Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw

bezpieczeństwa narodowego. Z oczywistych względów proponowane rozwiązania nie mają
na celu katalogizowania zdarzeń, które w sposób automatyczny wypełniałyby przesłanki
określone w art. 229, 230 i 232 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Uwzględniając powyższe, w projekcie przewiduje się zdefiniowanie w ustawie
o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach
jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (art. 2) pojęcia
„zewnętrzne zagrożenie państwa”. Proponuje się, aby dla potrzeb zmienianej ustawy pojęcie
to oznaczało celowe działania, w tym o charakterze terrorystycznym, godzące w
niepodległość, niepodzielność terytorium lub w ważny interes gospodarczy Rzeczypospolitej
Polskiej, a także zmierzające do uniemożliwienia wykonywania lub zakłócenia przez organy
państwowe ich funkcji, podejmowane przez zewnętrzne w stosunku do niej podmioty, na
lądzie, wodzie, w przestrzeni powietrznej, przestrzeni kosmicznej lub cyberprzestrzeni. Taki
sposób zdefiniowania wspomnianego terminu ma na celu precyzyjne określenie warunków,
jakie muszą zostać spełnione, aby właściwe organy (Prezydent RP i Rada Ministrów) mogły
uznać określone działania za zewnętrzne zagrożenie państwa. Należy podkreślić, że jednym z
takich warunków jest szkodliwe z punktu widzenia żywotnych interesów i celów
strategicznych Polski działanie podmiotu zewnętrznego, niezależnie od miejsca
podejmowania przez niego tych działań (zarówno w Polsce, jak i poza jej terytorium).
Jednocześnie w projekcie uwzględnia się, że działania te mogą skutkować nie tylko w
tradycyjnych dotychczas wymiarach (ląd, woda, przestrzeń powietrzna, przestrzeń
kosmiczna), ale również w przestrzeni wirtualnej – cyberprzestrzeni. W konsekwencji
zaistniała konieczność zdefiniowania pojęcia „cyberprzestrzeń”, która – zgodnie z projektem
– oznacza przestrzeń przetwarzania i wymiany informacji tworzoną przez systemy
teleinformatyczne, w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji
działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.)
wraz z powiązaniami pomiędzy nimi oraz relacjami z użytkownikami. Proponowana definicja
znalazła akceptację podmiotów biorących udział w konsultacjach, a jej treść uwzględnia
uwagę zgłoszoną dodatkowo przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Ponadto projekt przewiduje zmianę ustawy o stanie klęski żywiołowej (art. 3 ust. 2),
gdzie zakłada się, że katastrofa naturalna lub awaria techniczna mogą zostać dodatkowo
wywołane nie tylko przez działania terrorystyczne, ale również przez zdarzenia

w cyberprzestrzeni. W związku z tym zaistniała potrzeba zdefiniowania pojęcia
„cyberprzestrzeń” również w tej ustawie (art. 3 ust. 1 pkt 4).
Niezależnie od powyższego, w projekcie przewiduje się także zmianę art. 2 w ustawie
o stanie wyjątkowym, gdzie proponuje się uwzględnienie działań w cyberprzestrzeni, które
stwarzają zagrożenie dla konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub
porządku publicznego, jako możliwej przyczyny wprowadzenia stanu wyjątkowego. Również
i w tej ustawie zaistniała konieczność zdefiniowania pojęcia „cyberprzestrzeni”, która –
analogicznie jak w obydwu wcześniej wymienionych ustawach - oznacza przestrzeń
przetwarzania i wymiany informacji tworzoną przez systemy teleinformatyczne,

w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności
podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm) wraz
z powiązaniami pomiędzy nimi oraz relacjami z użytkownikami.
W tym kontekście należy podkreślić, że rozporządzenia Prezydenta RP i Rady
Ministrów o wprowadzeniu określonego stanu nadzwyczajnego mają charakter fakultatywny,
a ich wydanie uzależnione jest zawsze od oceny stopnia zagrożenia w sferze zewnętrznego
bądź wewnętrznego bezpieczeństwa państwa. Zatem ustawowe nadanie bezpieczeństwu
w cyberprzestrzeni rangi istotnego segmentu bezpieczeństwa narodowego znajduje pełne
uzasadnienie. W ten sposób bowiem wskazana ocena dokonywana będzie także przez
pryzmat skutków naruszeń bezpieczeństwa w przestrzeni wirtualnej, dając w efekcie
Prezydentowi RP i Radzie Ministrów poszerzony obraz skali występujących zagrożeń.

Ustawowe wyeksponowanie cyberprzestrzeni jako obszaru stwarzającego potencjalne
zagrożenia, mogące skutkować koniecznością wprowadzenia jednego ze stanów
nadzwyczajnych, nie ma charakteru precedensowego. Powiela ono bowiem rozwiązania
przyjęte w toku prac parlamentarnych nad ustawami o stanach nadzwyczajnych, uznające –
pod wpływem wydarzeń z dnia 11 września 2001 r. na terytorium USA – działania
terrorystyczne za przyczynę powstania zagrożeń. Przedstawiony projekt pozostawia wskazaną
przyczynę, dostosowując jedynie brzmienie formułujących ją zapisów do definicji
przestępstwa o charakterze terrorystycznym, ujętej w art. 115 § 20 Kodeksu karnego.
Dodać należy, iż pojęcie cyberprzestrzeni nie jest obce obowiązującemu prawu.
Operuje nim na przykład Konwencja o cyberprzestępczości z dnia 23 listopada 2001 r.,
implementowana do prawa polskiego ustawą z dnia 18 marca 2004 r.
o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy –
Kodeks wykroczeń (Dz. U. Nr 69, poz. 626), a także ratyfikowana Umowa między Rządem
Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Turcji o współpracy w zwalczaniu terroryzmu,
przestępczości zorganizowanej i innej przestępczości, podpisana w Ankarze w dniu
7 kwietnia 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 94).
Ujęte w projekcie rozwiązania wkomponowują się w przygotowywany przez Radę
Ministrów „Rządowy Program Ochrony Cyberprzestrzeni Rzeczypospolitej Polskiej na lata
2011-2016”, stanowiąc jego ważne uzupełnienie.
Ponadto rozwiązania te pozostają w pełnej zgodności z nową Koncepcją Strategiczną
NATO, przyjętą na szczycie w Lizbonie, w której wskazano ataki cybernetyczne jako jedno z
istotnych zagrożeń bezpieczeństwa dla państw członków Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Projekt ustawy został poddany konsultacjom z właściwymi organami administracji
rządowej, w szczególności z Ministrami: Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych
i Administracji, Sprawiedliwości, Spraw Zagranicznych i Infrastruktury oraz z Szefami:
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego. Ponadto
projekt był konsultowany z Rektorami Politechniki Warszawskiej i Akademii Obrony
Narodowej.
Niezależnie od powyższego, niniejsza inicjatywa została omówiona podczas
posiedzenia Rady Bezpieczeństwa Narodowego w dniu 30 maja 2011 r.
Wejście w życie projektowanej ustawy nie pociąga za sobą skutków finansowych dla
budżetu państwa. Projekt nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.