Pełnomocnik spółki z o.o. do zawarcia umowy z członkiem zarządu

Przeczytaj także: Członek zarządu jako pełnomocnik spółki kapitałowej

Ocena i uwagi dla praktyki

Opisane powyżej stanowisko Sądu Najwyższego uznać należy za trafne oraz korzystne dla przedsiębiorców. Mogą oni w obecnej sytuacji pominąć czasochłonne i powodujące dodatkowe koszty czynności notarialne związane z podjęciem przez zgromadzenie wspólników uchwały o ustanowieniu pełnomocnika np. do sprzedaży na rzecz członka zarządu nieruchomości spółki. Pozwala to na skrócenie czasu potrzebnego do przeprowadzenia zamierzonych transakcji między spółką a członkiem jej zarządu.

Komentatorzy wskazują również, iż przyjęcie odmiennego niż przedstawiony przez Sąd Najwyższy poglądu prowadziłoby do sprzeczności w systemie prawnym, w szczególności teoretycznej nieważności pełnomocnictwa na podstawie art. 103 kc. w sytuacji, gdy uchwała pozostawałaby ważnie podjęta, ale nie wywierałaby żadnych skutków prawnych . Należy zgodzić się z poglądem, że wykładnia prawa nie powinna prowadzić do wewnątrzsystemowych konfliktów pomiędzy przepisami kc. a przepisami ksh., szczególnie mając na uwagę zasadę racjonalnego ustawodawcy.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż do powołania pełnomocnika w trybie art. 210 par. 1 ksh. wymagana będzie forma pisemna uchwały, co wynika uregulowań prawa spółek handlowych odnoszących się do podejmowania uchwał przez zgromadzenie wspólników. Z góry należy odrzucić pogląd, według którego obowiązek pisemnego sporządzania uchwały zachodzi jedynie w przypadku, gdy jest ona podejmowana poza zgromadzeniem (art. 227 par. 2 ksh.). Zgodnie bowiem z treścią art. 248 par. 1 ksh., uchwały zgromadzenia wspólników powinny być wpisane do księgi protokołów i podpisane przez obecnych lub co najmniej przez przewodniczącego i osobę sporządzającą protokół (zasada zwykłej formy pisemnej uchwał wspólników).

Powołanie pełnomocnika nie może nastąpić poza zgromadzeniem wspólników, albowiem przedmiotem takiej uchwały są bowiem sprawy osobowe (art. 247 par. 2 ksh.) i dlatego może być ona powzięta wyłącznie w głosowaniu tajnym. Uniemożliwia to więc oddawanie głosów poza zgromadzeniem wspólników, pisemne sposoby głosowania, o których mowa w art. 227 par. 2 ksh., nie zapewniają bowiem tajności głosowania. Nadto z brzmienia art. 210 par. 1 ksh. wynika wyraźnie, iż dla udzielenia pełnomocnictwa wymagana jest „uchwała zgromadzenia wspólników”, co znów odwołując się do zasady racjonalnego ustawodawcy oznacza naszym zdaniem wykluczenie możliwości powołania pełnomocnika w trybie pisemnej uchwały wspólników.

Należy również mieć na uwadze, iż opisane w niniejszym artykule orzeczenie SN z 15 czerwca 2012 roku (II CKS 217/11) stanowi uchwałę trzech sędziów Sądu Najwyższego i nie ma mocy zasady prawnej. Nie ma ona charakteru powszechnie wiążącego, a w szczególności inne sądy powszechne, niż ten, który orzekał w sprawie, w której podjęto uchwałę, nie są związane rozstrzygnięciem SN. Należy jednak spodziewać się, że inne sądy orzekające w podobnych sprawach uwzględnią pogląd zawarty w tej doniosłej uchwale, co przyczyni się do liberalizacji praktyki prawnej i wzmocnienia pewności obrotu.