Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw

24

Art. 41 ust. 10 – 13 (implementacja) – w związku z faktem, iż przemieszczanie wyrobów
akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy będzie się odbywało na
podstawie e-AD, które będą ewidencjonowane przez System, zrezygnowano z regulacji
przewidujących obowiązek prowadzenia ewidencji administracyjnych dokumentów
towarzyszących w formie papierowej. Pozostawiono natomiast obowiązek ewidencji
dokumentów handlowych, na podstawie których przemieszczane są wyroby akcyzowe inne
niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objęte stawką akcyzy inną niż stawka zerowa.
Art. 41 ust. 15 (implementacja) – zmiana dotychczasowego przepisu polega na wprowadzeniu
nowych zasad zamieszczania informacji o dokonanej kontroli przez właściwego naczelnika
urzędu celnego. Zgodnie z obowiązującym brzmieniem przepisu właściwy naczelnik urzędu
celnego jest obowiązany do zamieszczania informacji o dokonanej kontroli na admi-
nistracyjnym dokumencie towarzyszącym. W związku z wprowadzeniem e-AD, w nowym
stanie prawnym informacja ta będzie zamieszczana w Systemie. Dodatkowo przepis
zobowiązuje właściwego naczelnika urzędu celnego do zamieszczania w Systemie informacji
o innych zdarzeniach, które wystąpiły w trakcie przemieszczania wyrobów akcyzowych
z
zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy i mogą mieć wpływ na to
przemieszczanie lub dokumentowanie tej procedury. Szczegółowy opis zdarzeń i informacji
zamieszczanych przez właściwego naczelnika urzędu celnego w Systemie zostanie ure-
gulowany w rozporządzeniu wykonawczym, wydanym przez ministra właściwego do spraw
finansów publicznych na podstawie delegacji określonej w art. 41h ust 3.
Art. 41a (implementacja) – reguluje zasady określania momentu rozpoczęcia i zakończenia
przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru
akcyzy. W przepisie tym wskazano również warunki, które muszą zostać spełnione, aby
przemieszczanie zostało rozpoczęte oraz uregulowano kwestie dotyczące stosowania
zabezpieczenia akcyzowego. Celem wprowadzenia regulacji jest również określenie sytuacji,
w których wyroby akcyzowe mogą zostać wyprowadzone ze składu podatkowego lub
z miejsca importu w procedurze zawieszenia poboru akcyzy z zastosowaniem Systemu.
Zgodnie z przedmiotowym przepisem przemieszczanie wyrobów akcyzowych ulega
rozpoczęciu w momencie ich wyprowadzenia ze składu podatkowego lub dopuszczenia do
obrotu w przypadku importu, pod warunkiem że dane dotyczące wyrobów akcyzowych
zawarte w zgłoszeniu celnym zgadzają się z danymi zawartymi w e-AD, sprawdzonym pod
względem kompletności i prawidłowości danych i któremu został nadany numer referencyjny.
Natomiast zakończenie przemieszczania następuje w momencie odbioru wyrobów akcy-


25

zowych przez podmiot uprawniony lub z chwilą ich wyprowadzenia poza terytorium Unii
Europejskiej.
Warunkiem rozpoczęcia przemieszczania jest przesłanie do Systemu projektu e-AD oraz
pozytywna jego weryfikacja (sprawdzenie kompletności i prawidłowości danych) przez
System albo sporządzenie papierowego dokumentu zastępującego e-AD, gdy System jest
niedostępny, a także przekazanie go właściwemu naczelnikowi urzędu celnego. Zaznaczyć
w tym miejscu należy, iż w przypadku przemieszczania w procedurze zawieszenia poboru
akcyzy importowanych wyrobów akcyzowych – zarejestrowany wysyłający będzie obowią-
zany przesłać do Systemu projekt e-AD przed dopuszczeniem do obrotu tych wyrobów
(art. 41a ust. 4).
Weryfikacja projektu e-AD ma na celu zapewnienie prawidłowości danych wprowadzanych
przez podmiot do e-AD.
Do przemieszczanych wyrobów akcyzowych powinien zostać załączony wydruk e-AD
z nadanym numerem referencyjnym lub z innym dokumentem handlowym, w którym
umieszczono numer referencyjny nadany przez System. W przypadku procedury awaryjnej
przemieszczenie wyrobów akcyzowych następuje z dokumentem zastępującym e-AD.
Obciążenie zabezpieczenia generalnego albo objęcie przemieszczanych wyrobów
zabezpieczeniem ryczałtowym następuje automatycznie w Ogólnopolskim Systemie Obsługi
Zabezpieczeń w momencie zweryfikowania projektu e-AD przez System (przed wysłaniem
dokumentu e-AD do wysyłającego). W przypadku niedostępności Systemu podmiot
wysyłający będzie obowiązany złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu celnego
oświadczenie w sprawie zabezpieczenia akcyzowego, którym zostaną objęte przemieszczane
wyroby.
Dodatkowo, w przypadku gdy przemieszczenie będzie odbywać się z zabezpieczeniem innym
niż podmiotu wysyłającego, konieczne będzie złożenie przez podmiot gwarantujący
oświadczenia o zgodzie na wykorzystanie jego zabezpieczenia.
Art. 41b (implementacja) – celem regulacji jest określenie działania Systemu oraz czynności,
które może dokonać podmiot po zatwierdzeniu e-AD, przy jednoczesnym zapewnieniu
organom podatkowym dostępu do dokumentacji związanej z przemieszczeniem. Przepis
precyzuje, że w przypadku gdy dane zawarte w projekcie e-AD nie budzą zastrzeżeń
w wyniku weryfikacji, System nadaje mu numer referencyjny i odsyła go do podmiotu
wysyłającego lub odbierającego (także w innym państwie członkowskim za pośrednictwem


26

aplikacji systemu innych państw członkowskich). W przypadku gdy projekt e-AD nie
przeszedł procesu weryfikacji, System przesyła do wysyłającego komunikat o błędach
zawartych w tym dokumencie. Przepis art. 41b wskazuje, że podmiot wysyłający może
dokonać anulowania przemieszczenia do momentu, kiedy wyroby opuszczą miejsce wysyłki
oraz że możliwe jest dokonanie zmiany miejsca przeznaczenia przemieszczanych wyrobów.
Organy podatkowe są uprawnione do wglądu w System celem sprawdzenia stanu
przemieszczenia, a także do kontroli dokumentacji towarzyszącej fizycznemu przemiesz-
czaniu wyrobów. W art. 41b określono także, że w przypadku nabycia wewnątrz-
wspólnotowego System przekazuje do podmiotu odbierającego elektroniczną wersję e-AD
wprowadzoną do aplikacji systemu innego państwa członkowskiego przez podmiot
wysyłający.
Art. 41c (implementacja) – reguluje szczególną sytuację, w której podmiot wysyłający nie
musi określać miejsca odbioru wyrobów akcyzowych w projekcie e-AD. Może to nastąpić
tylko i wyłącznie w przypadku przemieszczania wyrobów energetycznych drogą morską.
Sytuacja ta może mieć miejsce, gdy w momencie wysyłki wyrobów statkiem podmiot
wysyłający nie zna odbiorcy tych wyrobów. Przepis wskazuje jednak, że dane dotyczące
odbiorcy powinny być wprowadzone do Systemu niezwłocznie, nie później niż w momencie
zakończenia przemieszczenia.
Art. 41d (implementacja) – dotyczy przypadków, w których podmiot ma obowiązek
dokonania zmiany miejsca przeznaczenia. Sytuacje te wynikają z braku możliwości odebrania
wyrobów przez odbiorcę wskazanego w e-AD lub w dokumencie zastępującym e-AD albo
niemożliwości wyprowadzenia wyrobów akcyzowych poza terytorium Unii Europejskiej
w przypadku eksportu. Dodatkowo w ust. 3 upoważniono ministra właściwego do spraw
finansów publicznych do określenia dodatkowych przypadków, w których konieczna będzie
zmiana miejsca przeznaczenia. W ust. 2 uregulowana została sytuacja, w której podmiot
odbierający po otrzymaniu e-AD może poinformować, o zamiarze nieprzyjęcia wyrobów
akcyzowych, o których mowa w otrzymanym e-AD lub też o kategorycznym nieprzyjęciu
tych wyrobów. Powyższy zapis daje możliwość podmiotowi odbierającemu unieważnienia
e-AD, jeśli wyroby nie opuściły składu podatkowego, lub zmianę miejsca przeznaczenia, jeśli
przemieszczenie zostało rozpoczęte. Taka funkcjonalność jest przewidziana w Systemie po
dniu 1 stycznia 2012 r.
Art. 41e (implementacja) – reguluje procedurę związaną z zakończeniem przemieszczania
wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy. Mając na


27

uwadze spójność działania Systemu, właściwe jest określenie, kiedy i w jakiej formie podmiot
odbierający informuje o otrzymaniu wyrobów akcyzowych. Przepis wskazuje, że w przy-
padku otrzymania przez podmiot informacji o planowanej kontroli podmiot niezwłocznie po
odbiorze wyrobów przesyła powiadomienie o przybyciu wyrobów akcyzowych, nie
dokonując rozładunku wyrobów. Niezwłocznie po przeprowadzonej kontroli, lub po
otrzymaniu informacji o braku kontroli, nie później jednak niż w ciągu 5 dni roboczych od
dnia zakończenia przemieszczenia, podmiot odbierający przekazuje do Systemu raport
odbioru. Podobnie jak w przypadku projektu e-AD system weryfikuje poprawność
przesłanych danych, odsyłając informację o błędach, jeśli takie pojawią się w związku
z przeprowadzoną weryfikacją. Jeśli projekt raportu odbioru jest poprawnie wypełniony,
System rejestruje raport odbioru oraz przesyła go do wysyłającego (lub właściwych władz
państwa członkowskiego podmiotu wysyłającego w przypadku dostawy wewnątrz-
wspólnotowej) i podmiotu odbierającego wyroby. W przypadku procedury eksportowej
realizowanej za pomocą Systemu, w sytuacji gdy urząd celny wywozu znajduje się na
terytorium kraju, System tworzy automatycznie raport wywozu na podstawie informacji
uzyskanej z elektronicznej aplikacji eksportowej po uprzedniej weryfikacji. Art. 41e pre-
cyzuje także, że w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu System
przekazuje do podmiotu wysyłającego raport odbioru albo raport wywozu otrzymany od
właściwych dla podmiotu odbierającego władz państwa członkowskiego. Dodatkowo w tym
artykule reguluje się zasady sporządzania raportu odbioru przez właściwego naczelnika
urzędu celnego na podstawie dokumentu zastępującego raport odbioru oraz świadectwa
zwolnienia w przypadku odbioru wyrobów przez podmioty, o których mowa w art. 31 ust. 1.
W związku z zakończeniem przemieszczania konieczne było też unormowanie sytuacji
dotyczącej zwolnienia zabezpieczenia. Zabezpieczenie będzie zwalniane (automatycznie lub
ręcznie przez właściwego naczelnika urzędu celnego w zależności od tego, czy odbiór
wyrobów został potwierdzony w całości lub części) w momencie zarejestrowania przez
System raportu odbioru albo raportu wywozu w przypadku przemieszczeń krajowych albo
otrzymania raportu odbioru z innego państwa członkowskiego.
Art. 41f (implementacja) – normuje sytuację dotyczącą niedostępności Systemu w momencie
rozpoczęcia przemieszczenia, czyli w przypadku, w którym brak jest możliwości przesłania
do Systemu wiadomości z winy tego Systemu. Podkreślenia wymaga fakt, że za
niedostępność Systemu nie jest uznawana sytuacja, w której z winy podmiotu nie można
przesłać danych do Systemu (np. na skutek braku dostępu do internetu). Precyzuje się, że


28

System jest niedostępny, jeżeli podmiot poinformuje dyrektora Izby Celnej w Łodzi
o niemożności przesyłania do Systemu dokumentów, a dyrektor potwierdzi niedostępność
Systemu. Awarie systemów współpracujących powodują, że System jest uznawany za
niedostępny. Zmiana ma na celu uproszczenie procedury informowania o niedostępności
Systemu i ewentualnego uruchomienia procedury awaryjnej. Izba Celna w Łodzi jako
pełniąca funkcję centrum informatycznego, gdzie zlokalizowany jest system, jest właściwym
organem, który powinien być informowany o niedostępności Systemu. Celem właściwego
dokumentowania przemieszczenia w procedurze awaryjnej podmiot zobowiązany jest do
przechowywania kopii dokumentu zastępującego e-AD wraz z odpowiadającym mu numerem
referencyjnym, nadanym w momencie przesłania do Systemu projektu e-AD. W artykule tym
uregulowano sposób postępowania podmiotów, w przypadku gdy System stanie się
niedostępny oraz gdy System zostanie przywrócony, a także zawarto delegację dla ministra
właściwego do spraw finansów publicznych do określenia szczegółowych zasad
postępowania podmiotu wysyłającego i podmiotu odbierającego w przypadkach, o których
mowa w ust. 4 i 5 tego artykułu.
Art. 41 g (implementacja) – normuje sytuację niedostępności Systemu w momencie
zakończenia przemieszczenia wyrobów akcyzowych. System uniemożliwia przesłanie raportu
odbioru w sytuacji, w której po przywróconej dostępności Systemu, wysyłający nie przesłał
do Systemu projektu e-AD. Zatem w przypadku niemożności przesłania do Systemu raportu
odbioru podmiot odbierający zobowiązany jest przedstawić właściwemu dla niego
naczelnikowi urzędu celnego dokument w formie papierowej zastępujący raport odbioru,
potwierdzający, że przemieszczenie zostało zakończone. Dokument ten jest następnie
przesyłany przez naczelnika właściwego dla podmiotu odbierającego do naczelnika
właściwego dla podmiotu wysyłającego, a w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego do
organów podatkowych właściwych dla podmiotu wysyłającego w państwie członkowskim
wysyłki. Naczelnik urzędu celnego właściwy dla podmiotu wysyłającego przesyła otrzymany
dokument zastępujący raport odbioru do podmiotu wysyłającego. Także w przypadku
procedury eksportowej, jeżeli nie będzie możliwości stworzenia raportu wywozu na skutek
niedostępności Systemu lub w związku z nieprzedstawieniem przez podmiot wysyłający
projektu e-AD – naczelnik urzędu celnego właściwy ze względu na miejsce wywozu
powinien przesłać naczelnikowi urzędu celnego właściwemu dla podmiotu wysyłającego (na
terytorium kraju), albo organom podatkowym właściwym dla podmiotu wysyłającego
w innym państwie członkowskim, dokument w formie papierowej zastępujący raport