i Nr 127, poz. 857 oraz z 2011 r. Nr 63, poz. 332 i Nr 94,
poz. 549.

06_06zb
2

UZASADNIENIE


Z zakresu zmian wprowadzonych dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/123/WE z dnia 21 października 2009 r. zmieniającej dyrektywę 2005/35/WE w sprawie
zanieczyszczenia pochodzącego ze statków oraz wprowadzenia sankcji w
przypadku
naruszenia prawa (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 280 z 27.10.2009, str.
52), zwaną dalej „dyrektywą 2009/123/WE”, wynika iż na państwa członkowskie Unii
Europejskiej został nałożony obowiązek wprowadzenia przepisów stanowiących, że
zanieczyszczenia środowiska morskiego ze statków, określone w art. 2 dyrektywy
2005/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie
zanieczyszczenia pochodzącego ze statków oraz wprowadzenia sankcji w przypadku
naruszenia prawa (Dz. Urz. UE L 255 z 30.09.2005, str. 11, z późn. zm.), zwanej dalej
„dyrektywą 2005/35/WE”, dotyczące zrzutów substancji zanieczyszczających wymienionych
w Załączniku Podsumowanie postanowień konwencji Marpol 73/78 dotyczących usuwania
oleju i szkodliwych substancji ciekłych, określonych w art. 2 ust. 2 Część I: Olej (Konwencja
Marpol 73/78, załącznik I) i Część II: Szkodliwe substancje ciekłe (Konwencja Marpol 73/78
załącznik II), na którymkolwiek z obszarów, o których mowa w art. 3 ust. 1 dyrektywy
2005/35/WE, mają być uznawane za przestępstwo, o ile zostały dokonane umyślnie, przez
niedbalstwo lub na skutek poważnego zaniedbania.
Ponadto zgodnie z przepisami dyrektywy 2009/123/WE, państwa członkowskie Unii
Europejskiej powinny również zagwarantować możliwość pociągnięcia osób prawnych do
odpowiedzialności za przestępstwa popełnione na ich korzyść przez osoby działające w ich
imieniu lub też jeżeli brak nadzoru lub kontroli umożliwił tym osobom popełnienie
przestępstwa.
Zgodnie z przepisami dyrektywy 2009/123/WE kary stosowane wobec sprawców
przestępstw związanych z zanieczyszczaniem morza przez statki muszą być efektywne,
proporcjonalne i odstraszające, zarówno dla osób fizycznych, jak i prawnych.
Celem zmian wprowadzanych projektem ustawy o zmianie ustawy o zanieczyszczaniu
morza przez statki oraz o zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za
czyny zabronione pod groźbą kary jest zapewnienie skutecznej ochrony środowiska przez
stosowanie sankcji karnych, które są bardziej odstraszające niż sankcje administracyjne bądź
mechanizmy kompensacyjne, w ramach prawa cywilnego.


Dyrektywa 2009/123/WE wprowadza sankcje w przypadku naruszenia prawa przez:
1) zobowiązanie państw członkowskich Unii Europejskiej do zapewnienia uznania naruszeń
prawa w rozumieniu art. 4 i 5 dyrektywy 2005/35/WE za przestępstwa, w myśl przepisów
karnych;
2) nakaz traktowania powtarzających się przypadków mniejszej wagi za przestępstwo, które
pojedynczo nie pogarszają jakości wody i nie stanowią przestępstwa, natomiast łącznie
prowadzą do pogorszenia jakości wody, jeżeli dokonano ich umyślnie, przez niedbalstwo
lub na skutek poważnego zaniedbania.
Zatem wdrożenie dyrektywy 2009/123/WE przez nowelizację ustawy z dnia
16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki oraz ustawy z dnia
28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione
pod groźbą kary ma na celu:
– zapewnienie efektywniejszych metod zwalczania zanieczyszczania morza ze statków za
pomocą wprowadzenia sankcji karnych za te czyny,
– rozróżnienie pomiędzy poważnymi i nieznacznymi zanieczyszczeniami środowiska
morskiego,
– podniesienie do rangi przestępstwa, powtarzających się nieznacznych naruszeń
powodujących poważne zanieczyszczenie, jeżeli te naruszenia popełniane są umyślnie,
przez niedbalstwo lub na skutek poważnego zaniedbania.
Ponieważ w ustawie z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza
przez statki w art. 4 brak jest definicji „substancji zanieczyszczającej”, projektowana ustawa
przewiduje dodanie w art. 4 ustawy punktu 6 zawierającego definicję „substancji
zanieczyszczających”, zbieżną z definicją zawartą w art. 2 ust. 2 dyrektywy 2005/35/WE.
Zamieszczenie w ustawie z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza
przez statki definicji substancji zanieczyszczających pozwoli uniknąć w przyszłości
wątpliwości interpretacyjnych.
Ponadto projekt ustawy przewiduje dodanie w ustawie z dnia 16 marca 1995 r.
o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki, nowego rozdziału 6a zatytułowanego

2