Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz o zmianie innych ustaw

pozostałości przemysłu rolno-spożywczego przyczyni się do wzrostu dochodów rolników
poprzez wykorzystanie niezagospodarowanych dotychczas odpadów.
Wykorzystanie ww. odpadów do produkcji biogazu rolniczego (które w dużej części zamiast
zagospodarowania poddaje się procesowi składowania na terenie gospodarstwa, często
niezgodnie z wymogami dotyczącymi ich składowania), chroni środowisko naturalne przed
zanieczyszczeniem. W procesach powstawania biogazu wykorzystywane są substraty, które
w innych warunkach nie znalazłyby zastosowania oraz stwarzałyby problemy z ich utylizacją
lub mogły stanowić zagrożenie dla środowiska podczas składowania (gnojowica czy
gnojówka). Wykorzystywanie ich do produkcji biogazu rolniczego rozwiązuje problem
odpadów organicznych, jednocześnie pozwala na pozyskanie znacznych ilości wysokiej
jakości przyjaznych dla środowiska nawozów organicznych możliwych do zastosowania
lokalnie w formie pozostałości pofermentacyjnych substratu pochodzenia rolniczego oraz
w
formie granulatu, co stwarza możliwość transportu do odbiorców zlokalizowanych
w znacznej odległości od miejsca wytworzenia.
Ponadto produkcja biogazu rolniczego przyczynia się do ograniczenia emisji do atmosfery
gazów cieplarnianych takich jak metan, podtlenek azotu oraz dwutlenek węgla, co ma istotne
znaczenie z punktu widzenia wypełnienia zobowiązań międzynarodowych w zakresie
ochrony atmosfery (Protokół z Kioto).
Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE), w tym biogazowni, mimo że jest
postrzegany głównie jako działanie zmniejszające obciążenie środowiska, wywiera również
wpływ na podniesienie bezpieczeństwa energetycznego. Wymaga przy tym zaznaczenia, że
rozwój energetyki odnawialnej opierać się będzie przede wszystkim na generacji
rozproszonej, która jednocześnie przyczynia się do zmniejszenia problemów związanych z
przesyłem energii, a tym samym istotnie poprawia bezpieczeństwo energetyczne. Oparcie
znaczącej części dostaw gazu oraz energii elektrycznej na wielu lokalnych wytwórniach
biogazu stworzy możliwość dostawy biogazu o jakości gazu ziemnego dla wielu
mieszkańców wsi i miasteczek. Działanie takie umożliwi dostarczenie energii zawartej w
gazie rolniczym odbiorcom na obszarach niezgazyfikowanych lub zgazyfikowanych w
niewielkim stopniu (obszary, gdzie występuje brak sieci przesyłowych). Ponadto
doświadczenia wynikające z przerw w dostawie gazu ziemnego z krajów trzecich (kryzys
gazowy ze stycznia 2009 r.) powinny mieć istotny wpływ na decyzje umożliwiające
uniezależnienie się od dostaw gazu w zakresie wynikającym z posiadanego potencjału.

29
Podjęcie działań ułatwiających budowę biogazowni rolniczych to inicjatywa rozwiązująca
wiele problemów dotyczących środowiska, energetyki i rolnictwa. Doświadczenia innych
krajów wskazują, że instalacje biogazowe, zasilane przede wszystkim surowcami
pochodzenia rolniczego, mogą wpisać się nie tylko w lokalną, ale także unijną politykę
energetyczną. Wymaga to stworzenia przyjaznych regulacji prawnych oraz wdrożenia
niezbędnych bodźców ekonomicznych, a podejmowane działania muszą uzyskać powszechną
akceptację. Osiągnięcie w Polsce efektów porównywalnych do poziomu krajów będących
liderami w wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii wymaga podjęcia działań
legislacyjnych, promocyjnych i edukacyjnych. W związku z powyższym w przygotowanym
projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz zmianie innych ustaw
wprowadzono przepisy mające na celu stworzenie możliwości wprowadzenia biogazu do sieci
przedsiębiorstw zajmujących się przesyłem lub dystrybucją paliw gazowych.
W przedmiotowym projekcie ustawy zawarto instrument wsparcia w postaci skorelowania
systemu promocji biogazu rolniczego z funkcjonującym systemem świadectw pochodzenia
energii elektrycznej wytworzonej w OZE , który z pewnością stanie się istotnym bodźcem dla
potencjalnych inwestorów do realizacji przedsięwzięć w zakresie budowy biogazowni.
Art. 1 pkt 17
Ustawa – Prawo energetyczne zobowiązuje przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się
wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepła do utrzymywania zapasów paliw w ilości
zapewniającej ciągłość dostaw energii elektrycznej lub ciepła do odbiorców (art. 10 ust. 1
ustawy). Na podstawie art. 10 ust. 6 ustawy Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
wydał rozporządzenie z dnia 12 lutego 2003 r. w sprawie zapasów paliw
w przedsiębiorstwach energetycznych (Dz. U. Nr 39, poz.
338), zwane dalej
„rozporządzeniem”. Rozporządzenie zgodnie z delegacją ustawową określa wielkości
zapasów paliw, sposób ich gromadzenia oraz szczegółowy tryb przeprowadzania kontroli
stanu zapasów, uwzględniając rodzaj działalności gospodarczej, możliwości techniczne
i organizacyjne w zakresie gromadzenia zapasów. Natomiast przepisy ustawy nie przewidują
sytuacji, w których mogą te zapasy zostać rozdysponowane. Z treści rozporządzenia wynika,
że zapasy te powinny być utrzymywane permanentnie, niezależnie od sytuacji, które mogą się
wydarzyć. W związku z powyższym niezbędnym wydaje się zapis w ustawie, określający, kto
i w jakich sytuacjach może uruchomić zapasy paliw, obowiązki informacyjne
przedsiębiorstwa energetycznego w tym zakresie oraz jaki jest czas na uzupełnienie
wykorzystanych zapasów. Konsekwencją braku wskazanego powyżej zapisu jest to, że każde
przedsiębiorstwo uszczuplające zapas, niezależnie od przyczyny, jeżeli zostanie

30
skontrolowane powinno być obligatoryjnie ukarane. Natomiast celem tworzenia takich
zapasów jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i ciepła do odbiorców.
Jeśli zatem zapasy te zostaną wykorzystane w tym celu, to takie działanie nie powinno
spotkać się z karą. Obecnie obowiązujące przepisy czytane literalnie nie pozwalają jednak na
taką konstatację. Jednocześnie określenie terminu, w którym zapasy powinny zostać
odbudowane, uniemożliwi przedsiębiorstwom zwlekanie z ich uzupełnieniem i wykazywanie,
że są permanentnie w okresie takich działań. Ponadto wskazanie, że w przypadku gdy
uzupełnienie zapasów paliw, z przyczyn niezależnych od przedsiębiorstwa energetycznego,
nie jest możliwe w ustawowym terminie, Prezes URE może, w drodze decyzji, wydłużyć
termin na ich uzupełnienie, pozwoli na uelastycznienie regulacji stosownie do okoliczności.
Art. 1 pkt 18
W art. 11 PE ust. 1 uzupełniono o pkt 2 odnoszący się do zagrożenia bezpieczeństwa dostaw
energii elektrycznej. Ponadto uchyla się ust. 6b, który wprowadzono ustawą z dnia 21 lipca
2006 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 158, poz. 1123) wdrażającą art. 8
ust. 1 dyrektywy Rady 2004/67/WE z dnia 26 kwietnia 2004 r. dotyczącej środków
zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego. Przepisy art. 11 ustawy – Prawo
energetyczne w zakresie paliw gazowych zostały przeniesione do ustawy z dnia 16 lutego
2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach
postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na
rynku naftowym (Dz. U. Nr 52, poz. 343 z 2008 r. Nr 157, poz. 976 oraz z 2009 r. Nr 3,
poz.
11). Przepisy Unii Europejskiej dotyczące energii elektrycznej nie wymagają
informowania Komisji Europejskiej o przepisach dotyczących działań w wypadkach
nadzwyczajnych.
W art. 11 PE uzupełniono ust. 9 o obowiązek informowania Komisji Europejskiej
o podejmowanych działaniach i środkach dla usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa
systemu elektroenergetycznego wprowadzonych dodatkowo w art. 11c PE, zgodnie
z wymaganiami art. 24 dyrektywy 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
26 czerwca 2003 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej
i uchylającej dyrektywę 96/92/WE.
Art. 1 pkt 19
Przepisy art. 11c – 11f PE wdrażają przepisy art. 3 ust. 1 dyrektywy wymagające zapewnienie
wysokiego poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej poprzez określenie
obowiązków użytkowników rynku i organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo dostaw

31
energii elektrycznej, w tym bezpieczeństwa operacyjnego sieci elektroenergetycznej
w warunkach normalnych, jak również w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii
elektrycznej.
Dyrektywa 2003/54/WE dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii
elektrycznej w art. 24 dopuszcza stosowanie środków zabezpieczających w niezbędnym
zakresie oraz nakłada obowiązki informowania o tym niezwłocznie Komisji Europejskiej
i państwa członkowskie UE. Obecne przepisy art. 9c, art. 9g, art. 9j i art. 11 PE wprowadzają
regulacje w tym zakresie, które okazują się, w ocenie operatorów systemu
elektroenergetycznego i doświadczeń regulacyjnych Prezesa URE, niewystarczające
i wymagają rozszerzenia.
Art. 11 PE dotyczy sytuacji zagrożenia systemu, które można wcześniej przewidzieć i jest
wystarczający czas na wprowadzenie środków nadzwyczajnych, jakimi są ograniczenia
w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wprowadzane w drodze rozporządzenia Rady
Ministrów.
Natomiast dodane art. 11c – 11f PE zawierają dodatkowe przepisy dotyczące postępowania
w sytuacjach
zagrożenia dla funkcjonowania systemu elektroenergetycznego
i bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, które mogą wystąpić nagle i wymagają
natychmiastowych działań operatorów systemów elektroenergetycznych dla zapobieżenia
skutkom tych zagrożeń, a także zadania w zakresie bezpieczeństwa operacyjnego sieci
elektroenergetycznej.
Art. 11c PE reguluje sytuację zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej
spowodowanego zdarzeniami wymienionymi w ust. 1 tego artykułu, gdy usunięcie tego
zagrożenia i przywrócenie prawidłowego funkcjonowania systemu elektroenergetycznego
wymaga natychmiastowych działań i wprowadzenia nadzwyczajnych środków, a czas
niezbędny na ich wprowadzenie uniemożliwia zastosowanie ograniczeń w dostarczaniu
i poborze energii elektrycznej w trybie i zakresie określonym w art. 11 ust. 7 PE.
W takim przypadku operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu
połączonego elektroenergetycznego może wprowadzić ograniczenia w dostarczaniu i poborze
energii elektrycznej na terytorium RP lub jej części oraz zastosować nadzwyczajne środki dla
usunięcia zagrożenia i zapobieżenia jego negatywnym skutkom, w tym wprowadzenia
ograniczeń na podstawie planów ograniczeń dla energii elektrycznej ustalonych na podstawie
przepisów rozporządzenia z art. 11 ust. 6, lecz na czas nie dłuższy niż 72 godziny.

32
Operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego informuje niezwłocznie ministra
właściwego do spraw gospodarki i Prezesa URE o wystąpieniu zagrożenia oraz podjętych
działaniach i środkach w celu jego usunięcia oraz zgłasza konieczność wprowadzenia
ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w trybie art. 11 ust. 6 i 7 PE.
Operator zobowiązany jest do przedłożenia raportu zawierającego ustalenia i wnioski
odnośnie powstałego stanu zagrożenia.
Prezes URE przedstawia ministrowi właściwemu do spraw gospodarki opinię do raportu,
zawierającą w szczególności ocenę wystąpienia okoliczności lub niedbalstwa, za które ponosi
odpowiedzialność operator systemu elektroenergetycznego. Raporty te są uwzględniane
w sprawozdaniach ministra do spraw gospodarki z monitorowania bezpieczeństwa dostaw
energii elektrycznej.
Art. 11d PE określa działania i środki, jakie może i powinien zastosować OSP i OSD dla
usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. W pierwszej
kolejności wskazano środki, które służą zrównoważeniu dostaw z poborem energii
elektrycznej w systemie elektroenergetycznym. Po wyczerpaniu wszystkich możliwych
działań dla pokrycia potrzeb odbiorców na energię elektryczną OSP może wydawać polecenia
odbiorcom końcowym dotyczące ograniczeń w poborze energii elektrycznej lub przerwać jej
dostawy, zgodnie z planami ograniczeń, o których mowa w art. 11 ust. 6a.
Art. 11e PE określa odpowiedzialność odszkodowawczą OSP oraz sposób określania
wysokości odszkodowania w przypadku ograniczenia lub przerwania dostaw energii
elektrycznej do odbiorców na skutek zagrożenia w wyniku zdarzeń wymienionych w art. 11c
PE. Operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego ponosi odpowiedzialność
odszkodowawczą za szkody poniesione przez użytkowników krajowego systemu
elektroenergetycznego i odbiorców energii elektrycznej w wyniku zastosowania środków,
o których mowa w art. 11c i 11d PE, w szczególności na skutek ograniczenia lub przerwania
dostarczania energii elektrycznej powstałych w następstwie okoliczności, za które ponosi
odpowiedzialność lub w przypadku dopuszczenia się niedbalstwa przy dokonywaniu oceny
zasadności wprowadzenia tych ograniczeń. Operatorzy systemu przesyłowego
elektroenergetycznego ponoszą odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach określonych
w ustawie.
Wprowadzenie innych rozwiązań, np. ubezpieczeń wg opinii Operatora (PSE – Operator
S.A.) napotyka na duże trudności w znalezieniu jednostki ubezpieczeniowej, która podejmie
się ubezpieczenia z uwagi na dużą wysokość kwoty ubezpieczenia, jak i możliwości jej

33